50 năm xây dựng và phát triển TP.HCM: Vá hố bom làm nông nghiệp công nghệ cao

50 năm trước, sản xuất nông nghiệp trên địa bàn huyện Củ Chi (TP.HCM) gần như bằng 0 với phương thức sản xuất lạc hậu.

Tuy nhiên, với nỗ lực vượt bậc của nông dân, và những chính sách hỗ trợ mạnh mẽ của TP.HCM, đến nay sản xuất nông nghiệp của huyện Củ Chi đã “lột xác” với màu xanh bạt ngàn trên các cánh đồng rau, những vườn lan công nghệ cao rộng lớn khoe muôn sắc và những trại nuôi cá cảnh xuất khẩu triệu đô…

Đi lên nông nghiệp công nghệ cao

Nhiều lão nông tri điền ở huyện Củ Chi nhớ lại, sau ngày miền Nam giải phóng, thống nhất đất nước (30/4/1975), huyện Củ Chi chịu hậu quả nặng nề của chiến tranh, bom đạn cày nát. Kinh tế nông nghiệp lúc bấy giờ khá lạc hậu mang tính tự cung, tự cấp.

Mỗi năm ruộng đất chỉ sản xuất được một vụ lúa vào mùa mưa với năng suất thấp dưới 2 tấn/ha. Mặt khác, lực lượng lao động, trâu bò cày kéo, vật tư nông nghiệp khan hiếm nhất là phân bón, thuốc trừ sâu, ruộng lúa hoa màu bị sâu rầy tàn phá làm cho năng suất đã thấp lại càng thấp hơn…

Tuy nhiên, hiện kinh tế nông nghiệp ở huyện Củ Chi đã là “một trời, 1 vực” với trước đây. Trong quá trình phát triển của nền nông nghiệp ở Củ Chi đã xuất hiện nhiều mô hình trồng trọt, chăn nuôi có giá trị kinh tế cao, sản phẩm không chỉ tiêu thụ trong nước mà còn xuất khẩu ra thị trường thế giới.

Bẵng đi hơn chục năm tôi lại mới có dịp ghé thăm trại cá cảnh xuất khẩu của anh Lê Hữu Thiện (xã Tân Thông Hội, Củ Chi). Theo anh Thiện, trại nuôi cá cảnh công nghệ cao này đang nuôi hơn 100 loài cá cảnh khác nhau.

Hiện, trại nuôi cá cảnh này nổi tiếng với 3 loại cá cảnh là: Cá dĩa, cá neon vua và sóc đầu đỏ. Trong đó, cá dĩa và neon vua đã được công nhận là sản phẩm nông nghiệp tiêu biểu của TP.HCM.

“Tôi đã xây dựng và phát triển thành hệ thống thương hiệu cá cảnh ra thị trường các nước. Hàng năm số lượng cá cảnh của trại bán ra thị trường lên tới gần 2 triệu con với hơn 50 loại cá cảnh”, anh Thiện cho biết.

Tương tự, ông Huỳnh Đoàn Thông (xã Phạm Văn Cội) cũng đã làm giàu bằng việc khai thác tiềm năng của mô hình nông nghiệp công nghệ cao. Thông qua công nghệ cao, ông Thông đẩy mạnh sản xuất hạt giống và cung cấp ra thị trường. Gần 20 năm với những nghiên cứu, tìm tòi, đến nay ông Thông đã sản xuất được trên 10 loại giống rau, củ, quả chất lượng cao, như ớt hiểm, ớt sừng, dưa leo, khổ qua, cà tím... đang được thị trường trong và ngoài nước rất ưa chuộng.

Có thể thấy, cuộc chuyển mình của nông nghiệp TP.HCM trong 50 qua từ lạc hậu đi lên nông nghiệp hiện đại qua các bước, như chuyển đổi cơ cấu sản xuất do giảm dần diện tích đất nông nghiệp bởi quá trình đô thị hóa nhanh, công nghiệp hóa. TP đẩy mạnh tăng giá trị trên đơn vị diện tích bằng cách tập trung vào các loại cây trồng, vật nuôi có giá trị kinh tế cao, như hoa lan, cá cảnh, rau an toàn, bò sữa, tôm.

Đồng thời, TP đẩy mạnh phát triển nông nghiệp công nghệ cao. Từ những năm 2000 đến nay, TP.HCM đẩy mạnh đầu tư vào nông nghiệp công nghệ cao, đặc biệt ở các huyện, như Củ Chi, Hóc Môn, Nhà Bè, Cần Giờ và Bình Chánh; hình thành Khu Nông nghiệp công nghệ cao TP.HCM tại huyện Củ Chi (năm 2004) – nơi nghiên cứu, thử nghiệm và chuyển giao công nghệ mới.

Những năm gần đây, TP phát triển ứng dụng công nghệ và số hóa. Nhiều doanh nghiệp và hộ nông dân đã ứng dụng IoT, nhà kính, thủy canh, hệ thống tưới tự động, phần mềm quản lý sản xuất...

