Chạch lấu là loài cá đặc sản nước ngọt có thân màu xanh đậm hoặc đen xám, trên thân nhiều đốm vàng hình tròn hoặc bầu dục.

Các chạch gau có vây lưng, vây hậu môn và vây ngực có đốm đen nhỏ, không có vây bụng. 

Khi còn nhỏ, thức ăn chủ yếu của cá chạch là giun, ấu trùng, côn trùng, giáp xác nhỏ. 

Khi lớn, cá chạch lấu ăn côn trùng trưởng thành, tôm tép, cá nhỏ và mùn bã hữu cơ. Đây là giống cá đặc sản cho giá trị kinh tế cao.

Trong những năm gần đây, do việc đánh bắt, khai thác bằng điện bừa bãi nên giống cá này ngày càng hiếm gặp trong tự nhiên và có nguy cơ bị tuyệt chủng. 

Với cá chạch lấu đánh bắt ngoài tự nhiên giá bán trên thị trường khá cao, những con cá chạch chấu to, quý hiếm thậm chí có giá hàng triệu đồng/kg. 

Anh Trần Hùng Cường, xóm Vôi, phường Thái Bình, TP Hòa Bình nuôi thành công cá chạch gai (cá chạch lấu, cá chạch sông, cá chạch chấu) trên lòng hồ Hòa Bình.

Trên vùng lòng hồ Hòa Bình đã phát triển nuôi nhiều giống cá nhưng hầu như không nuôi cá chạch gai ở lồng. 

Nhiều người cho rằng khí hậu miền Bắc lạnh nên không thích hợp nuôi cá chạch gai trong lồng. 

Từ năm 2019, anh Trần Hùng Cường, tổ Vôi, phường Thái Bình, TP Hòa Bình (tỉnh Hòa Bình) đã nuôi thử nghiệm giống cá chạch gai trong lồng ở lòng hồ. 

Anh vốn là kỹ sư chăn nuôi thủy sản, ngoài kiến thức được học anh lặn lội vào Long An tìm hiểu cách thức nuôi cá chạch gai ở đầm, ao, hồ. 

Có kinh nghiệm nuôi cá thực tế anh quyết định mua 2.000 con cá chạch lấu giống về nuôi.

Biết đặc tính của cá chạch lấu là trú ngụ trong các hốc đá, anh Cường sử dụng bồn nhựa đục lỗ thả trong bè nuôi. 

Thức ăn ban đầu với cá chạch lấu còn bé là tôm tép, cá nhỏ xay nhiễn thả vào khay có lưới ở bồn nhựa. 

Vốn là giống cá bản địa trên vùng lòng hồ sông nước nên sau thời gian nuôi cá chạch chấu sinh trưởng tốt, lớn nhanh, không có bệnh. 

Anh Cường cho biết: Giống cá đặc sản này rất khỏe, ít bệnh, thích nghi được nhiều môi trường sống.

Tuy nhiên, cá đặc sản này thích hợp nhất là nơi có dòng nước chảy, hàm lượng oxy hòa tan cao nên việc tạo môi trường tự nhiên rất tốt cho cá phát triển.

Với số lượng nuôi cá chạch lấu dày đặc bắt buộc tạo oxy hòa tan nhiều cho nước. 

Tuy nhiên, vào đầu mùa mưa do nước lên xuống thất thường, nước đầu mùa có nhiều độc tố chảy xuống lòng hồ nên đàn cá bị sục khí. 

Sau lần đó anh quyết định cắt ống nhựa cỡ 60 và 90mm tạo thành từng bó treo lơ lửng cách mặt nước chừng 1m cho cá trú ngụ.
Trước những thành công bước đầu của anh Cường, tháng 4/2023, Chi cục Thủy sản tỉnh Hòa Bình đã hỗ trợ 70% đầu tư cho 3 hộ ở xã Bình Thanh (huyện Cao Phong) nuôi 6.000 nghìn con cá chạch lấu giống, 2,8 tấn cám và viên treo khử trùng. 

Ngoài ra, ngành chức năng về thủy sản tỉnh Hòa Bình còn hỗ trợ tập huấn kỹ thuật nuôi cá chạch lấu cho các hộ tham gia.

Đến nay, tỷ lệ cá chạch lấu sống đạt 80%, trọng lượng cá chạch lấu đạt từ 350 - 500g/con; tổng sản lượng khoảng 1,6 tấn cá chạch lấu. 

Giá cá chạch lấu bán ra đạt từ 360.000 - 400.000 đồng/kg.
Đồng chí Hoàng Văn Son, Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản tỉnh Hòa Bình cho biết: Cá chạch gai có giá trị thương phẩm cao, nhiều dinh dưỡng, được thị trường ưa chuộng. 

Việc nuôi thành công giống cá này trên môi trường nuôi lồng là hướng đi mới cho bà con vùng lòng hồ Hòa Bình phát triển kinh tế, xóa đói, giảm nghèo.

×