Bộ Quốc phòng đang đề nghị xây dựng Nghị định thay thế Nghị định số 120/2013/NĐ-CP ngày 9/10/2013, được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định số 37/2022/NĐ-CP ngày 06/6/2022 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quốc phòng, cơ yếu.

Bộ Quốc phòng đề nghị xây dựng Nghị định mới về xử phạt vi phạm hành chính lĩnh vực quốc phòng, cơ yếu - Ảnh minh họa

Bộ Quốc phòng cho biết, kết quả tổng kết 11 năm thực hiện Nghị định số 120/2013/NĐ-CP, Nghị định đã đạt được rất nhiều kết quả tích cực, nhất là từ sau khi Chính phủ ban hành Nghị định số 37/2022/NĐ-CP ngày 6/6/2022 sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quốc phòng, cơ yếu; quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia; quản lý các vùng biển, đảo và thềm lục địa của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam; việc phát hiện và xử phạt các hành vi vi phạm liên quan đến thực hiện nghĩa vụ quân sự, tham gia lực lượng dự bị động viên và dân quân tự vệ của công dân đã góp phần ngăn ngừa, hạn chế các hành vi vi phạm liên quan về nghĩa vụ quân sự trong thực hiện Luật Nghĩa vụ quân sự và pháp luật về lực lượng dự bị động viên, nâng cao chất lượng tuyển quân, khả năng sẵn sàng chiến đấu, khả năng động viên của Quân đội trong mọi tình huống.

Tuy nhiên, bên cạnh các kết quả đã đạt được, còn một số khó khăn, bất cập cần nghiên cứu sửa đổi, bổ sung, cụ thể như sau:

+ Quy định xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi chống đối việc tham gia huấn luyện dân quân tự vệ tại khoản 3 Điều 22 có sự chồng chéo với quy định tội chống người thi hành công vụ quy định tại khoản 1 Điều 330 Bộ Luật Hình sự năm 2015; quy định mức tiền xử phạt đối với hành vi vi phạm quy định về kiểm tra, khám sức khỏe thực hiện nghĩa vụ quân sự còn thấp, chưa đủ sức răn đe; do vậy cần phải sửa đổi để đảm bảo sự thống nhất của hệ thống pháp luật và thực tiễn.

+ Quy định về thẩm quyền áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả chưa rõ, chưa thống nhất với nội dung biện pháp khắc phục hậu quả trong Nghị định, gây khó khăn trong quá trình thực hiện; biện pháp "Buộc thực hiện nghĩa vụ quân sự" chưa rõ ràng, nên tính khả thi chưa cao.

+ Chưa có quy định xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi gian dối làm sai lệch kết quả kiểm tra, phân loại sức khỏe đối với hạ sĩ quan, binh sĩ dự bị nhằm trốn tránh lệnh gọi tập trung huấn luyện, diễn tập, nên không có cơ sở pháp lý để xử phạt khi có vi phạm xảy ra.

+ Chưa có quy định về xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi vi phạm quy định về chữ ký số, chứng thư chữ ký số và dịch vụ chứng thực chữ ký số chuyên dùng công vụ, nên không có cơ sở pháp lý để xử phạt khi có vi phạm.

+ Chưa có quy định việc xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi vi phạm thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân: Theo quy định tại khoản 3 Điều 4 Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015: "3. Công dân phục vụ trong lực lượng Cảnh sát biển và thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân được coi là thực hiện nghĩa vụ quân sự tại ngũ"; tại các Điều 34, 35,37, 38, 39, 40 Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015 đã quy định cụ thể về thẩm quyền quyết định việc gọi công dân nhập ngũ và thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân; nhiệm vụ của Hội đồng nghĩa vụ quân sự các cấp về việc quản lý, đăng ký nghĩa vụ quân sự; thẩm quyền gọi khám sức khỏe đối với công dân thực hiện nghĩa vụ quân sự và nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân; trách nhiệm của tổ chức, cá nhân trong tuyển chọn, gọi công dân nhập ngũ và thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân. 

