Trong khuôn khổ chương trình "Năm quốc tế nữ nông dân" do Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp quốc (FAO) phối hợp với các cơ quan khác của Liên Hợp quốc thực hiện, Phái đoàn Mỹ tại ASEAN và Bộ Nông nghiệp Mỹ phối hợp với các cơ quan thuộc Bộ NNPTNT tổ chức "Năm quốc tế nữ nông dân" tại Việt Nam. Chương trình đã đưa 2 nữ nông dân xuất sắc từ Mỹ đến Việt Nam và Indonesia gặp gỡ cộng đồng phụ nữ trong ngành nông nghiệp. 

Có mặt tại trang trại chăn nuôi gà, lợn hữu cơ của HTX gà vi sinh Thu Thoan (xã Minh Phú, huyện Sóc Sơn, Hà Nội) sáng nay, bà Jaclyn Wilson và bà Jennifer H. Schmidt cùng các đại biểu không khỏi ngạc nhiên khi thấy nơi này đang chăn nuôi hàng nghìn con gà và lợn nhưng không hề có mùi hôi thối, ruồi muỗi. Càng tò mò hơn khi chị Nguyễn Thu Thoan, Giám đốc HTX mời cả đoàn mấy chục người vào tận chuồng gà mà không cần mặc quần áo bảo hộ hay phải sát trùng. 

Chị Nguyễn Thu Thoan cho biết, trang trại có diện tích gần 1ha, áp dụng chăn nuôi theo mô hình nông nghiệp tuần hoàn. So với cách chăn nuôi thông thường trước đây chị từng làm, điểm khác biệt, mấu chốt của mô hình chăn nuôi vi sinh chính là thức ăn và đệm lót sinh học. 

Theo đó, quá trình chăm sóc, chị Thoan cho gà, lợn ăn bằng thức ăn tự ủ, gồm các loại ngũ cốc, đạm thực vật trộn với các loại cây dược liệu như cỏ nhọ nồi, nghệ, sâm đương quy, diệp hạ châu, dầu gấc... Tất cả được nghiền nhỏ, trộn đều với nhau, ủ lên men trong 24 giờ rồi cho gà ăn. Nhờ bổ sung các thành phần thảo dược vào khẩu phần ăn hằng ngày, đàn gà có sức đề kháng tốt, ít bệnh dịch, phân thải ra cũng ít mùi hôi. 

Đối với việc xử lý phân và chất thải của vật nuôi, chị Thoan dùng đệm lót làm từ trấu, mùn cưa trộn men vi sinh, nhờ vậy mà trang trại gần như không có mùi hôi. Đệm lót sau khi sử dụng sẽ được thu gom, ủ thành phân bón hữu cơ cho khu trồng rau, cây dược liệu nên không xả thải ra môi trường.

"Mọi người có thể vào thăm trang trại tự nhiên vì tôi chăn nuôi thuận tự nhiên, thả gà ra vườn cho chúng tự do chạy nhảy. Tôi cũng không sử dụng kháng sinh, không cắt mỏ gà, không bấm tai lợn. Bình thường gà ri nuôi 3 tháng là có thể xuất chuồng, song tôi thường đợi đến 5 tháng mới bán để con gà tích luỹ đầy đủ chất dinh dưỡng, thảo dược, giúp thịt gà thơm ngon nhất" - chị Thoan nói.

Chị Thoan cho biết, hiện trang trại của chị đã được cấp chứng nhận hữu cơ. Mỗi năm, HTX xuất bán hơn 1 vạn con gà, chưa kể số lượng gà từ các mô hình liên kết với HTX, song vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu khách hàng. Mỗi năm, trang trại đạt doanh thu trung bình hơn 1,5 tỷ đồng. 

Bản thân chị Thoan từng học trung cấp nông nghiệp, chuyên ngành chăn nuôi thú y. Sau khoảng chục năm đi tiêm dạo cho vật nuôi trong xã kết hợp tự chăn nuôi gà tại gia đình, chị Thoan thấy nếu cứ làm nhưu bao người khác thì sẽ không hiệu quả nên đã mày mò, chuyển sang chăn nuôi theo hướng hữu cơ, vi sinh từ năm 2018. 

Hiện chị Thoan đã và đang chuyển giao công nghệ chăn nuôi gà vi sinh cho nhiều chị em nông dân và bà con ở các tỉnh, thành để cùng nhau phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập, hướng tới thiết lập một hệ thống chăn nuôi gà sạch rộng lớn hơn. 

