Bình luận
0
Lê Hiến Tông (1461-1504) là con trưởng của Vua Lê Thánh Tông, ở ngôi 7 năm, từ 1497. Nếu vua cha Lê Thánh Tông được coi là anh minh bậc nhất lịch sử phong kiến Việt Nam, 38 năm ông trị vì được xem là thời đại hoàng kim của Đại Việt thì Lê Hiến Tông đã gìn giữ thành công cơ đồ ấy.
Sinh thời, chính Vua Lê Hiến Tông từng nói: “Thánh tổ ta đã gây dựng nên cơ đồ, vua cha ta đã sửa sang mọi việc, ta nay chỉ nên lo giữ gìn nếp cũ và mở mang sự nhân chính ra cho sáng rõ công đức của ông cha ngày trước”.
Bia Dụ Lăng được công nhận là bảo vật quốc gia năm 2017. Ảnh: Lê Hoàng
Vua Lê Hiến Tông chú trọng làm thủy lợi, chăm sóc bảo vệ đê điều, đường sá... Vua cho phép quân đội thay phiên nhau tháng 6, tháng 10 chia một nửa về làm ruộng; chú tâm giáo dục quan lại, chống thói quan liêu, tham nhũng...
Trong Đại Việt sử ký toàn thư, sử gia Vũ Quỳnh nhận xét về Lê Hiến Tông: “Vua thông minh, trí tuệ hơn người, nhân từ, ôn hòa, không tỏ ra nghiêm khắc... Kẻ thần hạ có lỗi lầm gì, chỉ răn quở qua loa, không nỡ đánh roi làm nhục. Cách cai trị nhàn hạ ung dung, chưa từng lộ ra lời nói, sắc mặt tức giận mà thiên hạ răm rắp theo lệnh".
Sau bảy năm ở ngôi, ngày 24.5.1504 (âm lịch), vua băng hà ở điện Đồ Trị, thọ 44 tuổi. Đến ngày 18.11 cùng năm, linh cữu nhà vua được đưa về Tây Kinh (Lam Kinh, Thanh Hóa) an táng tại Dụ Lăng. Bia Dụ Lăng (Đại Việt Lam Sơn Dụ Lăng Bi) được dựng cùng thời gian này trên điểm cao nhất của gò đất hướng Nam, cách lăng mộ vua cha Lê Hiến Tông khoảng 30m.
Bia Vua Lê Hiến Tông có giá trị lịch sử và kiến trúc độc đáo
Bia Dụ Lăng nặng khoảng 13 tấn, gồm thân bia và rùa, được tạc bằng đá xanh nguyên khối, hoàn toàn theo phương pháp thủ công truyền thống. Văn bia hình chữ nhật, cao 2,78m, rộng 1,98m, dày 0,27m. Rùa đội bia dài 2,64m, rộng 1,9m, cao 0,69m.
Trán bia (mặt trước) tạo hình vòng cung, chia thành ba ô, mỗi ô trang trí một rồng, rồng hai bên chầu vào nhau, rồng chính giữa lớn nhất. Mặt rồng ở chính tâm, thân cuộn theo kiểu chữ Vương.
Bia Dụ Lăng được dựng cách lăng mộ Vua Lê Hiến Tông khoảng 30m. Ảnh: Lê Hoàng
Toàn bộ hình nền trán bia điểm xuyến hoa văn đao lửa, vân mây cách điệu. Bố cục hài hòa tạo ra một không gian bầu trời vần vũ chuyển động linh thiêng. Diềm bia cũng được các nghệ nhân chạm khắc nhiều hình rồng đẹp.
Bia được khắc chữ Hán hai mặt với 58 dòng, 3.000 chữ. Mở đầu, các soạn giả Nguyễn Nhân Thiếp, Phạm Thịnh, Trình Chí Sâm đã dùng điển cố, điển tích ca ngợi thân thế của nhà vua. Tiếp đến các soạn giả thuật lại sự nghiệp của Lê Hiến Tông, trong đó đậm nét nhất là phần ghi về thời gian trị vì của nhà vua.
