Những vi phạm pháp luật của Tiktok

Tiktok đang là nền tảng mạng xã hội có tốc độ phát triển "nóng" không chỉ trên thế giới mà còn ở Việt Nam với lượng người dùng tăng lên đột biến kể từ năm 2019 đến nay. 

Theo số liệu công bố DataReportal, kết thúc tháng 2/2023, đã có khoảng 49,9 triệu người dùng Tiktok ở Việt Nam, xếp thứ 6 trong top 10 quốc gia sử dụng nền tảng mạng xã hội này nhiều nhất trên thế giới. Ngoài những nội dung chia sẻ kiến thức, cuộc sống, góc nhìn bổ ích thì phần lớn nội dung trên Tiktok được cho là độc hại với người dùng, đặc biệt là giới trẻ.

Thông tin tại buổi họp báo, ông Lê Quang Tự Do - Cục trưởng PTTH và TTĐT đưa ra những vi phạm của Tiktok Việt Nam trong thời gian gần đây.

Theo đó, Tiktok Việt Nam không có biện pháp kiểm soát hiệu quả những nội dung vi phạm liên quan đến chính trị, chống phá Đảng, Nhà nước; tin giả; nội dung nhảm nhí, độc hại, thậm chí là gây nguy hiểm với trẻ em.

Tiktok sử dụng thuật toán phân phối nội dung tự động để tạo xu hướng (trend) nhằm phát tán những nội dung giật tít, câu view, bất chấp đó là nội dung độc hại, phản cảm, gây ảnh hưởng xấu đến cộng đồng và giới trẻ.

Nền tảng này hiện không có biện pháp kiểm soát hiệu quả để ngăn chặn hoạt động kinh doanh, buôn bán, quảng cáo hàng giả, hàng nhái, các loại thuốc kích dục, các thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc,…. Tiktok không quản lý hoạt động của các Idol TikTok nên để nhiều Idol TikTok có xu hướng sản xuất những nội dung nhảm nhí, thiếu văn hóa để nhắm vào sự hiếu kỳ của người xem, thậm chí còn tạo trend để thu lời từ những nội dung này. 

Cụ thể là việc cho phép thách đấu trực tuyến, Idol TikTok có thể được người xem tặng quà, càng sốc, hở, phản cảm càng được tặng nhiều quà và có khả năng quy đổi ra tiền. Điều đáng nói là TikTok sẽ nhận được 70% từ số tiền thu được. Không có biện pháp kiểm soát hiệu quả các nội dung vi phạm bản quyền.

Tiktok không có biện pháp quản lý để người dùng tự ý sử dụng hình ảnh riêng tư, cá nhân của người khác để tung tin giả, hoặc bôi nhọ, xúc phạm người khác. Việc tự ý quay phim, sử dụng hình ảnh người khác khi chưa được sự đồng ý của họ vi phạm theo Điều 32 Bộ luật Dân sự quy định về quyền của cá nhân đối với hình ảnh; Điều 38 Bộ luật Dân sự quy định về quyền về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình.

Hành vi xâm phạm đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của người khác sẽ phải bồi thường theo Điều 592 Bộ luật Dân sự. Nếu gây thiệt hại nghiêm trọng có thể bị xử lý theo Điều 155 Bộ luật Hình sự 2015 (được sửa đổi bởi điểm e khoản 2 Điều 2 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017).  

Cũng theo ông Lê Quang Tự Do, những hoạt động kiểm soát lỏng lẻo của Tiktok gây ra nhiều hệ lụy với xã hội.

Cụ thể, vi phạm của nền tảng Tiktok tạo ra rạo môi trường thuận lợi cho tin giả phát tán, gây thiệt hại về kinh tế và bất ổn cho xã hội. Đồng thời, khuyến khích giới trẻ bắt chước, học theo những trào lưu xấu, phản cảm, làm lệch lạc nhận thức, lối sống của giới trẻ, làm băng hoại giá trị văn hóa của dân tộc.

Đặc biệt, việc quản lý lỏng lẻo của nền tảng Tiktok còn khuyến khích, tạo thuận lợi cho hoạt động kinh doanh bất hợp pháp và nội dung vi phạm bản quyền tràn lan trên nền tảng này.

Những trào lưu (trend) trên Tiktok nước ngoài du nhập vào Việt Nam như vụ bé Hạo Nam rơi xuống trụ cống bê tông, sau đó hàng loạt những video quay lại bắt chước đã xảy ra. Trend lao đầu vào xe tải cũng gây nguy hiểm với xã hội, đặc biệt giới trẻ.

