Theo Nghị định thư về xuất khẩu chính ngạch khoai lang sang Trung Quốc được ký kết giữa Bộ Nông nghiệp và PTNT Việt Nam và Tổng cục Hải quan Trung Quốc (GACC), khoai lang tím (Ipomoea batatas, tên tiếng Anh: purple sweet potato) được xuất khẩu từ Việt Nam sang Trung Quốc chỉ để chế biến chứ không phải để làm giống. 

Khoai lang tím được xuất khẩu sang Trung Quốc không được nhiễm các đối tượng kiểm dịch thực vật mà phía Trung Quốc quan tâm. Sản phẩm này sẽ không được có côn trùng sống, đất và tàn dư thực vật như cành, lá, và dây leo. 

Vùng trồng, cũng như các cơ sở đóng gói khoai lang tím được xuất khẩu sang Trung Quốc cần được đăng ký bởi Bộ NNPTNT để đảm bảo rằng khoai lang tím do các doanh nghiệp có liên quan sản xuất đáp ứng các yêu cầu của Nghị định thư này.

Bộ NNPTNT phải gửi cho GACC danh sách cơ sở đóng gói. Cơ sở đóng gói sẽ được đăng ký sau khi được GACC xem xét và sẽ công bố danh sách trên trang web chính thức của GACC. 

Cũng theo Nghị định thư, vùng trồng khoai lang tím xuất khẩu sang Trung Quốc phải áp dụng Thực hành nông nghiệp tốt (GAP). Trong giai đoạn canh tác, Bộ NNPTNT sẽ tiến hành điều tra giám sát sinh vật gây hại đối với các đối tượng kiểm dịch thực vật mà GACC quan tâm và thực hiện các biện pháp kiểm soát sinh vật gây hại hiệu quả nhằm giảm thiểu mức độ nhiễm sinh vật gây hại. 

Trong trường hợp phát hiện thấy các loài đối tượng kiểm dịch thực vật hoặc triệu chứng các loài đó, Bộ NNPTNT sẽ thực hiện các biện pháp quản lý toàn diện nhằm đảm bảo khoai lang tím xuất khẩu sang Trung Quốc không có các đối tượng kiểm dịch thực vật mà GACC quan tâm. 

Nếu trong quá trình giám sát phát hiện các đối tượng kiểm dịch thực vật mới, GACC phải được thông báo ngay khi có thể.  

Khoai lang tím được xuất khẩu sang Trung Quốc không được nhiễm các đối tượng kiểm dịch thực vật mà phía Trung Quốc quan tâm. Ảnh: D.V

Bộ NNPTNT phải xây dựng và thực hiện kế hoạch giám sát chính thức đối với cơ sở đóng gói để giám sát quá trình chế biến, đóng gói, bảo quản và vận chuyển lô hàng khoai lang xuất khẩu sang Trung Quốc.

Cơ sở chế biến phải thực hiện các biện pháp như làm sạch và loại bỏ tạp chất để đảm bảo rằng khoai lang không có đất, cành lá bị bệnh và các tạp chất lạ khác. Cơ sở chế biến phải thiết lập hệ thống quản lý chất lượng và truy xuất nguồn gốc hoàn chỉnh để đảm bảo truy xuất nguồn gốc khoai lang một cách chính xác. 

Khoai lang tím phải được bảo quản riêng trước khi xuất khẩu và các cơ sở đóng gói phải thực hiện các biện pháp kiểm soát sinh vật gây hại hiệu quả để tránh lây nhiễm. Mỗi kiện khoai lang tím xuất khẩu sang Trung Quốc đều phải được dán nhãn bằng tiếng Anh hoặc tiếng Trung, trên đó ghi tên vùng trồng, tên cơ sở chế biến, số đăng ký tương ứng... 

 Vật liệu đóng gói phải sạch sẽ, hợp vệ sinh, chưa qua sử dụng và tuân thủ các yêu cầu kiểm dịch thực vật có liên quan của Trung Quốc. Vật liệu đóng gói gỗ phải tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế về các biện pháp kiểm dịch thực vật số 15 (ISPM).  

Bộ NNPTNT phải xây dựng kế hoạch kiểm tra lấy mẫu khoa học. Trước khi xuất khẩu khoai lang tím, việc kiểm tra, lấy mẫu thực hiện được thực hiện ở mức 2% mỗi lô hàng. Các hạng mục kiểm tra phải bao gồm kiểm dịch mà Trung Quốc quan tâm trong Nghị định thư này. Nếu phát hiện đối tượng kiểm dịch mà Trung Quốc quan tâm còn sống, lá hoặc đất, lô hàng sẽ không được xuất khẩu sang Trung Quốc và doanh nghiệp xuất khẩu khoai lang tím sẽ bị tạm dừng xuất khẩu. Bộ NNPTNT phải tiến hành điều tra nguyên nhân và thực hiện các biện pháp khắc phục.

 Khoai lang tím đáp ứng quy trình kiểm dịch của Bộ NNPTNT và đáp ứng các yêu cầu của Nghị định thư này được phép xuất khẩu sang Trung Quốc. Khoai lang tím xuất khẩu sang Trung Quốc sẽ được nhập khẩu qua các cửa khẩu có địa điểm giám sát được chỉ định đối với thực phẩm nhập khẩu ở Trung Quốc, và phải được sản xuất và chế biến tại các cơ sở chế biến được chỉ định sau khi nhập cảnh. 

Hải quan Trung Quốc sẽ tiến hành kiểm tra và kiểm dịch khoai lang tím xuất khẩu từ Việt Nam sang Trung Quốc tại cửa khẩu nhập, và khi phát hiện hành vi không tuân thủ sẽ được xử lý theo quy định. Khoai lang tím không có giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật hợp lệ sẽ bị trả lại hoặc tiêu hủy; khoai lang tím của các cơ sở chế biến chưa đăng ký sẽ bị trả lại hoặc tiêu hủy; nếu phát hiện đất hoặc yếu tố biến đổi gen, khoai lang tím sẽ bị trả lại hoặc tiêu hủy; nếu phát hiện thấy đối tượng kiểm dịch mà Trung Quốc quan tâm hoặc các loài đối tượng kiểm dịch còn sống khác, hoặc tìm thấy đất và tàn dư thực vật, khoai lang tím sẽ được xử lý, trả lại hoặc tiêu hủy. Nếu phát hiện bất kỳ trường hợp không tuân thủ nào đối với các yêu cầu kiểm dịch đối với động vật và thực vật nhập khẩu của Trung Quốc, khoai lang tím sẽ bị xử lý theo luật và quy định có liên quan. 

Việc nhập khẩu thử nghiệm có thể được bắt đầu sau khi Nghị định thư được ký kết. Trước khi thương mại được tiến hành chính thức, GACC sẽ cử cán bộ để thực hiện kiểm tra tại chỗ hoặc kiểm tra trực tuyến. 

×