Nhắc đến "Cấm địa", đa số mọi người thường nghĩ đến những khu vực thần bí xuất hiện trong các bộ phim cổ trang Trung Quốc. Thế nhưng, trên thực tế, khu vực cấm địa này lại thực sự tồn tại trong lịch sử nhà Thanh. Tên của khu vực này được gọi là Quân cơ xứ.

Quân cơ xứ là cơ quan trung tâm quyền lực của hoàng đế, được thành lập dựa trên nguyện vọng của hoàng đế và thế cục đương thời của triều đình. Chức vụ đứng đầu trong Quân cơ xứ thường được gọi là Quân cơ đại thần, hay còn gọi là Tể tướng. Đây cũng là chức quan cao nhất trong đội ngũ quan viên của triều đình nhà Thanh.

Quân cơ xứ vốn được thành lập năm 1730 vào thời Ung Chính để thay thế cho Nghị chính xứ tồn tại dưới thời Nỗ Nhĩ Cáp Xích tới thời Khang Hi.

Theo các nhà sử học, về tính chất, Quân cơ xứ cũng giống hệt với Nội các của triều đình nhà Minh. Bởi đây là nơi nắm giữ quyền lực, ra đời dựa trên mục đích quân sự nên Quân cơ xứ đương nhiên sẽ trở thành khu vực cấm địa đặc biệt của Tử Cấm Thành. Từ khi được thành lập cho đến khi bị khai trừ vào những năm đánh dấu sự sụp đổ của nhà Thanh, Quân cơ xứ vẫn luôn là 1 cấm địa "bất khả xâm phạm".

Những quan viên, nô tài hay người dân, ngay đến cả hoàng thân quốc thích cũng không có quyền bước vào cấm địa này, nếu cố tình xâm phạm sẽ lập tức bị xử tử. Chỉ có hoàng đế và những quan Quân cơ có phận sự mới được bước chân vào nơi này.

Từ khi Quân cơ xứ được thành lập, mọi quyết định, chính sách quốc gia của nhà Thanh đều không cần thông qua sự bàn bạc của tất cả quan viên trong triều đình. Mọi quyết định chỉ cần trực tiếp thông qua những cuộc hội ý của đội ngũ Quân cơ đại thần, cuối cùng sẽ được tâu lên hoàng đế để phê chuẩn.

Hay nói cách khác, những Quân cơ đại thần này chính là những 'thư kí' giúp việc đắc lực cho hoàng đế. Cũng vì vậy, dần dần trong triều đình nhà Thanh đã hình thành lên 1 nhóm quan lại tương giúp lẫn nhau trên quan trường, đứng đầu là những Quân cơ đại thần.

Tuy nhiên, đến đây lại tồn tại 1 vấn đề, đó là đội ngũ quan lại này ngày càng lớn mạnh thì quyền lực của hoàng đế càng dễ bị uy hiếp. Do đó, các hoàng đế Thanh triều, đặc biệt là những hoàng đế vừa mới lên ngôi luôn phải tìm cách để 'kìm hãm' sự phát triển quyền lực của đội ngũ quan lại tồn tại trước đó. Sau đó, hoàng đế mới xây dựng cho mình 1 đội ngũ giúp việc đắc lực riêng.

Tuy nhiên, đời vua nào cũng sẽ như nhau, những tay giúp việc cho nhà vua dần dà sẽ nắm giữ được nhiều quyền lực theo thời gian. Đây vốn là 1 vòng tuần hoàn luẩn quẩn, các hoàng đế muốn ngăn chặn triệt để cũng không thể.

×