“Lúc mới lên ngôi vua cho thả cung nữ đến hơn trăm người, sai sứ bãi miễn cứu trợ cho dân bốn phương nghèo khó, những người nghèo khổ già yếu trong quân đều tha và bố trí cho về. Những người đi phú dịch công trình thì giảm bớt... Vua nới rộng hình phạt trong quân, thi hành tiết nghĩa, giúp kẻ nghèo túng khốn cùng, nâng nhấc những người liêm khiết, tiến cử người hiền tài làm cho trong ngoài đều vui…”, văn bia ghi.
Đế bia Dụ Lăng là tượng rùa được tạo tác thân dầy, mập, căng khỏe. Ảnh: Hoàng Lê
Mặt sau văn bia trang trí họa tiết và phong cách tạo tác trên trán bia như mặt trước. Viền biên và đế trang trí nhiều hình rồng tinh xảo. Phong cách tạo tác các hoa văn vân mây, đao lửa ở viền mặt sau bia giống viền mặt trước.
Đế bia là tượng rùa được tạo tác thân dầy, mập, căng khỏe, biểu hiện sự sung mãn. Tư thế rùa đầu ngẩng cao như đang di chuyển về phía trước để lộ hai răng to khỏe, hai mắt lộ rõ. Toàn bộ phần lưng rùa để trơn, chân rùa chạm năm móng, đuôi uyển chuyển khép kín phía sau mai rùa.
Kỹ thuật chế tác bia Dụ Lăng hoàn toàn bằng phương pháp thủ công truyền thống. Do đáp ứng các tiêu chí độc bản, hình thức độc đáo và có giá trị lịch sử đặc biệt, tháng 12.2017, Đại Việt Lam Sơn Dụ Lăng Bi được công nhận là bảo vật quốc gia. Đây cũng là bảo vật quốc gia thứ chín ở Thanh Hóa được Thủ tướng công nhận.
Theo ông Vũ Đình Sỹ, Phó trưởng Ban quản lý di tích lịch sử Lam Kinh, các nhà sử học đánh giá, bia Dụ Lăng không chỉ là pho sử liệu quý phục vụ công tác nghiên cứu về cuộc đời và sự nghiệp của vua Lê Hiến Tông mà còn là chứng cứ lịch sử, văn bản gốc phục vụ cho công tác nghiên cứu khoa học, góp phần bổ sung tư liệu cho chính sử.
Bên cạnh giá trị lịch sử, bia Dụ Lăng còn là tác phẩm trang trí kiến trúc nghệ thuật mang nhiều giá trị tiêu biểu thời Lê Sơ. Nghệ thuật điêu khắc ở đây dù hoàn toàn bằng phương pháp thủ công nhưng công phu, đường nét trau chuốt, tỉ mỉ được thể hiện qua từng chi tiết chạm khắc...
Theo kết quả xếp hạng từ Cổng Dịch vụ công Quốc gia, trong tháng 7 này, xã Nam Ba Đồn dẫn đầu trong bộ chỉ số phục vụ người dân và doanh nghiệp đứng đầu trong số 78 xã, phường và đặc khu trên toàn tỉnh Quảng Trị. Ông Nguyễn Văn Khánh - Chủ tịch UBND xã Nam Ba Đồn (tỉnh Quảng Trị) đã có chia sẻ kinh nghiệm với báo Dân Việt.
Con chị đồng nghiệp khóc ngất giữa lớp vì một lý do không ngờ.
Chia sẻ
Thông tin sai sự thật về vỡ đập thủy điện Bản Vẽ khiến người dân vùng hạ du hoang mang bỏ chạy lên núi. Vào cuộc xác minh, công an xã Tương Dương, Nghệ An đã triệu tập trường hợp đăng thông tin sai sự thật.
Chia sẻ
Trước lúc mất đi sinh mệnh trong oan khuất và tức tưởi, Hàn Tín đã để lại 3 chữ, vạch mặt cặp Hoàng đế, Hoàng hậu bị đánh giá là “thất đức nhất” trong lịch sử Trung Hoa.
Chia sẻ
Đặc biệt, trẻ sinh vào 4 ngày Âm lịch dưới đây thường sở hữu trí thông minh sớm bộc lộ, tư duy nhanh nhạy, học hành giỏi giang.