Nhờ Tiktok, nhiều tài khoản tự cho mình là người "Viết lại lịch sử", xuyên tạc lịch sử mà nền tảng này không quản lý mà vẫn đề xuất cho người dùng. Hoạt động kinh doanh hàng giả, hàng nhái trên Tiktok cũng tràn lan hiện nay. 

Không chỉ Tiktok, Youtuber, Facebook mà nhiều nền tảng khác cũng có nhiều vi phạm tương tự. Hiện nay là thời kỳ cực thịnh của video ngắn và Tiktok, những nội dung độc hại trên Tiktok cũng lan truyền trên Facebook Reel và Youtuber Short. 

Làm gì với những sai phạm của Tiktok và nền tảng mạng xã hội xuyên biên giới

Chia sẻ tại buổi họp báo, Cục trưởng PTTH và TTĐT đưa ra những cơ sở pháp lý, đặc biệt theo Nghị định 72/2013/NĐ-CP 5 và Nghị định 70/2021/NĐ-CP, cơ quan quản lý đưa ra yêu cầu với doanh nghiệp.

"Yêu cầu các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ xuyên biên giới phải có trách nhiệm ngăn chặn, gỡ bỏ nội dung, thông tin vi phạm theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền. Trong trường hợp các tổ chức, cá nhân này không thực hiện, cơ quan có thẩm quyền sẽ triển khai các biện pháp kỹ thuật ngăn chặn toàn bộ nội dung, dịch vụ, ứng dụng trên mạng vi phạm pháp luật", ông Lê Quang Tự Do cho biết.

Bên cạnh đó, những giải pháp Bộ TT&TT đã và đang triển khai để ngăn chặn những nội dung xấu độc trên nền tảng Tiktok.

"Bộ TT&TT hiện cũng đang phối hợp với các Bộ, ngành có liên quan nhiều lần tổ chức làm việc, có văn bản kiên quyết yêu cầu TikTok và các nền tảng khác như Facebook, Youtube thực hiện việc chủ động ngăn chặn, gỡ bỏ thông tin vi phạm.

Phát triển công cụ, kỹ thuật để rà quét, phát hiện và xử lý thông tin vi phạm. Tuy nhiên với các nền tảng MXH sử dụng thuật toán như TikTok đang “lách” để bộ công cụ không thể tự động rà quét, phát hiện vi phạm khiến công tác xử lý vi phạm trên TikTok gặp khó khăn. 

Với lượng thông tin khổng lồ sản sinh mỗi ngày trên các nền tảng MXH như TikTok như hiện nay, nếu các MXH đối phó, không hợp tác chủ động chặn lọc triệt để bằng các thuật toán thì việc chặn gỡ nội dung vi phạm sẽ kém hiệu quả", Cục trưởng PTTH và TTĐT chia sẻ.

Ngoài ra, các giải pháp trong thời gian tới, Bộ TT&TT cũng đưa ra những giải pháp sẽ được triển khai trong thời gian tới.

Đại diện Bộ TT&TT cho biết sẽ triển khai đồng bộ các giải pháp về pháp lý, kinh tế, kỹ thuật, ngoại giao, truyền thông,.. để yêu cầu các nền tảng xuyên biên giới phải tuân thủ pháp luật Việt Nam.

Đồng thời, Tổ chức đoàn kiểm tra liên ngành với sự tham gia của các bộ, ngành có liên quan như: Công thương, Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Công an, Tổng Cục Thuế… kiểm tra toàn diện hoạt động của TikTok tại Việt Nam. Phối hợp với các bộ, ngành có liên quan để đánh giá toàn diện về tác động, ảnh hưởng của TikTok đối với cộng đồng, đặc biệt là giới trẻ.

Bộ TT&TT sẽ nâng cao hiệu quả của công cụ rà quét bao gồm cả hình ảnh, video. Tổ chức hội nghị với các MCN (Mạng lưới đa kênh, là viết tắt của Multi – Channel Network) của Youtube, TikTok, Facebook để tăng cường hiệu quả quản lý về việc tuân thủ quy định pháp luật Việt Nam giữa các mạng xã hội xuyên biên giới với các MCN/KOLs. Xây dựng kế hoạch truyền thông để thúc đẩy, hình thành các xu hướng ứng xử văn hóa mạng lành mạnh. 

Bộ cũng sẽ phối hợp với Bộ Công thương quản lý hoạt động cung cấp dịch vụ thương mại điện tử của TikTok Shop tại Việt Nam.

Cuối cùng, ông Lê Quang Tự Do cho biết, Bộ TT&TT sẽ kiểm tra toàn diện Tiktok Việt Nam trong tháng 5/2023. Sở dĩ Tiktok là nền tảng thuộc diện thanh tra là bởi đã có văn phòng đại diện tại Việt Nam.

×