Chiến sự Nga - Ukraine đang làm thay đổi trật tự tiền tệ toàn cầu?

Chiến sự Nga - Ukraine đang diễn ra bằng vũ khí quân sự hiện đại, nhưng hậu quả từ nó đã và đang đi xa hơn rất nhiều. Trên thực tế, cuộc đối đầu đang diễn ra này phải được hiểu là một cuộc đụng độ lớn trong cuộc cạnh tranh chiến lược đang gia tăng, nhằm xác định kiến trúc tương lai của hệ thống tài chính và tiền tệ toàn cầu - một trò chơi nguy hiểm dành cho những người có cổ phần cao nhất.

Trên bàn cờ này, tiền tệ, tài sản tiền tệ và các phương tiện tài chính đang được vũ khí hóa như những công cụ cưỡng bức, thao túng, phá vỡ, khuất phục và chinh phục. Do đó, đấu trường nói trên là một trong những khía cạnh quan trọng của Chiến tranh Lạnh thứ hai, trong đó khối các cường quốc phương Tây - dưới sự lãnh đạo của Mỹ - và trục lục địa Á-Âu - đứng đầu là Nga và Trung Quốc đang đấu tranh với nhau để đưa ra quan điểm tương ứng của họ về trật tự thế giới mới.

Bên cạnh đó, thế giới đang chứng kiến cuộc chiến tranh kinh tế thế giới đầu tiên của kỷ nguyên hiện đại. Các quy tắc chưa được xác định và nền kinh tế toàn cầu đang dần trở nên phức tạp, có nghĩa là thiệt hại tài sản thế chấp là không thể tránh khỏi và thường không thể đoán trước được. Từ từ, chúng ta cũng sẽ nhận thức được những hậu quả mà các lệnh trừng phạt đối với Nga đang gây ra đối với nền kinh tế toàn cầu. Ít rõ ràng hơn là những công cụ mà Nga có thể sử dụng để chống lại phương Tây. 

Thế giới đang đứng trước nguy cơ chia tách thành hai khối kinh tế do "sự chuyển dịch kiến tạo" chấm dứt hàng thập kỷ toàn cầu hóa

Có những lo ngại rằng, Trung Quốc và Nga có thể tạo ra một hệ thống tài chính để cạnh tranh với phương Tây, sau khi các biện pháp trừng phạt cứng rắn được áp dụng đối với Moscow. Phương Tây đã loại các ngân hàng Nga khỏi hệ thống nhắn tin thanh toán toàn cầu Swift, và UnionPay của Trung Quốc đã can thiệp để giúp đỡ Moscow sau khi Visa và Mastercard tạm ngừng hoạt động tại nước này.

Pierre-Olivier Gourinchas, chuyên gia kinh tế trưởng của Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) cho biết: "Chiến tranh làm tăng nguy cơ nền kinh tế thế giới bị chia cắt lâu dài hơn thành các khối địa chính trị với các tiêu chuẩn thanh toán xuyên biên giới và tiền tệ dự trữ". Ông cho biết, "sự chuyển dịch kiến tạo" này sẽ mang lại những hậu quả kinh tế to lớn và là một thách thức lớn đối với "khuôn khổ dựa trên quy tắc đã điều chỉnh các mối quan hệ kinh tế và quốc tế trong suốt 75 năm qua.

Chiến sự Nga - Ukraine gửi đi làn sóng chấn động trên toàn cầu: Chúng ta đang ở một cuộc khủng hoảng trên đỉnh một cuộc khủng hoảng

Kristalina Georgieva, giám đốc điều hành của IMF cho biết sẽ hạ triển vọng tăng trưởng của 143 nền kinh tế đại diện cho 86 phần trăm sản lượng kinh tế toàn cầu. Bà Georgieva, người trước đó cũng đã cảnh báo rằng, cuộc chiến sẽ kéo giảm sự tăng trưởng trong năm nay. Chiến sự Nga - Ukraine đang "gửi đi làn sóng chấn động trên toàn cầu" và gây ra một trở ngại lớn cho các quốc gia đang vật lộn để phục hồi sau đại dịch Covid-19. Kristalina Georgieva nói: "Nói một cách đơn giản, chúng ta đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng trên đỉnh một cuộc khủng hoảng".

Phá vỡ những thành tựu khó giành được trong quá trình hội nhập suốt 30, 40 năm qua

Chia sẻ sâu hơn về vấn đề này, nhà kinh tế trưởng của Quỹ Tiền tệ Quốc tế Pierre-Olivier Gourinchas nói với các phóng viên rằng, tuy không phải là một mối đe dọa tức thời, nhưng chúng tôi thấy đây là một rủi ro nghiêm trọng.

Ông đã phát biểu rằng, chiến sự đã vang dội khắp nền kinh tế toàn cầu, nhưng một số quan chức lo ngại nó cũng có thể phá vỡ những thành tựu vốn đã khó giành được trong suốt quá trình hội nhập. Bởi toàn cầu hóa đã "đưa hàng trăm triệu người thoát nghèo và cho phép các nền kinh tế thị trường mới nổi chứng kiến nền kinh tế của họ tăng vọt trong suốt 30, 40 năm qua".

Olivier Gourinchas nói: "Một kịch bản xảy ra là chúng ta sẽ chia rẽ các khối không liên quan nhiều đến nhau, theo các tiêu chuẩn khác nhau, và đó sẽ là một thảm họa cho nền kinh tế toàn cầu".