Chia sẻ
Công an tỉnh Lâm Đồng đã triệt phá cơ sở nghi sản xuất phân bón giả số lượng lớn tại thôn Ánh Mai 1, phường 3 Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng vào chiều nay 27/đến.
Chia sẻ
Chiều tối 27/7, tại trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp về triển khai Kết luận của Bộ Chính trị, chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm về chủ trương đầu tư xây dựng trường học cho các xã biên giới.
Chia sẻ
Mới đây, thủ thành Đặng Văn Lâm đưa bà xã Yến Xuân cùng con trai đi ăn ở Tam Kỳ (TP Đà Nẵng), Nhiều người đã vây quanh xin chụp ảnh cùng cặp đôi.
Chia sẻ
Rapper Bình "Gold" bị bắt với cáo buộc gây ra vụ cướp taxi trong tình trạng phê ma túy.
Chia sẻ
Sau 9 ngày tranh tài sôi nổi tại Hà Nội, Vòng chung kết giải bóng đá 7 người Vô địch Quốc gia Bia Saigon Dragon Cup 2025 (VPL-S6) đã khép lại với chức vô địch thuộc về Thiên Khôi FC sau trận chung kết giàu cảm xúc trước XSKT Đắk Lắk.
Chia sẻ
U23 Việt Nam sở hữu 10 cầu thủ cao từ 1m80 tại giải U23 Đông Nam Á 2025; Gyokeres bật mí lý do từ chối M.U; Troyes “hốt bạc” nhờ thương vụ Mbeumo; hé lộ khoản tiền thưởng khiêm tốn của ĐT nữ Anh; tân binh CLB nữ Genoa “gây sốt” với gương mặt xinh đẹp.
Chia sẻ
Bộ Quốc phòng Nga cho biết lực lượng của họ đã chiếm được thêm hai ngôi làng ở miền đông Ukraine, bao gồm một ngôi làng ở vùng Dnipropetrovsk, nơi mà Moscow cho biết quân đội của họ đã bắt đầu tiến quân.
Chia sẻ
Tính đến 16 giờ chiều nay (27/7), mưa lũ trên địa bàn tỉnh Sơn La đã khiến 2 người tử vong, 4 người mất tích (tăng thêm 2 người mất tích so với các thông báo trước đó); nhiều tài sản, hoa màu của người dân bị lũ cuốn trôi.
Chia sẻ
4 con giáp này đón nhận nhiều tin vui trong tháng 6 nhuận, không chỉ kiếm được nhiều tiền mà chuyện tình duyên cũng thuận lợi.
Chia sẻ
VN-Index lập đỉnh lịch sử trong phiên 25/7, tăng hơn 12% trong một tháng qua nhờ lực đẩy từ nhóm bất động sản, ngân hàng và chính sách sáp nhập tỉnh thành tạo sóng cổ phiếu mạnh mẽ.
Chia sẻ
Dương Ngọc Hoàn tức Dương Quý Phi là một trong tứ đại mỹ nhân của Trung Quốc cổ đại, và sở hữu dung nhan tuyệt mỹ đến nỗi khiến hoa cũng phải thu mình vì hổ thẹn. Dương Quý Phi khi ấy chính là đại diện cho nét đẹp tiêu chuẩn, khiến Đường Huyền Tông si mê đến mức muốn ôm cả ngày không buông.
Chia sẻ
Như một nhân duyên tốt lành, như một lẽ tự nhiên, có những làng quê hình thành từ những người vốn có quê hương bản quán khác nhau, không hề quen biết nhau. Rồi như thể trời xui đất khiến, họ thành xóm giềng của nhau, tình thân như ruột thịt. Đó là câu chuyện ở làng Đại Thủy, xã Tân Liên, huyện Hướng Hóa (nay thuộc xã Tân Lập, tỉnh Quảng Trị mới).
Chia sẻ
Theo tiết lộ của tiền vệ Việt kiều Julien Nguyễn, LĐBĐ Việt Nam (VFF) đang hỗ trợ anh trong quá trình nhập tịch. Nếu nhập tịch thành công, nhiều khả năng cầu thủ 19 tuổi sẽ được HLV Kim Sang-sik triệu tập lên U23 Việt Nam hoặc ĐT Việt Nam.
