Đó là những "cái tết" của bóng đá Việt Nam dưới thời HLV Park Hang-seo. Để rồi qua các trận đấu vòng loại World Cup, ước mơ ấy dần tan biến. Và khi ông Park đi, thực tế phũ phàng hơn... Nhưng cuối năm Thìn, hy vọng và niềm tin lại bừng lên khi ĐT Việt Nam vô địch ASEAN Cup 2024.

Tôi nhớ Tết năm ngoái đã viết một bài báo để trả lời cho một câu hỏi: "Đến bao giờ ĐT Việt Nam có mặt ở một World Cup?". Và câu trả lời cuối cùng bỏ ngỏ, đơn giản bởi vì bạn không thể có một đáp án đúng đắn một khi bạn không biết cách giải. Thực ra câu trả lời cũng có, nhưng nó nằm ở một khía cạnh khác không thực sự thuần túy thể thao. Chúng ta chỉ có thể mơ World Cup một khi mặt bằng kinh tế, xã hội và dân trí cao hơn nhiều hiện tại...

Từ ước mơ World Cup...

Ước mơ ấy trên thực tế đã trở nên vô cùng cháy bỏng những năm tháng với ông Park, khi đội tuyển có trong tay lứa cầu thủ hay nhất trong vòng hơn một thập kỷ mà bóng đá chúng ta đã sản sinh. 5 năm vinh quang và đầy chiến thắng, đầy ắp những mĩ từ ca ngợi đội tuyển, đầy ắp những ước mơ ấy cuối cùng đã kết thúc một cách buồn bã trên sân Mỹ Đình, khi đội tuyển chứng kiến Thái Lan vô địch AFF Cup 2022.

Không có một cuộc chia tay hào nhoáng như mong đợi cho ông Park. Không có một tia hy vọng nào còn lại từ đấu trường vòng loại thứ 3 quá sức khi đội tuyển chỉ thắng được 1, hòa 1 và thua tới 8 trận trong tổng số 10 trận của hành trình. Sự huyễn hoặc của những ước mơ, sự ngạo nghễ của những chiến thắng trong khu vực, sự bùng nổ của những hình ảnh chiến thắng từ các chiến binh Sao vàng bỗng nhiên tan biến khi vòng loại ấy trở thành một thước đo với trình độ của đội tuyển. Chúng ta vẫn còn rất xa với mặt bằng chung của châu lục. "Nhà vua" của Đông Nam Á còn ở rất xa trình độ của Trung Á, chưa nói đến Tây Á và Đông Á, với những đội bóng lớn như Nhật Bản hay Hàn Quốc.

Hoá ra, sau khi nhìn lại cả một quá trình, có thể thấy tất cả chỉ là một hiện tượng. Đó có thể sẽ là hành trình xa nhất mà đội tuyển đã đi trên con đường World Cup trong nhiều thập kỷ nữa, cho đến khi có một thế hệ hiện tượng nữa xuất hiện. Thất bại trong hành trình vòng loại World Cup 2026 của Indonesia - đội bóng đã vượt qua chúng ta sau nhiều năm đứng dưới ở cấp độ khu vực, dù đã đầu tư rất nhiều và nhập tịch nóng hàng loạt cầu thủ để đốt cháy giai đoạn, cho thấy, cuối cùng chúng ta cũng phải quay lại với cái "ao làng" Đông Nam Á.

Sau chu kỳ của ông Park, 2023 và 2024 là 2 năm buồn của bóng đá nước nhà. Di sản của vị HLV Hàn Quốc là rất nhiều áp lực cho những người kế nhiệm, từ Philippe Troussier cho đến Kim Sang-sik, là những so sánh với ông Park, những nỗi hoài niệm về thời kỳ đỉnh cao, là sự phản đối và quay lưng của không ít người hâm mộ với đội tuyển khi chứng kiến trước mắt không còn là đội bóng chiến thắng của họ nữa. Không thể trách cứ họ khi họ luôn đòi hỏi chiến thắng và sự cống hiến hết mình của các cầu thủ. Chính họ cũng đau lòng khi không còn thấy nhiều sự khát khao chiến đấu của lứa cầu thủ cựu binh đều đã thành các tỷ phú và no nê chiến thắng, cũng thất vọng khi thấy lứa trẻ có thừa sức lực thì lại quá non kinh nghiệm.

HLV Philippe Troussier thất bại vì quá nôn nóng trẻ hóa khi chính lứa trẻ mà ông tin cậy hầu như tuyệt đối đã thường xuyên đẩy đội tuyển đến chân tường. HLV Kim Sang-sik thì phải nỗ lực để khôi phục lại sức sống, sự khát khao chiến đấu từ lứa cựu binh và kết hợp họ với lứa trẻ...