Thế giới sẽ phải chịu những chi phí điều chỉnh đau đớn

Thậm chí, Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Janet Yellen đã đưa ra những lo ngại vào về một nền kinh tế toàn cầu "lưỡng cực" với một bên là Hoa Kỳ và các đồng minh dân chủ, bên kia là Trung Quốc và các nền kinh tế do nhà nước lãnh đạo.

"Một sự thay đổi kiến tạo như vậy sẽ phải chịu những chi phí điều chỉnh đau đớn. Chuỗi cung ứng, Nghiên cứu và phát triển (R&D) và mạng lưới sản xuất sẽ bị phá vỡ và cần được xây dựng lại; Các quốc gia nghèo và người nghèo sẽ phải gánh chịu gánh nặng của những mảng trật khớp này", Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Janet Yellen chia sẻ thêm.

Sự thay đổi này sẽ làm suy yếu khả năng của thế giới trong việc cùng nhau giải quyết hậu quả cuộc chiến Ukraine và các cuộc khủng hoảng COVID-19, đồng thời đe dọa trật tự hợp tác về biến đổi khí hậu và các thách thức khác, bà Janet Yellen nói.

Trật tự tài chính toàn cầu đang ở trạng thái đồng hồ đang tích tắc?

Đầu tiên, đồng rúp bị tấn công nhưng bây giờ có vẻ như đến lượt đồng USD tìm thấy chính mình trong các cuộc tấn công này. Có thể cho rằng, tiền tệ là quá quan trọng đối với các chiến trường tiên tiến nhất mà chỉ có thể có các nhà kinh tế, nhà tài chính và chủ ngân hàng trung ương là cảm nhận tác động rõ nét nhất. Với sự dính líu trực tiếp của tiền bạc trong cuộc xung đột, các nhà phân tích đang đánh giá nó như một chất xúc tác mạnh mẽ của sự thay đổi cấu trúc, thời kỳ biến động ngày càng gia tăng hiện nay, cuối cùng có thể dẫn đến "tiền tệ đa cực" và/hoặc sự phân chia hoặc phân mảnh của nền tài chính quốc tế.

Vấn đề là thời gian trước khi mọi biến chuyển xảy ra và đồng hồ đang tích tắc. Bằng cách này hay cách khác, số phận cuối cùng của hệ thống tiền tệ quốc tế sẽ phản ánh cấu hình tương lai của trật tự toàn cầu.  Nhà kinh tế trưởng của Quỹ Tiền tệ Quốc tế Pierre-Olivier Gourinchas nói: "Trong vài tuần nữa, thế giới lại phải trải qua một cú sốc lớn, mang tính biến đổi".

Có thể thấy, hơn bao giờ hết, có thể thấy lĩnh vực tiền tệ đã trở thành một đấu trường cạnh tranh chiến lược toàn cầu khốc liệt, trong đó tiền tệ, tài sản tiền tệ và các phương tiện tài chính có thể hoạt động như vũ khí, lá chắn và mục tiêu, một thực tế khó hiểu và cực kỳ phức tạp mà các nhà chính sách tiền tệ đương thời cần phải nắm bắt.

Khủng hoảng Ukraine: Trung Quốc phải chuẩn bị cho các khối thương mại 'phân mảnh', khủng hoảng tài chính toàn cầu

Chiến sự Nga - Ukraine là một cuộc đối đầu ý thức hệ có nguy cơ khiến thế giới phân cực hơn, trong khi các lệnh trừng phạt của Washington nhằm vào Moscow có thể phản tác dụng gây ra cuộc khủng hoảng đồng USD, và thảm họa tài chính, một trong những cố vấn chính sách hàng đầu của Trung Quốc cho biết.

Trong một bài phát biểu mới được công bố, David Daokui Li, người đứng đầu trung tâm học thuật của Đại học Thanh Hoa về thực hành và tư duy kinh tế Trung Quốc cho biết, cuộc chiến sự có thể dẫn đến sự hình thành của các khối địa chính trị lớn và khuấy động một cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu khác.

Li, người cũng là thành viên của Hội nghị Hiệp thương Chính trị Nhân dân Trung Quốc cho biết: "Cuộc khủng hoảng Nga - Ukraine bắt nguồn từ mối quan tâm kéo dài hàng thập kỷ giữa các nước phương Tây về các hệ tư tưởng khác nhau".

"Quá trình toàn cầu hóa đang gặp khó khăn có thể thay đổi hướng đi và nền kinh tế toàn cầu có thể trở nên phân mảnh với các quốc gia gần gũi về mặt tư tưởng hình thành các khối kinh tế, thương mại và đầu tư của riêng họ".

Ông nói, để chuẩn bị cho những rủi ro ngày càng gia tăng, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới nên định vị mình như một trung tâm toàn cầu cho các sản phẩm tài chính bằng đồng nhân dân tệ để thu hút các nhà đầu tư nước ngoài, và thành lập nhiều tổ chức quốc tế hơn để tăng cường ảnh hưởng quốc tế. Ông cho biết tài chính toàn cầu cũng có thể trở nên phân cực hơn và Trung Quốc nên định vị mình như một trung tâm tài chính quốc tế.

"Một cuộc khủng hoảng tài chính quốc tế mới với tâm chấn ở Hoa Kỳ có thể đến sớm hơn dự kiến" Li nói, ám chỉ sự cần thiết của nhiều quốc gia để cắt giảm tài sản bằng đô la Mỹ. "Một cuộc khủng hoảng như vậy có thể được đẩy nhanh bởi xung đột Nga-Ukraine".

Huỳnh Dũng  -Theo Businessmirror/Marketwatch/SCMP/Geopoliticalmonitor

×