Chiến dịch "không vùng cấm" của Chủ tịch Bình Định: Vì sao vẫn còn "điểm trũng" thách thức chỉ đạo?

Theo Sở Xây dựng tỉnh Bình Định, cơ quan chức năng đã xác định, Công ty Cổ phần Đầu tư và xây dựng C.P xây dựng các hạng mục công trình của dự án như: Nhà làm việc, nhà sơ chế sau thu hoạch, nhà ở công nhân, xây dựng chuồng trại chăn nuôi ... không đúng quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 đã được UBND tỉnh phê duyệt và chưa được cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng.

Điều đáng nói, Sở Xây dựng tỉnh Bình Định đề nghị UBND huyện Vân Canh tổ chức kiểm tra xử lý vi phạm trật tự xây dựng tại dự án, gửi kết quả về Sở trong tháng 4/2025, để báo cáo UBND tỉnh Bình Định. Tuy nhiên, đến nay huyện vẫn chưa hoàn thành.

Trên thực tế, Bình Định đang triển khai quyết liệt một chiến dịch xử lý vi phạm xây dựng trái phép, lấn chiếm đất đai được đánh giá là “chưa từng có tiền lệ”: Giao chỉ tiêu cụ thể, công khai số liệu, tuyên bố rõ ràng “không có vùng cấm”, “không bao che”, đồng thời kiên quyết xử lý trách nhiệm người đứng đầu nếu để xảy ra vi phạm.

Một chiến dịch đáng ghi nhận, không chỉ vì con số 18.000 vụ đã được “ra tay” xử lý, chỉ còn khoảng 2.000 vụ tồn đọng, mà còn bởi tinh thần cương quyết được phát đi từ người đứng đầu UBND tỉnh – ông Phạm Anh Tuấn, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định.

Thế nhưng, giữa cao trào xử lý mạnh tay ấy, lại nổi lên một nghịch lý khó bỏ qua: Dự án sản xuất rau an toàn VietGAP tại xã Canh Vinh (huyện Vân Canh) – nơi doanh nghiệp “núp bóng” mô hình trồng rau để xây dựng chuồng trại, tổ chức du lịch không phép suốt nhiều năm – vẫn chưa bị xử lý kịp thời, dứt điểm.

Vì sao chiến dịch "không vùng cấm" lại chưa chạm tới điểm bất cập kéo dài ở Canh Vinh này?

Giám đốc Sở Tài chính tỉnh Bình Định Nguyễn Thành Hải thừa nhận: “Chỉ khi báo chí, công luận lên tiếng, thì tỉnh mới biết”. Một sự thừa nhận rất thẳng thắn, nhưng cũng rất đáng lo ngại.

Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định – ông Phạm Anh Tuấn từng tuyên bố dứt khoát: “Chiến dịch xử lý công trình không phép là không có vùng cấm, không bao che, không dung túng. Xử lý nghiêm người đứng đầu nếu để xảy ra vi phạm kéo dài”. Tinh thần chỉ đạo rất rõ ràng. Thế nhưng, tại huyện Vân Canh – nơi vi phạm đã được chính quyền cấp huyện phát hiện từ năm 2023, vẫn chưa có biện pháp cưỡng chế, chưa có báo cáo minh bạch với người dân. Điều này khiến dư luận đặt dấu hỏi về năng lực quản lý và khả năng thực thi chỉ đạo của cấp trên tại địa phương.

Phải chăng tuyên bố “không vùng cấm” mới dừng lại trong phòng họp, còn ngoài thực địa, vẫn tồn tại những “vùng trống”, thậm chí là “vùng mù pháp lý”?

Sở Xây dựng tỉnh Bình Định cho biết, thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh Bình Định, ngày 2/4, Sở này đã mời UBND huyện Vân Canh, UBND xã Canh Vinh và chủ đầu tư cùng phối hợp kiểm tra hiện trường Dự án sản xuất rau an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP.

Tuy nhiên, khi đến kiểm tra, chủ đầu tư vắng mặt không có lý do và không phối hợp với tổ kiểm tra, thậm chí còn đóng cổng không cho vào. Do đó, tổ công tác không thể tiếp cận hiện trường để lập hồ sơ xử lý theo quy định pháp luật.

Trong khi đó, người dân thôn Kinh Tế (xã Canh Vinh) – những người từng đặt niềm tin vào một dự án trồng rau sạch, nay phải sống trong mùi phân bò, chất thải từ chuồng trại chăn nuôi. Không quy hoạch, không giấy phép xây dựng, không hồ sơ môi trường,... nhưng dự án vẫn ngang nhiên tồn tại suốt hai năm, bất chấp quy định pháp luật và tiếng nói của người dân.

Người dân thôn Kinh Tế không quan tâm đến việc đã có 18.000 vụ vi phạm bị xử lý. Họ chỉ quan tâm đến mùi hôi từ chuồng trại, đến cảm giác bị "đánh lừa" bởi danh xưng “dự án rau sạch”, và quan trọng nhất là vai trò của cơ quan quản lý ở đâu khi quyền lợi chính đáng của họ cần được bảo vệ?.

Ông Dương Hiệp Hoà - Chủ tịch UBND huyện Vân Canh nói: “Quan điểm của huyện là xử lý nghiêm, không vùng cấm”.

Tuy nhiên, nói là một chuyện còn thực tế triển khai mới là minh chứng rõ ràng nhất.

Chiến dịch “không vùng cấm” của Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định là cần thiết, nhưng nếu cấp cơ sở không thực hiện nghiêm, sẽ mất dần ý nghĩa thực tiễn.

Chiến dịch “không vùng cấm” vẫn cần tiếp tục, nhưng thiết nghĩ, song song với nó, cần một “chiến dịch thứ hai”: Rà soát trách nhiệm, minh bạch thông tin và chấm dứt kiểu quản lý “trên nóng, dưới lạnh”.

“Năm 2019, UBND tỉnh Bình Định ban hành Quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư Dự án sản xuất rau an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP tại xã Canh Vinh (huyện Vân Canh), với mục tiêu xây dựng khu sản xuất rau an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP và cho doanh nghiệp thuê hơn 4,4ha đất, thực hiện dự án. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai, Công ty CP đầu tư và xây dựng C.P vi phạm nhiều quy định như: xây dựng các công trình để nuôi gà, lợn, bò, dê và tổ chức du lịch trải nghiệm dành cho học sinh, trẻ em, mà không có giấy phép xây dựng và không được cơ quan chức năng cho phép. Dự án triển khai sai mục đích sử dụng đất, không đúng với Quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư của UBND tỉnh Bình Định và xây dựng không phép nhiều hạng mục. Khi kiểm tra thì phát hiện dự án sai phạm quá nhiều. Đây là sự việc rất đáng tiếc, có trách nhiệm của địa phương”.