Rời trang trại của HTX gà vi sinh Thu Thoan, đoàn tiếp tục đến thăm HTX Bảo tồn và phát triển dược liệu Sóc Sơn và trao đổi với các nữ nông dân tiêu biểu tại xã Bắc Sơn. 2 "siêu" nông dân là bà Schmidt và Wilson không khỏi trầm trồ khi nghe bà Nguyễn Thanh Tuyền - Phó Giám đốc HTX chia sẻ về tác dụng của các loài cây thuốc nam được trồng rộng rãi trong cộng đồng cư dân. 

Bà Tuyền cho biết, vùng đất Sóc Sơn không có thế mạnh trồng cây lương thực, cây ăn quả như các địa phương khác ở Việt Nam nhưng có lợi thế đặc biệt để bảo tồn, phát triển các loại dược liệu quý. Trong số các loại dược liệu đang phát triển tại HTX, bà Tuyền rất tâm đắc với cây ngưu bàng. 

Đây là loài có nguồn gốc từ vùng ôn đới, thường mọc hoang ở những nơi có đất bị xáo trộn. Phần quả và rễ thường dùng chế biến thành trà - một loại thức uống có chứa nhiều khoáng chất như canxi, sắt, các loại vitamin A, B6... Trà ngưu bàng rất giàu protein, chất xơ và nếu dùng thường xuyên có thể giúp cải thiện tiêu hóa và tình trạng đầy hơi. 

Những năm trước đây, xã Bắc Sơn thường được xem là vùng quê nghèo của huyện Sóc Sơn khi người dân chủ yếu phát triển lâm nghiệp, trồng chè và cấy lúa, thu nhập thất thường do thường xuyên gặp khó về đầu ra.

Vì lẽ đó, Sóc Sơn là huyện đi đầu ở Hà Nội trong việc trồng thử nghiệm cây dược liệu, trong đó có cây ngưu bàng, trước mắt là chuyển đổi những vùng trồng lúa, rau màu kém hiệu quả sang trồng loại dược liệu này. Hiện HTX Bảo tồn và phát triển dược liệu Sóc Sơn có 5 hộ thành viên, ngoài ra còn ký hợp đồng bao tiêu với người dân trên địa bàn 2 xã Bắc Sơn, Xuân Giang.  

Chia sẻ sau chuyến thăm trang trại chăn nuôi gà, bà Jaclyn Wilson bày tỏ niềm vui và vinh dự khi được đón tiếp nồng nhiệt, cởi mở. Chứng kiến đàn gà được nuôi thả tự nhiên trong không gian rộng rãi, bà nhận thấy mô hình nông nghiệp của Việt Nam cũng như Mỹ ngày càng hướng đến phúc lợi và an toàn của vật nuôi. Dù có kinh nghiệm trong chăn nuôi bò thịt quy mô lớn, nhưng bà Wilson không khỏi ngạc nhiên trước sự chuyển dịch của ngành nông nghiệp và cách tiếp cận độc đáo của nông dân Việt Nam nhằm cung cấp sản phẩm chất lượng, tin cậy đến người tiêu dùng.

Hành trình của Jaclyn trong ngành nông nghiệp gặp không ít khó khăn. Là một nữ nông dân trong một lĩnh vực mà nam giới chiếm ưu thế, bà thường là phụ nữ duy nhất trong phòng họp, đứng giữa "một biển" nam giới. Nhưng điều đó không khiến Jaclyn nản lòng. Ngược lại, bà đã chứng kiến sự thay đổi tích cực trong những năm gần đây, khi ngày càng nhiều phụ nữ trẻ bước vào lĩnh vực nông nghiệp với niềm đam mê và nhiệt huyết. 

Với mô hình nông nghiệp có phụ nữ làm chủ, nữ nông dân đến từ Mỹ cho rằng thành công của mô hình đến từ từng chi tiết có sự tham gia của phụ nữ. Bà cho rằng phụ nữ luôn có "sự kết nối mạnh mẽ" với vật nuôi so với nam giới và đó là lí do giúp những trang trại chăn nuôi có thể hoạt động hiệu quả song vẫn đảm bảo được tính phúc lợi.

Trả lời câu hỏi của bà Tuyền về những khó khăn, thách thức mà phụ nữ Mỹ gặp phải trong nông nghiệp, bà Jennifer cho biết, trang trại của bà ở vùng ven biển phía bờ Đông Mỹ cũng thường xuyên phải đối mặt với các vấn đề thời tiết như xâm nhập mặn, hạn hán, mưa bão… Song thời tiết là vấn đề không thể kiểm soát, do vậy các trang trại cần chủ động ứng phó. 

"Điều quan trọng là phụ nữ luôn cần chủ động học hỏi kinh nghiệm và kiến thức nhằm vượt qua các rào cản, khó khăn, cũng như xây dựng các kế hoạch phòng ngừa rủi ro" - nông dân đến từ Mỹ cho biết. 

×