Đồng thời, phát triển nông nghiệp thông minh, nông nghiệp số, từng bước gắn sản xuất với thị trường tiêu thụ qua sàn thương mại điện tử, truy xuất nguồn gốc. Bên cạnh đó, TP cũng phát triển ngành nghề nông thôn, tăng cường các hoạt động nuôi cá cảnh, hoa kiểng, trồng lan, góp phần tạo ra các sản phẩm đặc trưng của nông nghiệp đô thị; phát triển ngành, nghề truyền thống như nghề làm muối (huyện Cần Giờ), cây kiểng (huyện Bình Chánh)….

TP.HCM dần trở thành trung tâm nông nghiệp công nghệ cao

TP.HCM đặt mục tiêu trở thành một trong những TP hàng đầu châu Á về nông nghiệp công nghệ cao, công nghệ sinh học. Quan điểm của TP.HCM sẽ tiếp tục nâng cao tỷ lệ ứng dụng công nghệ cao và công nghệ sinh học vào sản xuất. Phấn đấu phát triển nông nghiệp công nghệ cao, công nghệ sinh học đạt trình độ tiến tiến.

Theo Sở NNPTNT TP, công tác đầu tư, nghiên cứu khoa học về nông nghiệp công nghệ cao đang tiếp tục triển khai với 2 dự án do Ban Quản lý Khu Nông nghiệp công nghệ cao TP quản lý; đang thực hiện 16 nhiệm vụ khoa học và công nghệ. Trong đó, có 2 nhiệm vụ cấp Bộ NNPTNT và 14 nhiệm vụ cấp cơ sở.

Trong năm 2023, cho đến thời điểm này, về công tác chuyển giao, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, đổi mới sáng tạo vào phát triển nông nghiệp, trên địa bàn TP có tổng diện tích canh tác rau củ quả ứng dụng công nghệ cao hơn 458 ha.

Diện tích này phân bố ở huyện Củ Chi, Hóc Môn, Bình Chánh, Nhà Bè và các quận, huyện còn lại. Đối với chăn nuôi công nghệ cao, TP có 28 cơ sở chăn nuôi heo với tổng đàn 79.170 con; 34 cơ sở chăn nuôi bò với tổng đàn hơn 4.000 con và 8 cơ sở chăn nuôi gia cầm với tổng đàn hơn 276.500 con.

Về nuôi trồng thủy sản, TP có tổng diện tích đất đưa vào nuôi tôm nước lợ ứng dụng công nghệ cao hơn 178 ha với 102 cơ sở, hộ nuôi, sản lượng hơn 2.679/tấn, năng suất bình quân nuôi đạt 15 - 25 tấn/ha. Trong trồng trọt, hiện TP có tổng số cơ sở đã được chứng nhận VietGAP là 498 cơ sở, với 814 ha diện tích canh tác, tương đương 5.430 ha diện tích gieo trồng, sản lượng ước tính 125.131 tấn/năm.

Theo đánh giá của Sở NNPTNT TP, nông nghiệp TP đang tiếp tục chuyển dịch theo định hướng nông nghiệp đô thị hiện đại, nông nghiệp công nghệ cao, công nghệ sinh học; phát triển các loại cây trồng, vật nuôi có giá trị kinh tế cao, phù hợp với điều kiện đặc thù của TP, trọng tâm là những sản phẩm nông nghiệp tiêu biểu, sản phẩm OCOP gắn với nhóm sản phẩm nông nghiệp chủ lực, tiềm năng, đáp ứng tốt hơn nhu cầu tiêu thụ nội địa và xuất khẩu.

TP sẽ tiếp tục nâng cao trình độ khoa học - công nghệ, đẩy mạnh chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo để phát triển nền nông nghiệp hiệu quả, bền vững theo hướng sinh thái, nâng cao chất lượng, giá trị gia tăng.TP sẽ hỗ trợ hình thành phát triển các hệ sinh thái thuộc các ngành và lĩnh vực trọng điểm, trong đó có hệ sinh thái đổi mới sáng tạo nông nghiệp công nghệ cao.

Về đầu tư nâng cấp, TP sẽ xây mới cơ sở hạ tầng khu, vùng sản xuất giống và nông nghiệp công nghệ cao.

Theo đó, tiếp tục triển khai đầu tư 2 dự án do Ban Quản lý Khu nông nghiệp công nghệ cao quản lý, gồm: Dự án Đầu tư xây dựng Khu Nông nghiệp công nghệ cao ngành thủy sản (quy mô 89 ha) tại xã Long Hòa, huyện Cần Giờ; Dự án mở rộng Khu Nông nghiệp Công nghệ cao (quy mô 23 ba) tại xã Phước Vĩnh An, huyện Củ Chi. Đã bố trí vốn trung hạn đầu tư công giai đoạn 2021 - 2025 cho các dự án đầu tư thuộc Kế hoạch triển khai Chương trình phát triển giống cây, con và nông nghiệp công nghệ cao trên địa bàn TP.

×