Mặt khác, tại khoản 1 Điều 4 Nghị định số 70/2019/NĐ-CP ngày 23/8/2019 của Chính phủ quy định về thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân, quy định đối tượng tuyển chọn như sau: "1. Công dân nam trong độ tuổi gọi nhập ngũ đã đăng ký nghĩa vụ quân sự theo quy định của Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015. Công dân nữ trong độ tuổi gọi nhập ngũ đã đăng ký nghĩa vụ quân sự theo quy định của Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015, có trình độ chuyên môn phù hợp với yêu cầu của Công an nhân dân và Công an nhân dân có nhu cầu thì được xem xét, tuyển chọn thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân"; điểm a khoản 2 Điều 7 Nghị định số 70/2019/NĐ-CP quy định về trình tự tuyển chọn như sau: "a) Trưởng Công an cấp huyện ra lệnh gọi khám sức khỏe cho công dân theo quy định tại khoản 2 Điều 40 Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015...". 

Tuy nhiên thực tiễn hiện nay, chưa có văn bản quy phạm pháp luật nào quy định việc xử phạt đối với công dân vi phạm quy định về tham gia nghĩa vụ Công an nhân dân, tạo ra khoảng trống về pháp luật trong lĩnh vực này; vì vậy, cần phải nghiên cứu, bổ sung để thống nhất với quy định của Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015 và Nghị định số 70/2019/NĐ-CP ngày 23/8/2019 của Chính phủ quy định về thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân.

Nhằm Hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quốc phòng, cơ yếu, tạo cơ sở pháp lý cho việc xử phạt vi phạm hành chính được thực thi hiệu quả; bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ trong hệ thống pháp luật, Bộ Quốc phòng đề xuất xây dựng Nghị định thay thế Nghị định số 120/2013/NĐ-CP ngày 9/10/2013 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quốc phòng, cơ yếu là rất cần thiết.

Dự kiến Nghị định quy định về hành vi vi phạm hành chính, hình thức xử phạt, mức xử phạt, biện pháp khắc phục hậu quả đối với từng hành vi vi phạm hành chính; thẩm quyền lập biên bản và thẩm quyền xử phạt đối với hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực quốc phòng, cơ yếu.

Vi phạm hành chính trong lĩnh vực quốc phòng bao gồm:

- Vi phạm quy định về thực hiện nghĩa vụ quân sự; nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân;

- Vi phạm quy định về lực lượng dự bị động viên;

- Vi phạm quy định về dân quân tự vệ;

- Vi phạm quy định về phòng thủ dân sự;

- Vi phạm quy định về phòng không nhân dân;

- Vi phạm quy định về phòng, chống phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt;

- Vi phạm quy định về công nghiệp quốc phòng, động viên công nghiệp;

- Vi phạm quy định về quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự;

- Vi phạm quy định về sử dụng chứng nhận đăng ký, biển số xe quân sự, giấy phép lái xe quân sự và sử dụng, mua bán, sản xuất biển số xe quân sự, biển số phương tiện quân sự hoạt động trong lĩnh vực đường thủy nội địa và hàng hải.

- Vi phạm quy định về sử dụng, mua bán, sản xuất quân trang, trang phục của dân quân tự vệ và biển công tác, cờ hiệu.

Vi phạm hành chính trong lĩnh vực cơ yếu bao gồm:

- Vi phạm các quy định về bảo đảm an ninh, an toàn sản phẩm mật mã để bảo vệ thông tin bí mật nhà nước;

- Vi phạm quy định về thời hạn không được tham gia hoạt động mật mã và cam kết bảo vệ bí mật nhà nước;

- Vi phạm quy định về sản xuất, cung cấp sản phẩm mật mã để bảo vệ thông tin thuộc phạm vi bí mật nhà nước.

×