Người nặng nợ với cá chình đặc sản

Tại ĐBSCL, nuôi cá chình là mô hình không lạ, nhưng chủ yếu phát triển nuôi cá chình thịt thương phẩm ở dạng quảng canh trong ao đất. 

Thời gian gần đây, bà con ở tỉnh Bạc Liêu và các tỉnh lân cận bàn tán nhau về câu chuyện của một nguyên Bí thư huyện Hồng Dân tâm huyết với con cá chình, đặc biệt phát triển nuôi cá chình ở hình thức thâm canh trên bể xi măng.

Người đàn ông nặng nợ với con cá chình đó chính là ông Võ Văn Út, nguyên Bí thư huyện ủy Hồng Dân, tỉnh Bạc Liêu. Hiện ông Út đang ngụ tại thị trấn Phước Long, huyện Phước Long, tỉnh Bạc Liêu.

Hiện tại, sau nhiều năm nghiên cứu, mày mò tìm tòi cách nuôi cá chình giống và cá chình thịt thương phẩm ưu việt nhất, ông Út đã thành công với mô hình nuôi thâm canh cá chình trên cạn. Đó là ông xây bể xi măng và nuôi cá chình trong đó.

Ông Võ Văn Út cũng được xem là một trong những người tiên phong tại khu vực ĐBSCL với cách nuôi cá chình trong bể bể xi măng.

Nhiều năm trước, nhận thấy tiềm năng và lợi thế của địa phương trong phát triển nuôi cá chình, chính ông Út là người đi đầu trong việc tìm hiểu quy trình nuôi cá chình hiệu quả nhất  khi ông còn đương chức. 

Đến khoảng những năm 2013, 2014, ông Út mới bắt đầu áp dụng cách nuôi cá chình trong bể xi măng.

Ông Út chia sẻ: "Từ khi nghỉ hưu, bản thân có điều kiện tốt hơn để tập trung vào mô hình nuôi cá chình. Phát triển từ nuôi cá chình từ nuôi trong ao đất lên nuôi cá chình trong bể xi măng, không những số lượng mà kỹ thuật nuôi cũng ngày càng cải tiến, để đáp ứng cho thị trường trước mắt là trong nước. Đồng thời, trong quá trình nuôi cá chình mình cũng học hỏi, liên kết với các chuyên gia nước ngoài".

"Tôi biết đến mô hình nuôi cá chình khá lâu, cách đây hơn 25 năm. Thấy mô hình nuôi cá chình ở Cà Mau hiệu quả, tôi bắt đầu về nhà đào 2 ao đất với diện tích khoảng 2.000m2 để nuôi thử nghiệm. Sau đó, 2 ao cá này đem lại hiệu quả khá cao. Từ đó, tôi mới mua thêm con giống về nuôi tiếp", ông Út kể.

Tuy nhiên, theo ông Út, ở những vụ sau đó mô hình đã gặp nhiều bất lợi, chủ yếu là do con giống không đạt chất lượng. Điều này dẫn đến hao hụt hơn 50%, ông không có lãi. Lúc này, ông Út bắt đầu nghiêm túc tìm hiểu lại nguyên nhân cá chết.

Ông Út cho biết: "Cá chình chưa thể sản giống nhân tạo nên, chủ yếu sử dụng giống từ tự nhiên. Trong khi việc đánh bắt con giống cá chình, ở nước ta chủ yếu bằng thủ công, làm cho tỷ lệ con giống chết rất cao, khiến nhiều người nuôi bị lỗ. Từ thực tế này khiến tôi có suy nghĩ làm sao để chủ động được con giống để phát triển nghề, không chỉ cho gia đình mình mà còn cung cấp cho bà con nông dân".

Cũng thời điểm này, phong trào nuôi cá chình ở huyện Hồng Dân phát triển khá mạnh. Ông Út đã liên kết với trường Đại học Cần Thơ và Viện Thủy sản III Nha Trang để chuyển giao kỹ thuật nuôi cá chình giống trên bể xi măng về địa phương.

Tại cơ sở nuôi cá chình của mình, ông cũng đã mạnh dạn đầu tư hàng trăm triệu đồng để ươm cá chình giống trọng lượng khoảng 200 con/kg lên thành cá chình cỡ 20 con/kg trong bể xi măng.

Chưa dừng lại ở đó, về sau, cơ sở nuôi cá chình của ông đã nhập trực tiếp cá chình giống bạc tử (6.500 con/kg) từ Philippines với giá hơn 1.000 USD/kg về ươm lên cá chình giống loại lớn. 

"Đối với việc mua cá chình giống từ Philippines để ươm lên cá chình giống cỡ lớn tôi cũng đã phải trải qua nhiều gian nan mới đi đến thành công. Ở những lần mua cá chình giống đầu, do chưa có được kỹ thuật tốt nhất nên hao hụt rất nhiều. Sau nhiều lần thất bại, cuối cùng cơ sở nuôi cá chình của gia đình cũng đã thu hiệu quả", ông Út cho hay.

Nuôi cá chình to dài trong bể xi măng

Chính từ con cá chình giống mua Philippines được ươm nuôi trong bể xi măng đã giúp ông Út mở ra hướng nuôi cá chình thịt thương phẩm trong bể xi măng.

Ông Út cho biết, trong một lần nuôi cá chình giống, ông đã chừa lại 2 con cá chình để nuôi đến khi lớn. Không ngờ, 2 con cá chình giống này đã phát triển rất tốt, đạt đến trọng lượng hơn 6kg/con. 

