Cấp tập các ca đột quỵ nặng trong một đêm

PGS.TS. Mai Duy Tôn - Giám đốc Trung tâm Đột quỵ (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, vào đêm 21/3 vừa qua Trung tâm đã cấp cứu 6 ca đột quỵ. Đáng nói những ca bệnh này đều là người trẻ tuổi, cao nhất là 45 tuổi và trẻ nhất mới 32 tuổi. 

Một bệnh nhân trẻ tuổi là nữ (32 tuổi, quê ở Hưng Yên) được đưa vào viện với triệu chứng liệt nửa người trái hoàn toàn và nói ngọng giờ thứ nhất. Bệnh nhân được chẩn đoán nhồi máu não cấp do tắc động mạch cảnh trong phải giờ thứ nhất.

Theo PGS Tôn, chỉ trong 35 phút kể từ khi nhập viện (tức ngay giờ thứ 2 của bệnh), bệnh nhân được dùng thuốc tiêu huyết khối. Tiếp đó, bệnh nhân được can thiệp tái thông động mạch cảnh não. Nhờ đồng thời áp dụng 2 phương pháp điều trị, tiêu huyết khối và lấy huyết khối, bệnh nhân đã hết nói khó, còn yếu nhẹ nửa người phải, chỉ số cải thiện tốt. 

Bệnh nhân trẻ thứ 2 là nam, cũng 32 tuổi, nhập viện trong tình trạng liệt nửa người và không nói được. Nam thanh niên đang chơi cầu lông với bạn thì đột ngột liệt nửa người và nói khó, được bạn đưa thẳng vào Trung tâm Đột quỵ.

Đến viện trong "giờ vàng" (gần 1h sau khi có triệu chứng), nam thanh niên được chẩn đoán nhồi máu não cấp giờ thứ 1 do tắc động mạch não giữa phải đoạn M1 và được chỉ định dùng thuốc tiêu huyết khối.

Nhờ đến viện sớm và được điều trị tái tưới máu tích cực bằng cả 2 phương pháp tiêu huyết khối và can thiệp lấy huyết, sau 30 phút can thiệp, động mạch não giữa phải đã được tái thông hoàn toàn. Bệnh nhân đã nhanh chóng hồi phục gần như hoàn toàn, có thể nói chuyện và đi lại như bình thường.

Bệnh nhân thứ 3 là nam (36 tuổi, quê ở Bắc Ninh, hiện đang sinh sống và làm việc tại Phú Quốc), được chuyển từ Phú Quốc tới Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai, trong tình trạng liệt nửa người, nói khó.

Không may mắn như ca bệnh trước, sau khi thăm khám, chụp MRI, DSA làm chẩn đoán, các bác sĩ xác định bệnh nhân bị nhồi máu não do tắc động mạch cảnh trong - não giữa trái giờ thứ 12.

Theo PGS Tôn, bệnh nhân mắc bệnh tiến triển mạn tính gây hẹp dần, tắc động mạch cảnh trong sọ và các mạch máu nhỏ tăng sinh để bù trừ. Đây là bệnh lý hiếm gặp của mạch máu não thường xảy ra ở tuổi 30-50 ở nhóm bệnh nhân Đông Á.

Tuy đã được can thiệp, song bệnh tiến triển chậm. Nếu bệnh nhân đi tầm soát đột quỵ sớm sẽ không dẫn đến hậu quả đáng tiếc.

Bệnh nhân thứ 4 là nữ (42 tuổi, quê ở Yên Bái), nhập viện vì đau đầu, tê yếu nửa người bên trái. Qua khai thác tiền sử, bệnh nhân làm nghề nông, bị bệnh đái tháo đường nhiều năm, đang điều trị bằng Insulin, đã điều trị huyết khối tĩnh mạch chi trái từ tháng 8/2023 nhưng chưa tái khám. 

Bệnh nhân cho biết, nửa tháng nay chị bị đau đầu tăng dần, hoa mắt, chóng mặt kèm đau nhức hai chân, đã điều trị ở nhiều nơi nhưng không đỡ. Khi chị xuất hiện tình trạng tê bì, yếu nửa người trái, người nhà đã đưa tới Trung tâm Đột quỵ. 

Nhờ được các bác sĩ can thiệp nhanh chóng nên dù huyết khối nhiều tĩnh mạch não, bệnh nhân vẫn chưa có biến chứng chảy máu não, giúp việc điều trị thuận lợi.

Bệnh nhân thứ 5 là một nữ công nhân 45 tuổi nhập viện trong tình trạng lơ mơ và liệt nửa người trái. Bệnh nhân được xác định bị nhồi máu não do lóc tách động mạch cảnh trong phải - tắc động mạch não giữa phải. 

“Lóc tách động mạch cảnh là căn nguyên đặc biệt của nhóm người bệnh nhồi máu não trẻ tuổi. Để can thiệp lấy huyết khối cho nhóm bệnh này vô cùng khó khăn”, PGS Tôn cho biết. 

Tuy nhiên, các bác sĩ đã nỗ lực tái thông động mạch não và lóc tách động mạch cảnh trong cho bệnh nhân. Nhờ đó, bệnh nhân tỉnh táo trở lại và vận động bên người bị liệt tốt hơn, tự đi lại và sinh hoạt nhẹ nhàng.

Bệnh nhân thứ 6 và là ca bệnh nặng nhất là một phụ nữ 40 tuổi chuyển từ tuyến dưới lên. Bệnh nhân có tiền sử tăng huyết áp nhưng không dùng thuốc. Trong ca làm việc ban đêm, bệnh nhân đột ngột đau đầu và hôn mê. Khi đưa vào bệnh viện tuyến dưới, huyết áp của bệnh nhân lên tới 240/200 mmHg.

Bệnh nhân được đặt nội khí quản, thở máy và chuyển đến Bệnh viện Bạch Mai. Nữ bệnh nhân được chẩn đoán chảy máu đồi thị phải - cuống não với thể tích máu tụ 60ml và có tiên lượng rất nặng, nguy cơ tử vong.

Cách phòng ngừa đột quỵ

PGS.TS Mai Duy Tôn thông tin, mỗi ngày Trung tâm Đột quỵ tiếp nhận đến 50 bệnh nhân đột quỵ, trong đó chỉ khoảng 20% bệnh nhân đến viện trong "thời gian vàng".

Đáng nói, nếu như trước đây, bệnh đột quỵ thường xảy ra với người già, người trung tuổi và ít khi xảy ra với người dưới 45-50 tuổi nhưng ngày càng có nhiều người trẻ bị đột quỵ. 

Nguyên nhân do lối sống ít vận động, ăn nhiều đồ ăn nhanh, lạm dụng bia rượu, hút thuốc lá làm gia tăng các bệnh mãn tính như huyết áp cao, đái tháo đường, mỡ máu, béo phì... làm gia tăng nguy cơ đột quỵ ở người trẻ.  

PGS Tôn cảnh báo, để giảm nguy cơ đột quỵ: 

1. Các bạn trẻ cần thường xuyên vận động, luyện tập thể dục thể thao, từ bỏ thói quen hút thuốc, ăn uống không lành mạnh. 

2. Tầm soát các yếu tố nguy cơ đột quỵ: tim mạch, huyết áp, mỡ máu, tiểu đường...

3. Khi có một trong các biểu hiện của đột quỵ (giảm thị lực, yếu tay chân, nói ngọng/nói khó, đau đầu, chóng mặt…) cần đưa người bệnh đến ngay các đơn vị điều trị đột quỵ để được chẩn đoán, điều trị kịp thời. 

×