Có niềm tin và có niềm vui...

Một người đồng nghiệp đã nói với tôi rằng, khi các Quả bóng Vàng và Quả bóng Đồng Việt Nam bỏ V.League để xuống hạng Nhất thi đấu cho những đội bóng trả họ mức lót tay kếch xù, thì đó là khi nền bóng đá của chúng ta đã đi vào ngõ cụt.

Một nhận xét bi quan, nhưng rất thực tế và không thể nói là không có cơ sở. Khi vài trong số những nhân tố hay nhất trong lứa cầu thủ vàng của ông Park rời Việt Nam ra nước ngoài thi đấu trong biết bao hy vọng và hứng khởi để rồi trở về trong thất vọng và thất bại về mặt chuyên môn, thì việc Hoàng Đức - cầu thủ xuất sắc nhất hiện tại, người từng được đồn đoán có vài đội bóng của Thái Lan và Hàn Quốc nhòm ngó, xuống chơi ở một hạng đấu thiếu cạnh tranh, là một bước lùi.

Đó là một cách "di chuyển" an toàn và có lợi về kinh tế trong hoàn cảnh anh nhận thấy khó có thể phát triển hơn nữa ở V.League cũng như đội tuyển quốc gia, nhưng cũng là một biểu tượng của một nền bóng đá đang gặp khó. Thành tích không tốt, với việc đã rơi khỏi tốp 100, chỉ là một hậu quả nhìn thấy của một quá trình dài đầy rẫy những vấn đề mà 5 năm thành công cùng HLV Park Hang-seo đã che giấu, hoặc làm cho nhẹ đi.

Vậy, trong cái đồ thị hình sin mà có vẻ như chúng ta đang ở điểm dưới cùng này, có thể tìm niềm tin nơi đâu? Nó có thể đến từ chính những ngôi sao đã xuống hạng Nhất thi đấu. Công Phượng, Hoàng Đức và Văn Lâm sẽ phải làm tất cả những gì có thể để đưa các đội bóng mà họ khoác áo lên chơi ở V.League và hành trình ấy đòi hỏi không chỉ năng lực cá nhân và đẳng cấp vượt trội của họ ở giải hạng dưới mà còn cả ở khát khao muốn chứng tỏ cho tất cả thấy rằng, họ xuống đó đá không phải vì tiền.

Chính sự khát khao thể hiện của họ có thể tạo ra động lực tốt cho cá nhân họ ở đội tuyển cũng như kích thích các tuyển thủ khác thể hiện hết mình. Nó có thể đến từ chính V.League với những cá nhân đặc biệt như Nguyễn Xuân Son (Rafaelson) - Vua phá lưới của giải, giờ đã nhập tịch và đã làm tất cả những gì có thể để xứng đáng với quốc tịch mới, và đã sớm tỏa sáng ở đội tuyển quốc gia tham dự ASEAN Cup 2024. Nó có thể đến từ những cầu thủ mới đã được HLV Kim Sang-sik đặt niềm tin như Bùi Vĩ Hào, Doãn Ngọc Tân, Nguyễn Đình Triệu. Nó cũng có thể đến từ chính V.League mùa này cạnh tranh gắt gao hơn bao giờ hết. Nó cũng có thể đến từ một niềm tin mong manh rằng, sau cơn mưa, trời lại sáng, và rồi có thể một ngày HLV Kim Sang-sik sẽ tạo ra một đội tuyển thật sự mạnh. Ngày ấy có thể không còn xa, khi ĐT Việt Nam liên tiếp có những chiến thắng ở ASEAN Cup 2024 (cuối tháng 12/2024, đầu tháng 1/2025), tạo nên cơn sốt mới về đội tuyển, về Xuân Son, Hoàng Đức, Đình Triệu, Ngọc Tân... và cả những đêm "đi bão" sau chức vô địch.

Sự an ủi lớn lao với nhiều người hâm mộ là họ đã được sống trong những năm tháng đẹp nhất đã qua. Sự đau đớn với họ là khi chứng kiến đội tuyển vật vã tìm lại mình... Và có niềm tin thì có niềm vui, chức vô địch ASEAN Cup (5/1/2025) chưa phải là nhiều hay tất cả, nhưng đã nhen lên niềm hy vọng lớn về những bước tiến mới của đội tuyển quốc gia, của bóng đá Việt Nam.

×