Bữa cơm trưa của bà Trương Mỹ Lan với 5 người và bí mật đằng sau những giao dịch hàng tỷ USD

Ngày 28/3, Tòa án Nhân dân (TAND) Cấp cao tại TP.HCM tiếp tục phiên tòa phúc thẩm xét xử bị cáo Trương Mỹ Lan (69 tuổi, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) cùng các đồng phạm trong giai đoạn 2 của vụ án. Các bị cáo bị truy tố về 3 tội danh: lừa đảo chiếm đoạt tài sản (hơn 30.000 tỷ đồng), vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới (hơn 106.000 tỷ đồng) và rửa tiền (hơn 445.000 tỷ đồng).

Tại phiên sơ thẩm năm 2024, TAND TP.HCM tuyên phạt Trương Mỹ Lan tù chung thân về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, 12 năm tù về tội rửa tiền và 8 năm tù về tội vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới. Tổng hợp hình phạt là chung thân.

Ngoài ra, tòa buộc bị cáo bồi thường hơn 30.000 tỷ đồng cho hơn 35.000 bị hại, tương ứng với mỗi trái phiếu doanh nghiệp có mệnh giá 100.000 đồng.

Các bị cáo trong vụ Vạn Thịnh Phát giai đoạn 2. Ảnh: X.H.

Bị cáo Võ Tấn Hoàng Văn (52 tuổi, Tổng giám đốc Ngân hàng TMCP Sài Gòn - SCB) bị tuyên tù chung thân trong giai đoạn một của vụ án, với tội tham ô tài sản và vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng. Ở giai đoạn 2, bị cáo tiếp tục bị tuyên phạt 12 năm tù về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản và 5 năm tù về tội vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới.

Tại phiên phúc thẩm, bị cáo Văn kháng cáo, cho rằng bản án sơ thẩm quy kết trách nhiệm chưa chính xác. Bị cáo khẳng định chỉ tham gia phát hành trái phiếu tại Công ty An Đông và Công ty Quang Thuận, với số trái phiếu chưa chuyển nhượng khoảng 8.000 tỷ đồng, thay vì 28.000 tỷ đồng như cáo trạng nêu.

Về hành vi vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới, bị cáo Văn khai rằng ngân hàng chỉ đóng vai trò trung gian tài chính và các giao dịch đều có hồ sơ đầy đủ, hợp lệ. Do đó, bị cáo không ý thức được rằng việc ký duyệt các giao dịch này là vi phạm pháp luật.

Bị cáo Võ Tấn Hoàng Văn bác bỏ cáo buộc chịu sự chỉ đạo trực tiếp từ Trương Mỹ Lan trong quá trình phát hành trái phiếu. Bị cáo cho rằng ngân hàng không phải là đơn vị phát hành, mà chỉ đóng vai trò phân phối, nên không thể quy kết trách nhiệm cho mình chỉ vì tham gia một bữa ăn cùng bị cáo Lan.

"Bị cáo Lan hay mời anh em ăn cơm", ông Văn nói.

Bị cáo Trương Mỹ Lan cũng lên tiếng khẳng định bữa ăn trưa với bị cáo Văn và một số bị cáo khác trước đây chỉ là cuộc gặp mặt thông thường, không phải cuộc họp bàn bạc về phát hành trái phiếu như cáo trạng nêu.

"Buổi ăn trưa rất bình thường, không có buổi ăn cơm nào thong thả mà họp với người nước ngoài. Một tháng ở Việt Nam vài lần, bị cáo không nghĩ ăn cơm trở thành câu chuyện để phát hành trái phiếu", bà Trương Mỹ Lan nói.

Còn theo hồ sơ vụ án, tranh thủ một bữa trưa ở trụ sở Tập đoàn Vạn Thịnh Phát (ở số 193-203 Trần Hưng Đạo, quận 1, TP.HCM), bà Lan đã mời Chủ tịch SCB lúc đó là Đinh Văn Thành, Tổng Giám đốc SCB lúc đó là Võ Tấn Hoàng Văn, Phó Tổng giám đốc SCB lúc đó là Nguyễn Phương Hồng, Tổng Giám đốc Công ty Chứng khoán TVSI lúc đó Nguyễn Tiến Thành và Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát lúc đó là Hồ Bửu Phương đến cùng ăn.

Vẫn theo hồ sơ vụ án, bà Lan khai tại bữa cơm này đã ra chủ trương cho mượn Công ty An Đông để phát hành trái phiếu, giao các cá nhân "chủ động nghiên cứu, thực hiện".

Bà Lan thừa nhận việc này là trái quy định của pháp luật vì không dùng tiền bán trái phiếu để đầu tư, sản xuất, tạo nguồn thu trả nợ cho trái chủ mà dùng để xử lý khủng hoảng tài chính của SCB.

Theo điều tra, hành vi phạm tội của nhóm bà Lan bắt đầu bằng việc thành lập các công ty ma, không hoạt động, thuê người thành lập công ty, ký khống tài liệu… nhằm phục vụ các hoạt động tài chính của Vạn Thịnh Phát.

Tính đến tháng 10/2022, tập đoàn Vạn Thịnh Phát có tới 1.460 công ty (gồm 46 công ty nước ngoài) và gần 1.800 người để đứng tên doanh nghiệp, đứng tên các khoản vay.

Trong số các doanh nghiệp thuộc Vạn Thịnh Phát, có 656 công ty vay tiền của SCB, hiện 435 công ty còn dư nợ, đều thuộc nhóm 5 (không có khả năng thu hồi); 85 công ty được dùng để chuyển tiền từ Việt Nam ra nước ngoài và 63 công ty dùng để nhận tiền từ nước ngoài chuyển về.

Có đủ các pháp nhân, nhóm Trương Mỹ Lan quyết định phát hành 25 gói trái phiếu từ năm 2018, tổng trị giá 30.869 tỷ đồng. Việc phát hành được thông qua Công ty Chứng khoán TVSI và nhân viên ngân hàng SCB.

Khi tiền bán trái phiếu được chuyển về, các bị cáo trong vụ thực hiện rút tiền mặt, đưa trực tiếp về nhà riêng của Trương Mỹ Lan hoặc cho một số cá nhân thuộc SCB quản lý. Một cách "tiêu tiền" khác là cho các cá nhân thuê đứng tên ký chứng từ rút tiền mặt sau đó nộp vào những tài khoản chỉ định rồi chuyển cho nhiều bên.

Qua đây, Trương Mỹ Lan và đồng phạm che giấu được dòng tiền thu từ việc phát hành trái phiếu.

Trở lại với diễn biến phiên tòa, cuối giờ làm việc sáng nay, sau phần xét hỏi, phiên tòa tạm nghỉ và sẽ tiếp tục vào ngày 3/4 với phần tranh luận.

×