"Khóc ròng" vì lúa bị chuột phá

Trên những cánh đồng lúa xanh mơn mởn ở tỉnh Bình Định, bất ngờ xuất hiện rất nhiều chuột cắn phá. Bà con nông dân "mất ăn mất ngủ", tìm mọi cách diệt chuột để bảo vệ mùa vụ.

Nông dân Lê Minh Vui (67 tuổi, thôn Quy Thuận, xã Hoài Châu Bắc, TX.Hoài Nhơn) chia sẻ: "Chuột nhiều vô kể, trước khi gieo sạ, bà con dùng thuốc sinh học diệt chuột chết như ngả rạ. Gieo sạ xong không biết chuột ở đâu đến rất nhiều, phá hại lúa của nông dân".

Gia đình ông Vui có 7 sào (500m2/sào) nhưng phải mua hơn 50 cái bẫy chuột, mỗi cái 3.500-5.000 đồng. Chưa kể tiền mua bạt nilon 50.000-55.000 đồng/kg, mỗi sào phải dùng hết 3kg bạt mới vây kín xung quanh ruộng.

"Đầu vụ đến nay, gia đình tôi diệt trên 200 con chuột nhưng cũng có người đầu hàng vì chuột quá nhiều. Thời điểm này, nhất là lúc lúa làm đòng, nếu lúa bị chuột cắn phá thì coi như trắng tay", ông Vui nói.

Cách đó không xa, bà Lê Thị Toản (55 tuổi, thôn Quy Thuận) cũng than trời vì chưa bao giờ chuột xuất hiện nhiều như năm nay.

Có hộ phải gieo sạ 2-3 lần vì bị chuột phá, phải đi xin mạ khắp nơi rồi thuê người cấy để không bỏ ruộng hoang.

"Khắp nơi bà con kêu than vì chuột cắn phá, không biết chuột ở đâu mà nhiều vô kể. Tôi đặt bẫy, mua ớt bột rắc quanh bờ ruộng, chuột cay mắt không đến phá nhưng chỉ được vài hôm. Cách hiệu quả nhất là giữ nước sâu trong ruộng, dùng bạt nilon vây kín quanh ruộng lúa. Song việc giữ nước sâu lâu ngày, chân ruộng bùn nhão khi lúa chín sẽ bị đổ, nhưng nếu không làm vậy chuột phá quá thì không có ăn", bà Toản than vãn.

Do không có lũ nên vụ Đông Xuân 2023 – 2024 trên khắp các vựa sản xuất lúa ở tỉnh Bình Định nông dân đang "kêu trời" vì nạn chuột hoành hành, cắn phá ruộng lúa.

Nông dân đều kêu trời bởi "giặc" chuột, nhiều người bày "trăm phương ngàn kế" để đẩy lùi "đoàn quân" chuột từ đánh bẫy, cắm cờ, làm bù nhìn canh ruộng, phủ lưới cá, đánh bã thậm chí có người rắc muối bột, đổ nhớt, mua mì tôm và lúa gạo để chuột ăn no, khỏi phá lúa.

Thế nhưng, chuột hoạt động vào ban đêm, mức độ cắn phá lúa rất nhanh khiến người nông dân trồng lúa trở tay không kịp.

Theo ghi nhận, trên khắp cánh đồng ở xã Hoài Châu Bắc, người nông dân trồng lúa đâu đâu cũng than trời, "tố cáo" việc bị chuột phá lúa.

Khắp nơi người dân dùng đủ mọi kế sách để đẩy lùi "đội quân" chuột, nhưng "đội quân" chuột vẫn đông đúc, ngang nhiên.

Cánh đồng làng Quy Thuận (xã Hoài Châu Bắc) trải rộng cả trăm héc ta, nông dân cũng đang cật lực bày đủ kế sách ngăn chặn chuột.

