Đăng nhập/ Đăng ký
| 
Bình luận
0
Thời Lê Trung Hưng, Chúa Trịnh nắm thực quyền triều chính, biến vua tôi nhà Lê thành bù nhìn. Theo một số học giả, ngay cả cuốn Quốc sử "Đại Việt Sử ký toàn thư" không phải của nhà Lê mà của nhà Trịnh. Năm 1665 đời vua Lê Huyền Tông, chúa Trịnh Tạc sai Phạm Công Trứ hiệu chỉnh, bổ sung cuốn Đại Việt sử ký toàn thư vốn của Ngô Sỹ Liên. Rồi đến năm 1697, chúa Trịnh Căn sai Lê Hi và Nguyễn Quý Đức làm nốt giai đoạn từ năm 1663 đến năm 1675 [1]. Theo quan điểm nhiều học giả [2], chúa Trịnh chỉ đưa thông tin có lợi cho cho chúa Trịnh như ca ngợi mình, phê phán các thế lực đe dọa đến quyền uy của phủ chúa.
Xã hội đàng Ngoài trong tranh vẽ xưa.
Tuy các đời chúa Trịnh thay thế vua Lê quán xuyến được triều đình, nhưng cách dùng "dùng thiên tử lệnh chư hầu" không phù hợp với tư tưởng Nho giáo thời bấy giờ, nên không thể chính danh. Vì thế, không chỉ xảy ra nội chiến giữa Đàng Trong và Đàng Ngoài, mà còn xảy ra nhiều vụ việc nội chiến ngay trong phủ chúa. Đây là thời kỳ nội bộ nhà Trịnh tranh giành quyền lực, giết hại lẫn nhau do nghi kỵ chủ yếu xoay quanh mối lo phản chúa. Liên tiếp diễn ra nội loạn, chúa giết vua, huynh đệ chúa tương tàn, anh giết em rể, cha con chúa tàn sát, kiêu binh nổi loạn…
Giữa lúc phủ chúa nội bộ vẫn lục đục, thì khí thế Đàng Trong rất mạnh, chiếm cứ 7 huyện của hai tỉnh Nghệ An – Hà Tĩnh, khiến quyền lực của Chúa Trịnh lâm nguy. Chúa Trịnh đã cử Ninh Quốc công Trịnh Toàn ra biên ải để trấn giữ bờ cõi phía Nam. Trịnh Toàn đã cùng với cha con Đương quận công Đào Quang Nhiêu và Tấn quận công Đào Quang Huy, với tài năng, thao lược quân sự của mình lật ngược tình thế, lập nhiều đại công, giữ yên bờ cõi.
Trịnh Toàn lúc đó mới 27 tuổi, uy chấn đã vang danh thiên hạ, lan rộng ra cả ngoài cõi sơn hà, quân Đàng Trong khiếp phục, tôn gọi ông là "ánh chớp Đàng Ngoài" "Thần tướng Bắc Hà". Ông làm nhiều việc nghĩa giúp dân như đắp đê ngăn mặn, đắp đập tích nước (nay còn có đê gọi là đê Hựu Ninh). Ông còn xây miếu thờ thành hoàng làng, cầu mưa thuận gió hòa, quốc thái dân an. Vì thế, ông được dân yêu, quân mến như cha đẻ.
Theo cuốn "Mô tả Vương quốc Đàng Ngoài" của tác giả độc lập Samuel Baron, thì Chúa Trịnh Tạc là người đa nghi, hay nghe lời dèm pha, xu nịnh. Trước công trạng và uy chấn vang danh thiên hạ của Trịnh Toàn, chúa Trịnh Tạc thường trực mối lo sợ bị soán ngôi, dù Trịnh Toàn là em ruột của mình. Vì thế, chúa đã tìm cách hãm hại và kiềm chế phái Trịnh Toàn. Đại Việt Sử ký toàn thư với sự chi phối của phủ chúa đã mô tả: "Tiết chế Trịnh Toàn cậy công tự phụ, ngầm có ý khác, ngày đêm vỗ nuôi tướng sĩ, phân phát bạc vàng, không có hạn độ" hay "Trịnh Toàn ngầm mưu làm loạn" để lấy cớ bắt giam.
