Căn bệnh âm thầm "ăn mòn" chi dưới ít người để ý

PGS.TS Nguyễn Hữu Ước, Giám đốc Trung tâm Tim mạch và Lồng ngực - Bệnh viện Việt Đức, cho biết bệnh động mạch chi dưới mạn tính (thiếu máu mạn tính chi dưới) tiến triển dai dẳng, diễn biến âm thầm.

Đây là tình trạng động mạch chủ và các động mạch ở chi dưới bị hẹp hoặc tắc, gây cản trở lưu thông máu đến các cơ quan bộ phận chi dưới như cơ, và bộ phận liên quan khác như dây thần kinh, da… ở phía hạ lưu, gây đau nhức chân khi vận động hay còn gọi là đau cách hồi.

Diễn tiến bệnh nặng lên sẽ làm cho quãng đường đi lại được liên tục của bệnh nhân càng ngày càng ngắn dần, có thể chỉ đi lại được vài chục mét đã đau, phải nghỉ mới đi lại tiếp được. 

"Muộn hơn, người bệnh sẽ có cảm giác đau nhức chi dưới liên tục ngay cả khi đang nghỉ ngơi, và cuối cùng là các dấu hiệu thiếu máu cục bộ như loét da, hoại tử đen bàn ngón chân, phải cắt cụt chi gây tàn phế cho người bệnh, hoặc nhiễm trùng huyết" - Chủ tịch Hội Bệnh mạch máu Việt Nam Nguyễn Hữu Ước cho hay.

Tại Việt Nam, thiếu máu mạn tính chi dưới do xơ vữa động mạch là nhóm bệnh phổ biến, tuy nhiên, vì ít được để ý nên hầu như bệnh nhân vào Bệnh viện Việt Đức phải cắt cụt chi.

ThS.BS Lê Nhật Tiên - Phó trưởng khoa Nội, Can thiệp tim mạch và Hô hấp - cho biết chỉ riêng tại Bệnh viện Việt Đức, trung bình một năm có khoảng 300 ca bị tắc động mạch chi dưới phải mổ và can thiệp.

Một số nghiên cứu trên thế giới chỉ ra, nguy cơ tắc động mạch với người hút thuốc lá cao gấp 2-6 lần người bình thường; người tiểu đường thì nguy cơ gấp 2-4 lần. Từ 12-20% bệnh nhân tiểu đường bị tắc động mạch chi dưới.

Với người mắc tăng huyết áp, nguy cơ bị đau cách hồi tăng gấp 2,5 đến 4 lần so với người bình thường.

Bệnh thường gặp ở nam giới sau 70 tuổi và nữ giới sau 60 nhưng đang có sự trẻ hoá, người ở tuổi trung niên đã bị bệnh. Theo thống kê từ một số nghiên cứu trên thế giới, hơn 20% người trên 70 tuổi bị tắc động mạch chi dưới. Khi bệnh ở giai đoạn 3 - giai đoạn đau liên tục, 20% ca phải cắt cụt chi. 

Các bác sĩ lưu ý, ngoài tuổi tác, bệnh nền là yếu tố ảnh hưởng rõ rệt tới nguy cơ bị bệnh, đặc biệt là người bị tiểu đường, rối loạn mỡ máu, xơ vữa động mạch, tăng huyết áp, hút thuốc lá, thuốc lào nhiều năm. 

"Nếu bệnh nhân đồng thời bị xơ vữa động mạch kèm tiểu đường, bệnh càng tiến triển nhanh, nặng hơn" - PGS Ước nói.

 Thầy thuốc khuyến cáo người dân không được chủ quan, người từ độ tuổi trung niên nếu có tăng mỡ máu, hút thuốc lá nên tầm soát tắc động mạch chi dưới, có thể qua siêu âm doppler, đo huyết áp ở tay và cổ chân để chẩn đoán sớm.

Việc kiểm tra sớm nhằm kiểm soát các yếu tố làm tăng tiến triển của bệnh, giảm thiểu biến chứng do tắc động mạch, giảm thiểu tàn phế cho người bệnh, ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống của bệnh nhân cũng như ảnh hưởng tới gia đình và xã hội.

×