"Từ đây, tôi mới nghĩ rằng việc nuôi cá chình thịt thương phẩm trong bể xi măng là có thể làm được. Điều này thôi thúc tôi tiếp tục tìm tòi, nghiên cứu các quy trình kỹ thuật nuôi cá chình thịt thương phẩm", ông Út chia sẻ.

Nói về việc ươm giống cá chình, theo ông Út, đối với nhiều người nuôi cá chình, đây là một thông tin rất đáng mừng. 

Bởi trước giờ nhiều người vẫn phải mua con cá chình giống đánh bắt ngoài tự nhiên với giá cao hơn gấp đôi so với giá cá ươm từ cá bột.

Trao đổi với chúng tôi, ông Út chia sẻ: "Trong việc nuôi cá chình thịt thương phẩm, bước ngoặt lớn là khi tôi được tiếp cận với cách nuôi cá chình ở Hàn Quốc. Tôi đã có dịp sang Hàn Quốc để tìm kiếm thị trường tiêu thụ nguồn cá chình thịt thương phẩm, tiến tới ổn định đầu ra".

Cũng từ đây, ông Út đã tiếp cận được kỹ thuật, quy trình nuôi cá chình tiên tiến. Sau nhiều năm tìm tòi, thử nghiệm, ông Út đã ươm thành công giống cá chình đen Philippines, Đài Loan và giống cá chình bông Việt Nam, với tỷ lệ hao hụt không đáng kể. 

Ngoài việc ươm cá chình giống cung cấp cho người dân các tỉnh ĐBSCL, cơ sở nuôi cá chình của ông Út còn thành công trong việc nuôi cá chình thương phẩm quy mô lớn bằng kỹ thuật tiên tiến trong bể xi măng.

Nói về nuôi cá chình thịt thương phẩm trên bể xi măng, ông Út cho biết: "Quan trọng là phải làm sao cho con cá chình ăn được thức ăn, không để dư thừa, dẫn đến nguồn nước bị ô nhiễm. Trong điều kiện nuôi thâm canh với mật độ cao, việc ô nhiễm nguồn nước sẽ khiến cá chình nhanh bị bệnh rồi chết. Hiện nay, quy trình ươm nuôi cá chình, xử lý nước, trị bệnh đã đi vào hoàn thiện cơ bản, không còn lo sợ cá không chịu ăn không, hay không lớn".

Sau nhiều năm nghiên cứu, hiện ông Út đã tìm được loại thức ăn thích hợp cho cá chình giống và cá chình thịt thương phẩm. Đối với cá chình loại lớn, ông Út đã kết hợp cho ăn kèm cá rô phi cắt nhỏ. 

Theo ông Út, khi con cá chình ở trọng lượng khoảng 20 con/kg trở lên, người nuôi đã có thể cho ăn cá rô phi. Việc làm này sẽ giúp tiết kiệm nhiều chi phí, bởi đây là loại cá có nhiều ở địa phương với giá khá rẻ.

Ông Út cho biết, thời gian gần đây đã có một đoàn người Nhật Bản tìm đến cơ sở nuôi cá chình của ông, mong muốn hợp tác nuôi cá chình theo hướng thân thiện với môi trường. Ông mong rằng, trong tương lai đây sẽ là cách nuôi cá chình được áp dụng không chỉ riêng cơ sở của ông mà còn cho cả cộng đồng những người nuôi cá chình khác.

Nhờ chất lượng và uy tín xây dựng nhiều năm, lượng cá chình thương phẩm của ông Út đã được các thương lái "săn đón".

Lượng cá chình ông Út nuôi ra không đủ cung cấp cho thị trường. Hiện tại, giá cá chình thịt thương phẩm khá cao. Cụ thể, cá chình loại 1-2kg có giá khoảng 450.000 đồng/kg, riêng loại cá chình 2-3kg lại có giá khá thấp, trong khi loại cá chình nặng 3kg trở lên thì cũng sẽ có giá 450.000 đồng/kg.

Cá chình là 1 trong những loài cá đặc sản đang là loại thủy sản có giá trị kinh tế cao, đầu ra tương đối ổn định, nhu cầu thị trường gần như quanh năm.

Bên cạnh đó thị trường tiêu thụ cá chình ở Hàn Quốc và Nhật Bản rất tiềm năng. Nhiều nơi ở huyện Hồng Dân, tỉnh Bạc Liêu có nguồn nước rất thích hợp cho cá chình phát triển. Trong khi đó, nuôi cá chình thâm canh trong bể xi măng không chiếm nhiều diện tích mặt nước, nên những hộ ít đất sản xuất vẫn có thể áp dụng.

Tuy nhiên, ông Út cũng cho rằng, khi nông dân nuôi cá chình cần trang bị cho mình các điều kiện để tránh thất bại. 

"Ngoài các yếu tố nắm vững về kỹ thuật nuôi cá chình, trước tiên người nuôi cá chình cần có điều kiện tốt về mặt bằng, điều kiện nuôi, nguồn nước. Tiếp đó phải có đam mê thì mới bắt tay vào làm được vì mô hình nuôi cá chình đòi hỏi sự tỉ mỉ, theo dõi thường xuyên và bỏ nhiều công sức. Cuối cùng là yếu tố nguồn vốn", ông Út nhận định.

×