Chia sẻ
Thủ tướng Campuchia Hun Manet và Quyền Thủ tướng Thái Lan Phumtham Wechaichai sẽ đến thủ đô Kuala Lumpur của Malaysia vào thứ Hai (28/7) để thảo luận về xung đột giữa hai nước, hãng thông tấn nhà nước Malaysia Bernama đưa tin hôm Chủ nhật, trích lời Bộ trưởng Ngoại giao nước này Mohamad Hassan.
Chia sẻ
Vùng đất bãi ven sông Kỳ Cùng của phường Đông Kinh, tỉnh Lạng Sơn, có một ông nông dân trồng thành công vườn nho Hạ đen trĩu quả. Đó ông Hoàng Văn Ba, một nông dân đã mạnh dạn đưa cây nho Hạ đen về trồng, mở ra một hướng đi làm giàu bền vững.
Chia sẻ
Chiều 27/7, Tổng Bí thư Tô Lâm và Đoàn công tác đã có buổi làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Điện Biên.
Chia sẻ
Từng được biết đến với những dãy núi trập trùng và cảnh quan hoang sơ, hương cà phê “nức lòng” du khách, vùng đất này nay bỗng gây bất ngờ khi hé lộ “đóa hoa” tuyệt sắc giữa sóng biển xanh biếc.
Chia sẻ
Nam MC đình đám Vương Tự Kiện từng bị vợ bạo hành hơn 100 lần, 8 lần nhập viện vì chấn thương nghiêm trọng.
Chia sẻ
Tin đồn thất thiệt lan truyền "đập thủy điện Bản Vẽ bị vỡ" khiến nhiều người dân vùng hạ du hoang mang bỏ chạy lên núi. Trong khi thực tế, thủy điện Bản Vẽ đang vận hành bình thường, không có bất kỳ sự cố nào xảy ra.
Chia sẻ
Giữa phố thị Thụy Khuê nhộn nhịp, chùa Bà Đanh vẫn lặng lẽ tồn tại suốt hơn 500 năm với lớp lớp dấu tích lịch sử. Ít ai ngờ, ngôi chùa cổ này từng là nơi hành lễ của những tù binh Chiêm Thành sau chiến thắng của vua Lê Thánh Tông năm 1471. Đằng sau vẻ trầm mặc là một câu chuyện chưa kể về Phật giáo, chiến tranh và số phận những con người bại trận.
Chia sẻ
Lũ đi qua, nhóm thợ sửa chữa đồ điện dân dụng lập tức lên đường đến xã Tương Dương, Nghệ An để sửa các thiết bị cho bà con nhân dân, tất cả đều miễn phí.
Chia sẻ
Lễ hội mùa thu Côn Sơn - Kiếp Bạc năm 2025 là lễ hội đầu tiên sau khi khu di tích được UNESCO ghi danh là Di sản văn hóa thế giới. TP.Hải Phòng sẽ tổ chức nâng tầm lễ hội.
Chia sẻ
Cây lục bình (bèo Tây, bèo Nhật Bản) phủ kín các kênh, rạch ở xã Châu Thành, tỉnh Vĩnh Long mới (trước sáp nhập 3 tỉnh Vĩnh Long, Bến Tre, Trà Vinh, xã Châu Thành là một phần diện tích của huyện Châu Thành, tỉnh Trà Vinh cũ) khiến việc tưới tiêu, vận chuyển nông sản bị gián đoạn nghiêm trọng khi bước vào vụ thu hoạch lúa Hè Thu.
Chia sẻ
Ngày 27/7, Công an xã Hàm Liêm, tỉnh Lâm Đồng cho biết, các cơ quan chức năng đang điều tra, làm rõ một đối tượng có hành vi đột nhập vào nhà người dân để xử lý theo quy định pháp luật.
Chia sẻ
Mặc dù gặp phải rất nhiều khó khăn, song tiền vệ Phạm Trọng Hoá luôn nỗ lực vượt khó để theo đuổi sự nghiệp quần đùi áo số.
Chia sẻ
Nữ ca sĩ 56 tuổi hứng chịu làn sóng chỉ trích gay gắt vì trang phục hở bạo và động tác gợi cảm trên sân khấu.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Lê Hoàng 