Ninh Quốc Công Trịnh Toàn bị triệu hồi về Thăng Long, đoán biết mình sẽ bị bắt giam và có thể bị sát hại. Nhưng để tỏ một lòng với chúa, giải nỗi oan của mình, ông đã để thuộc hạ ở lại và về Thăng Long. Quả nhiên, khi về tới phủ chúa, ngay lập tức ông bị tống giam. Sau khoảng thời gian này, Đương quận công Đào Quang Nhiêu lại góp công thắng lớn ở trận Tuần Lễ - Hương Sơn, nên được bổ làm Trấn thủ Nghệ An kiêm Bố Chính châu, được trao ấn tướng mở Dinh ở An Trường. Cha con Đào Quang Nhiêu, Tấn quận công Đào Quang Huy đã đảm đương vai trò trấn thủ biên ải, nay là vùng Nghệ An kiêm châu Bố Chính với 2 vạn quân thủy bộ, tường thành kiên cố, nhân dân yên ổn làm ăn, giúp đỡ vua Ai Lào khi lánh nạn sang Việt nam, giữ tình bang giao tốt với các nước láng giềng.
Đến khoảng năm 1673, Trịnh Toàn bị ép uống thuốc độc tự vẫn. Cũng trong thời gian đó, Trấn thủ Nghệ An Đào Quang Nhiêuvừa từ trần tại trấn. Tấn Quận công Đào Quang Huy là con của Đào Quang Nhiêu, vừa là em rể của Trịnh Toàn, lại lập nhiều đại công, nên theo lý sẽ kế thừa binh quyền của thân phụ, tiếp tục trấn thủ vùng Nghệ An – Hà Tĩnh. Và rồi đến tháng 9 năm 1673, chúa nghe lời dèm pha, trong lòng sợ hãi, liền tìm lý do để khép Tấn quận công Đào Quang Huy vào tội chết nhằm tránh hậu họa của phái Trịnh Toàn về sau. Mặc dù, Tấn quận công cũng là em rể của chúa Trịnh Tạc, được chúa Trịnh Căn ban quốc tính họ Trịnh, tên là Trịnh Kỳ.
Theo một số tài liệu, Tấn Quận công Đào Quang Huy sớm biết kết cục của mình, nên đã âm thầm chạy về làng Thịnh Quả, sau đó di cư về vùng thâm sơn cùng cốc Hương Sơn – Hà Tĩnh. Ông tỏ rõ lòng trung nghĩa trước sau như một khi không khởi loạn và mai danh ẩn tích suốt 22 năm. Ông qua đời vào ngày 15 tháng giêng năm Ất Hợi – 1695. Các triều vua sau này đã nhớ ơn và nhiều lần sắc phong "Thượng đẳng tối linh tôn thần", nhân dân bản địa tôn kính và lập đền thờ Thành hoàng.
CHÚ THÍCH:
[2] Các phản biện của các học giả: https://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_Vi%E1%BB%87t_s%E1%BB%AD_k%C3%BD_to%C3%A0n_th%C6%B0#Ph%E1%BA%A3n_bi%E1%BB%87n_c%E1%BB%A7a_B%C3%B9i_Thi%E1%BA%BFt
- Quận Công Đài Quang Nhiêu và ngôi chùa cổ mang dấu ân Phật giáo Lào trên đất Hương Sơn – Hà Tĩnh, TS. Nguyễn Tùng Lĩnh, tạp chí Nghiên cứu Lịch sử số 3 (563) năm 2023: https://vanhienplus.vn/quan-cong-dao-quang-nhieu-va-ngoi-chua-mang-dau-an-phat-giao-tren-dat-huong-son-ha-tinh/103044/
- Mô tả Vương quốc Đàng Ngoài, Samuel Baron (tác giả phương Tây)
Link:
Tạp chí Hán Nôm: http://www.hannom.org.vn/detail.asp?param=1670&Catid=477
https://trithucvn.co/van-hoa/nghi-van-lich-su-chua-trinh-ha-doc-trinh-toan.html
https://trinhtoc.com/den-tho-danh-tuong-trinh-toan-mot-di-tich-can-duoc-ton-tao.html
[1] Lời giới thiệu của Đại Việt sử ký toàn thư, NXB Khoa học và Xã hội năm 1971-1972, trang 5 do Viện sử học viết:
Dù là người tài giỏi có thừa, rất được Lưu Bị trọng dụng, nhưng vị tướng của Thục Hán này lại không được nhắc đến trong Tam Quốc Diễn Nghĩa, các sử gia cũng không nói về ông. Lý do là gì?
Ông Trương Việt Dũng hiện là Thành ủy viên, Chánh Văn phòng UBND TP Hà Nội, đại biểu HĐND TP Hà Nội khóa XVI, nhiệm kỳ 2021-2026.
