Chia sẻ tại tọa đàm trực tuyến "Để nông sản không ùn tắc ở cửa khẩu: Đâu là giải pháp căn cơ?" do Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức ngày 4/3, Bộ trưởng Bộ NNPTNT Lê Minh Hoan cho rằng, chúng ta thường "hay quên" vì khi giải phóng ùn tắc tại cửa khẩu thì những câu chuyện đó lại trôi đi mà không kiên trì tìm các giải pháp đối phó việc đứt gãy.

Theo Bộ trưởng Lê Minh Hoan, nhìn lại cách đây 3 đến 4 năm, cũng có tình trạng ùn ứ tại cửa khẩu dù không nặng nề như thời điểm trước và sau Tết do dịch Covid-19. 

Đến khi xảy ra chuyện, lại đặt ra câu hỏi: Tại sao lại lệ thuộc vào một thị trường lớn, không đa dạng, không phát triển thị trường 100 triệu dân, sao không tăng chế biến hàng hoá mà lại xuất khẩu thô, sao không chuẩn hoá chất lượng, làm ăn chính ngạch, sao không đầu tư phát triển logistics?...

"Bà con làm ra sản phẩm cứ đưa lên cửa khẩu còn hơn để chín rục tại chỗ. Một số địa phương thông báo bà con không đưa hàng lên cửa khẩu mới là làm phần ngọn, không phải gốc. Cách làm kinh tế của chúng ta vẫn "mù mờ" đầu cung và cầu, không đi vào quỹ đạo, đôi khi giống như đi buôn chuyến nhiều hơn là hợp tác bài bản, kết nối cung cầu", Bộ trưởng Lê Minh Hoan nói.

Theo người đứng đầu ngành nông nghiệp, tư duy sản xuất nông nghiệp mới chú ý tạo ra sản lượng, chưa có tư duy kinh tế, tìm kiếm thị trường, vênh nhau giữa sản xuất và thị trường.

Một vấn đề nữa dẫn đến câu chuyện ùn ứ nông sản lặp đi lặp lại nhiều lần mà chưa có lời giải mà theo Bộ trưởng Lê Minh Hoan, chúng ta say sưa nhất định với thành tích xuất khẩu và thật sự nhờ đó mà bà con ĐBSCL, Tây Nguyên, những vùng sản xuất nông nghiệp trọng điểm, những nông sản thường xuyên có mặt tại thị trường Trung Quốc thấy bản báo cáo kết quả xuất khẩu hằng năm và hồ hởi với kết quả đó.

"Chúng ta không nghĩ tới rủi ro và rủi ro luôn luôn hiện hữu trước mắt, có thể "gãy" bất kỳ giờ nào. Đây là dịp cả Bộ NNPTNT với trách nhiệm quản lý Nhà nước ngành nông sản, Bộ Công Thương và Hiệp hội ngành hàng rau, củ quả cùng ngồi lại để giải mã, đặt từng câu hỏi, đưa ra giải pháp và tiến độ theo yêu cầu Thủ tướng là chuyển từ tiểu ngạch sang chính ngạch. Đồng thời phải có tiến độ rõ ràng, hành động nhất quán từ cơ quan quản lý Nhà nước, địa phương và có sự tham gia của các Hiệp hội ngành hàng cũng như các doanh nghiệp xuất khẩu nông sản qua thị trường Trung Quốc", ông cho biết.

Nhấn mạnh vai trò "dẫn dắt" của doanh nghiệp, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho rằng, doanh nghiệp là người dẫn dắt nông dân sản xuất, bởi vì doanh nghiệp mua như thế nào thì người dân sản xuất như thế. Trong khi thị trường Trung Quốc chuyển từ thị trường dễ tính sang khó tính từ lâu rồi, họ đã thông báo cho mình, chứ không phải đột ngột.

"Nếu doanh nghiệp thấy thị trường Trung Quốc là thị trường khó tính, tầng lớp trung lưu nhiều, họ tìm kiếm nông sản không như ngày xưa nữa thì chính doanh nghiệp phải dẫn dắt người nông dân", ông cho hay

Bộ trưởng Bộ NNPTNT cũng nhấn mạnh, vai trò của hiệp hội ngành hàng vô cũng quan trọng trong nền kinh tế thị trường, bởi Nhà nước không thể điều chỉnh nông dân sản xuất gì mà vai trò của hiệp hội, ngành hàng thông qua các thành viên của mình là những người dẫn dắt trong cơ cấu lại ngành nông nghiệp, cơ cấu lại thị trường.

"Tôi phát hiện, mọi bẫy của chúng ta nằm ở 3 chỗ: tư duy mùa vụ, mùa nào tính mùa đó, cho nên cứ thấp thỏm, như đánh bài may rủi, rồi khi gặp vấn đề lại trách thị trường khó tính, để ùn ứ; "tiên trách kỷ, hậu trách nhân", nhiều khi chính chúng ta phải xem lại mình trước", ông nói.

×