NSƯT là tiểu thư nhà giàu trốn nhà nhảy tàu vào Nam

Sinh năm 1927 tại thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An, Mai Thị Châu – người sau này trở thành NSƯT Mai Châu – có xuất thân từ một gia đình giàu có, truyền thống kinh doanh tại Vinh. Tưởng rằng cuộc đời bà sẽ mãi gắn bó với nhung lụa và an nhàn, nhưng Cách mạng Tháng Tám năm 1945 đã mở ra bước ngoặt lớn.

Chính quyền cách mạng vận động gia đình bà phá dỡ toàn bộ cơ ngơi bề thế để thực hiện kế sách "vườn không nhà trống", không để lại bất cứ thứ gì cho thực dân Pháp. “Lúc đầu, gia đình vẫn còn băn khoăn vì cơ ngơi khang trang rộng vài trăm mét vuông trên con phố đẹp nhất thành phố Vinh phải mất nhiều năm mới gây dựng được. Nhưng cuối cùng, cha mẹ tôi đồng ý,” bà kể.

Không chỉ ủng hộ bằng cách phá bỏ nhà cửa, cô con gái út Mai Châu còn trốn nhà, nhảy tàu vào Nam theo đoàn quân "Nam tiến". Cấp trên yêu cầu bà phải học qua lớp cứu thương cấp tốc mới được ra chiến trường, bà xung phong đi học ngay, chỉ mong được phục vụ kháng chiến.

Tháng 12/1945, bà lên đường "Nam tiến" cùng đoàn phụ nữ úy lạo chiến sĩ, sau đó trở thành diễn viên ca múa trong Đoàn Tuyên truyền Giải phóng quân, đi khắp các chiến trường miền Nam kháng Pháp.

Năm 1947, Mai Châu trở thành diễn viên của Đoàn kịch Tiền tuyến. Tới năm 1956, bà chuyển về Xưởng phim Việt Nam (Hãng phim truyện Việt Nam), bắt đầu với công việc lồng tiếng cho phim nước ngoài rồi dần khẳng định tài năng trên màn bạc. Khi trường Điện ảnh Việt Nam mở lớp đào tạo diễn viên khóa đầu tiên, bà cùng đồng nghiệp đi học thêm, phải học và thi như sinh viên chính quy.

NSƯT thành công với những vai phản diện thâm hiểm

Vai diễn đầu tiên của Mai Châu trên màn bạc là vai bà mẹ trong bộ phim "Cô gái công trường". Tuy nhiên, dấu mốc lớn của sự nghiệp bà là vai chính Lệ Mỹ trong phim "Cuộc chiến đấu vẫn còn tiếp diễn". Để có được vai này, bà phải vượt qua vòng tuyển chọn khắt khe với sự góp ý của Bộ Công an – điều hiếm có thời bấy giờ khi diễn viên thường được mời trực tiếp. Cùng diễn xuất với các nghệ sĩ Lâm Tới, Ngô Nam, bà hóa thân xuất sắc thành nữ gián điệp xinh đẹp, ranh mãnh, đến mức khi phim chiếu cho Bộ Công an, bà vinh dự được cố Bộ trưởng Trần Quốc Hoàn khen ngợi.

Kể từ đó, sự nghiệp diễn xuất của Mai Châu thăng hoa. Bà liên tục được mời đảm nhận các vai phản diện. “Tuy cũng có lúc thèm được đóng chính diện, nhưng mà tôi vẫn rất vui,” bà từng chia sẻ. Khán giả Việt Nam không thể quên những vai diễn kinh điển của bà như bà Nghị Quế trong "Tắt đèn" (Chị Dậu), bà Phó Đoan trong "Sao Tháng Tám", vợ Bá Kiến trong "Làng Vũ Đại ngày ấy", Hoàng Thái Hậu trong "Đêm hội Long Trì"… Bà mang đến cho những nhân vật tầng lớp quyền quý không chỉ vẻ ngoài sang trọng mà còn nét sắc sảo, thâm hiểm và chiều sâu nội tâm.

Với vai bà Nghị Quế trong "Tắt đèn", đóng cùng diễn viên Lê Vân (vai Chị Dậu), bà từng nói chính nhờ từng sống trong thời Pháp thuộc mà bà hiểu không khí và tinh thần của nhân vật. Tổng cộng, Mai Châu đã có hơn 30 vai diễn trong phim truyện điện ảnh và truyền hình, thậm chí cả phim quốc tế như "Đông Dương".

Chủ của thương hiệu áo cưới nổi tiếng

Ngoài phim ảnh, năm 19 tuổi, Mai Châu lập gia đình. Bà vẫn duy trì công việc lồng tiếng cho phim nước ngoài, sau đó làm đạo diễn lồng tiếng. Sự tháo vát và đảm đang của bà còn thể hiện qua công việc ngoài đời: bà từng làm các chương trình kịch truyền thanh cho Đài Tiếng nói Việt Nam và kinh doanh áo cưới dưới thương hiệu Áo cưới Mai Châu.

Câu chuyện bắt đầu từ một lần bà vào Sài Gòn dự Liên hoan phim, đi dạo phố Đồng Khởi, ngắm nhìn các tiệm áo cưới và nảy ra ý tưởng kinh doanh. Với 6 bộ váy cưới đầu tiên nhập về, kết hợp khuyến mãi trang điểm cô dâu, bà đã tạo dựng nên thương hiệu Áo cưới Mai Châu 1, 2, 3, nổi tiếng khắp Hà Nội. Gia đình bà nhờ đó mua được nhà ở phố Hàng Bông để mở cửa hàng, hiện vẫn hoạt động tại số 155 Hàng Bông do con gái lớn quản lý.

Sau khi người bạn đời qua đời, NSƯT Mai Châu sống vui vầy bên con cháu trong điều kiện kinh tế vững vàng, vẫn duy trì hoạt động của cửa hàng áo cưới và giữ được tình yêu với nghệ thuật.

NSƯT vừa trút hơi thở cuối cùng tại nhà riêng vào 3h10 ngày 24/5, hưởng thọ 98 tuổi để lại nhiều tiếc thương cho người hâm mộ.

×