Chia sẻ
Người sinh vào tháng Âm lịch này sẽ không gặp quá nhiều trở ngại và sẽ chỉ tiến xa hơn nữa trên con đường thành công nhờ tính cách hiền lành, hồn hậu của mình.
Chia sẻ
Đại tá quân đội Mỹ đã nghỉ hưu McGregor nhận định rằng Ukraine đang cố thuyết phục phương tây rằng họ vẫn chưa thua.
Chia sẻ
Ngày 14/06/2025, tại khu đô thị (KĐT) Danko City, TP. Thái Nguyên sẽ diễn ra chương trình âm nhạc đặc biệt mang tên “Royal Symphony - Dạ khúc hoàng gia” do Danko Group tổ chức. Sự kiện với sự góp mặt của nhiều ca sĩ tên tuổi Tùng Dương, GiGi Hương Giang và Dương Edward như một lời tri ân sâu sắc tới quý khách hàng và đối tác đã luôn đồng hành cùng Danko Group trên hành trình phát triển.
Chia sẻ
Theo BTC Hoa hậu Việt Nam 2024, đêm Chung kết dự kiến diễn ra vào 20h ngày 14/6 tại Thành phố Huế. Tuy nhiên, do thời tiết mưa bão nên BTC buộc lòng phải thay đổi lịch.
Chia sẻ
Chiến thắng 3-0 (25-11, 25-14, 25-15) trước ĐT bóng chuyền nữ Australia giúp ĐT bóng chuyền nữ Việt Nam toàn thắng cả 4 trận tại vòng bảng giải bóng chuyền nữ AVC Nations Cup 2025 mà không để thua bất cứ set nào. Đây là lần đầu tiên, ĐT bóng chuyền nữ Việt Nam làm được điều này.
Chia sẻ
Với hàng loạt cuộc tấn công gần đây nhằm vào các mục tiêu quân sự của Nga – bao gồm Chiến dịch “Mạng Nhện” (Spiderweb), Ukraine đã chứng minh khả năng giành lại thế chủ động, đồng thời củng cố vị thế của mình cho các cuộc đàm phán hòa bình trong tương lai, Thiếu tướng Christian Freuding, Trưởng phòng Kế hoạch và Quản lý của Bộ Quốc phòng Đức tuyên bố.
Chia sẻ
Đại tá Ngô Thanh Bình, Giám đốc Công an tỉnh Điện Biên được Bộ trưởng Bộ Công an điều động giữ chức vụ Cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, kể từ ngày 12/6.
Chia sẻ
FIFA Club World Cup 2025 sẽ đánh dấu bước chuyển mình lịch sử của giải đấu cấp CLB thế giới, với những thay đổi toàn diện về thể thức, quy mô và tần suất tổ chức.
Chia sẻ
Hôm nay, 12/6, Đảng bộ Học viện Nông nghiệp Việt Nam tổ chức thành công Đại hội đại biểu lần thứ XXXI, nhiệm kỳ 2025 - 2030 với nhiều mục tiêu, định hướng, chiến lược mang tính đột phá cho giai đoạn tới.
Chia sẻ
Nhân dịp kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025), Thư viện Quân đội phối hợp với Nhà Xuất bản Hà Nội đã tổ chức Lễ ra mắt cuốn sách "Sự thật, Lẽ phải và Ngọn bút" của nhà báo, nhà văn Hồ Quang Lợi.
Chia sẻ
Ngày 12/6, Kỳ họp thứ 27 Hội đồng Nhân dân (HĐND) tỉnh Quảng Ninh khóa XIV đã thông qua 3 nghị quyết quan trọng, trọng tâm là xử lý dự án chậm tiến độ, điều chỉnh kế hoạch nhằm tối ưu hiệu quả đầu tư công.
Chia sẻ
Một lần nữa, dư luận lại “dậy sóng” khi một quán ăn ven biển Quy Nhơn, Bình Định, bị khách phản ánh bán đồ ăn ôi thiu và nghi ngờ có sự móc nối với tài xế xe điện để dẫn khách đến quán nhằm nhận hoa hồng. Cơ quan chức năng TP Quy Nhơn vào cuộc xác minh.
Chia sẻ
Công an TP.HCM kiểm tra 3 công ty, kho chứa hàng ở huyện Bình Chánh, quận Bình Tân phát hiện, thu giữ gần 70 tấn thịt, nội tạng động vật không rõ nguồn gốc.