"Tổng lực" diệt chuột

Các vùng ruộng của lão nông Chín Cho, Chín Vằm (cùng ở thôn Quy Thuận) cũng khốn đốn vì "giặc" chuột.

Trong đó, ông Chín Vằm có 3 sào ruộng nhưng cứ gieo sạ, lúa lên khỏi mặt đất là lũ chuột lại kéo đến cắn, phá nát chỉ trong vài đêm. Đến nay, ông Vằm đã sạ đi sạ lại đến 3 lần và tổn thất rất lớn cả về công sức lẫn tiền của.

Không chỉ ở cánh đồng Hoài Châu Bắc, mà theo báo cáo của UBND thị xã Hoài Nhơn khắp các cánh đồng 14 xã, phường địa bàn này đều bị ảnh hưởng bởi "giặc" chuột.

Chính quyền địa phương cũng đã phát động toàn dân ra quân diệt chuột, và chi tiền thưởng 20.000 đồng/10 đuôi chuột (chuột được diệt lấy đuôi về nhận thưởng).

Theo Chủ tịch UBND xã Hoài Châu Bắc Trần Đình Tý, để ngăn chặn nạn chuột phá hại ruộng lúa, ngay từ đầu vụ địa phương đã chủ động phát động các kế hoạch diệt chuột. 

Xã đã trích kinh phí 80 triệu đồng để hỗ trợ người dân mua thuốc, bẫy để diệt chuột. Ngoài ra, xã cũng phát động phong trào toàn nông dân ra quân diệt chuột từ trước và trong vụ, hỗ trợ thu mua mỗi đuôi chuột 2.000 đồng để động viên, khuyến khích bà con.

"Khoảng 2 năm trở lại đây, do mùa lũ ít, đặc biệt trong năm nay không có mưa lụt lớn nên nạn chuột xuất hiện rất nhiều. Cũng nhờ nắm bắt được thời tiết, chủ động ngay từ đầu vụ nên đã phần nào giảm bớt thiệt hại. Hiện chúng tôi đang nỗ lực duy trì các lực lượng tại chỗ để hỗ trợ bà con bảo vệ ruộng lúa vượt qua thời điểm cây lúa đang bón đòng", vị Chủ tịch xã nói.

Theo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ Thực vật tỉnh Bình Định, nạn chuột phát sinh gây hại trên diện rộng tại các vùng lúa của 5 huyện, 2 thị xã, gồm: Hoài Nhơn, An Nhơn, Hoài Ân, Tuy Phước, Tây Sơn, Phù Mỹ, Phù Cát. 

Hiện, các vựa lúa đang trong thời điểm đẻ nhánh, làm đòng nên các địa phương đang nỗ lực tập huấn, hướng dẫn nông dân triển khai các biện pháp để ngăn chặn chuột, giảm thiểu thiệt hại.

Kế hoạch diệt chuột được ngành trồng trọt Bình Định triển khai từ đầu vụ, và tổ chức 16 lớp tập huấn cho 560 nông dân trên địa bàn. Các địa phương được hỗ trợ 1.540kg thuốc racmin 0.75TP, gimlet 0,2GB… Các biện pháp ngăn chặn chuột được ngành chức năng đưa ra với 5 loại bẫy chuột và đánh bã bằng thuốc ở 1 số vị trí trọng điểm.

Phó Giám đốc Sở NNPTNT tỉnh Bình Định Hồ Đắc Chương cho rằng, mùa lũ lâu nay gây hại lớn cho miền Trung, xem như là kẻ thù vì mức độ tàn phá và đe dọa đến tính mạng con người. Song nhìn ở khía cạnh khác tuy chưa định lượng được, nhưng lũ có công dọn dẹp, thau rửa và cuốn trôi chuột bọ, mầm sâu bệnh và mang phù sa cho các vựa sản xuất lúa. Ngoài ra, lũ cũng giúp phát tán nguồn tôm cá, thủy sinh mới cho các ruộng đồng.

×