Giải thưởng Nobel Văn học năm 2021 đã vinh danh ông Abdulrazak Gurnah "vì sự thâm nhập không khoan nhượng và nhân ái của ông đối với những tác động của chủ nghĩa thực dân và số phận của những người tị nạn trong hố sâu ngăn cách giữa các nền văn hóa và lục địa", Viện Hàn lâm Thụy Điển công bố tại lễ trao giải Nobel Văn học hôm nay (ngày 7/10). 

Được biết, tác giả 73 tuổi người Tanzania, sống tại Vương quốc Anh. Tiếng mẹ đẻ của Abdulrazak Gurnah là Swahili, nhưng tiếng Anh đã trở thành ngôn ngữ văn học của ông.

Sinh ra trên đảo Zanzibar, ngoài khơi bờ biển Đông Phi, Gurnah đến Anh khi còn là sinh viên vào năm 1968. Ban đầu ông theo học tại Đại học Christ Church, Canterbury, với bằng cấp vào thời điểm đó do Đại học Luân Đôn cấp.

Sau đó, ông chuyển đến Đại học Kent, nơi ông lấy bằng Tiến sĩ năm 1982. Từ năm 1980 đến năm 1982, Gurnah giảng dạy tại Đại học Bayero Kano ở Nigeria. Ông hiện là Giáo sư và Giám đốc Nghiên cứu Sau đại học tại Đại học Kent thuộc Khoa Tiếng Anh. Mối quan tâm nghiên cứu chính của ông là viết về thời hậu thuộc địa và trong các bài diễn văn liên quan đến chủ nghĩa thực dân, đặc biệt là khi chúng liên quan đến châu Phi, Caribe và Ấn Độ.

Ông đã biên tập hai tập tiểu luận về phong cách viết văn của người châu Phi, đã xuất bản các bài báo về một số nhà văn thời hậu thuộc địa, bao gồm V. S. Naipaul, Salman Rushdie và Zoë Wicomb. Ông là biên tập viên của A Companion to Salman Rushdie (Nhà xuất bản Đại học Cambridge, 2007). Bên cạnh đó, ông cũng là biên tập viên đóng góp cho tạp chí Wasafiri từ năm 1987.

Gurnah đã giám sát các dự án nghiên cứu về phong cách viết văn của Rushdie, Naipaul, G. V. Desani, Anthony Burgess, Joseph Conrad, George Lamming và Jamaica Kincaid.

Chủ nhân giải Nobel Văn học 2021 là tác giả của 10 cuốn tiểu thuyết bao gồm: "Ký ức khởi hành", "Con đường hành hương" và "Dottie", tất cả đều đề cập đến trải nghiệm của người nhập cư ở Anh; Các tiểu thuyết nổi tiếng của ông bao gồm: "By the Sea", "Desertion" và "Paradise".

Trong đó "Paradise" lọt vào danh sách rút gọn cho Giải thưởng Booker năm 1994, kể về một cậu bé ở một quốc gia Đông Phi bị thực dân xâm lược.

"Sự cống hiến của Gurnah đối với sự thật và thù ghét với sự đơn giản hóa là rất đáng chú ý. Tiểu thuyết của ông rút ra khỏi những mô tả rập khuôn và mở ra cái nhìn của chúng ta về một Đông Phi đa dạng về văn hóa, nhưng còn xa lạ với những phần lãnh thổ khác trên thế giới. 

Ông ấy dõi theo số phận của những cá nhân với lòng trắc ẩn lớn lao và sự không khuất phục. Trong vũ trụ văn học của Gurnah, mọi thứ đều thay đổi - ký ức, tên tuổi, danh tính", đại diện Ủy ban Nobel nói về tác giả 73 tuổi.

Anders Olsson, Chủ tịch Ủy ban Nobel chia sẻ với các phóng viên ở Stockholm rằng, Ủy ban đã theo dõi công việc của Gurnah trong nhiều thập kỷ. Giải thưởng văn học được trao để công nhận cả một quá trình cống hiến cho văn học của tác giả chứ không phải một cuốn sách cụ thể. Giải thưởng trị giá khoảng 1,14 triệu USD.

Gurnah cũng là tác giả người Phi da đen đầu tiên đoạt giải kể từ năm 1986. Giải Nobel được trao từ năm 1901, công nhận thành tựu về văn học, khoa học, hòa bình và kinh tế.

Những người chiến thắng trước đây bao gồm các tiểu thuyết gia như: Ernest Hemingway, Gabriel Garcia Marquez và Toni Morrison...; các nhà thơ như: Pablo Neruda, Joseph Brodsky và Rabindranath Tagore, và các nhà viết kịch bao gồm: Harold Pinter và Eugene O'Neill.

×