Chia sẻ
Binh sĩ và nhiều nghị sĩ Ukraine cảnh báo rằng, việc Mỹ cắt giảm viện trợ quân sự sẽ là “đòn đau đớn” với Ukraine, và có thể kéo theo những “hậu quả thảm khốc” cho trật tự toàn cầu.
Chia sẻ
HLV Kim Sang-sik đón tin vui từ “Nguyễn Xuân Son 2.0”; Robertson đàm phán gia hạn hợp đồng với Liverpool; Malaysia nhập tịch ngôi sao “hàng khủng”; Dele Alli chia tay bạn gái?; M.U nối lại đàm phán mua Osimhen.
Chia sẻ
Do ảnh hưởng của bão số 1, trong 2 ngày 11 - 12/6 trên địa bàn TP Đà Nẵng mưa lớn kéo dài trên diện rộng khiến nhiều tuyến phố bị ngập cục bộ, ảnh hưởng đến việc đi lại và sinh hoạt của người dân.
Chia sẻ
4 con giáp này có một ý thức kinh doanh nhạy bén và luôn có thể phát hiện ra các cơ hội tiềm năng trên thị trường ngay từ lần đầu tiên.
Chia sẻ
Brad Pitt cho rằng mối quan hệ giữa anh và con trai nuôi gốc Việt là không thể cứu vãn, đồng thời đổ lỗi cho cách nuôi dạy của Angelina Jolie.
Chia sẻ
Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio vừa gửi lời chúc mừng người dân Nga nhân Ngày Quốc khánh Nga (Russia Day - 12/6), đồng thời tuyên bố rằng Washington mong muốn “tăng cường đối thoại xây dựng với Liên bang Nga nhằm đạt được nền hòa bình lâu dài giữa Nga và Ukraine”.
Chia sẻ
Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng Việt Nam - Thụy Điển cần khẩn trương triển khai, cụ thể hóa quan hệ Đối tác Chiến lược về khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo được thiết lập trong chuyến thăm này.
Chia sẻ
Chiều 12/6, Quốc hội thảo luận ở hội trường về Dự thảo Nghị quyết Trung tâm Tài chính Quốc tế tại Việt Nam lấy ý kiến trước khi thông qua.
Chia sẻ
Bức ảnh hiếm hoi hội tụ dàn BTV VTV gạo cội cùng các NSND, NSƯT đình đám một thời gây bão mạng. Khoảnh khắc tái hiện thanh xuân của hàng triệu người Việt, khơi gợi nhiều xúc cảm.
Chia sẻ
FIFA Club World Cup 2025 sắp khai mạc vào sáng 15/6 (giờ Việt Nam). Tham dự giải đấu này có 32 đội bóng và theo đánh giá của nhà cái, các đại diện châu Âu sở hữu cơ hội đăng quang rất cao.
Chia sẻ
Thông tin về tình hình triển khai chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn, chiều ngày 12/6, đại diện lãnh đạo Sở Xây dựng tỉnh Điện Biên cho biết: Toàn tỉnh có 5.120 nhà đang được làm mới, sửa chữa (đạt 94,4% so với tổng nhu cầu).
Chia sẻ
Chiều ngày 12/6, Công an tỉnh Điện Biên tổ chức thông báo hai Quyết định của Bộ trưởng Bộ Công an về việc điều động, bổ nhiệm cán bộ là lãnh đạo chủ chốt tại Công an tỉnh Điện Biên.
Chia sẻ
Chiều 12/6, Công an tỉnh Bình Thuận tổ chức lễ thông báo quyết định của Bộ trưởng Bộ Công an về công tác cán bộ.
Chia sẻ
Nhóm đối tượng thuê 3 xe ô tô mang đi cầm cố để lấy tiền đánh bạc bị TAND TP.Huế phạt tù về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Chia sẻ
Theo một số chuyên gia về thuế, việc chuyển từ thuế khoán sang hóa đơn chứng từ khiến các hộ kinh doanh sợ lộ doanh thu thật. Ngoài ra, việc có các hộ kinh doanh trốn thuế, né thuế sẽ dẫn đến hộ kinh doanh kê khai doanh thu thật không cạnh tranh được về giá…
Chia sẻ
Từ giã con đường thi đấu chuyên nghiệp ở tuổi 24, Kim Yuna vẫn giữ được sức hút suốt nhiều năm qua và là biểu tượng thanh lịch khó thay thế tại Hàn Quốc.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Kim Thanh 
