Đăng nhập/ Đăng ký
| 
Bình luận
0
Nguyễn Cửu Vân (tên chính: Nguyễn Cửu Hành), chưa rõ năm sinh, năm mất, quê gốc tổ tiên ở thôn Gia Miêu, huyện Tống Sơn, phủ Hà Trung, trấn Thanh Hóa (nay là xã Hà Long, huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa).
Ông xuất thân từ hàng võ tướng của chúa Nguyễn, được phong Cai cơ từ khi còn rất trẻ, làm đến Chánh Thống suất rồi Phó tướng Dinh Trấn Biên; là vị tướng đầu tiên lãnh đạo quân, dân Đại Việt tổ chức cuộc chống Xiêm xâm lược, đặc biệt có công đầu tiên khai mở vùng đất Cù Úc (tức Vũng Gù, tỉnh lỵ của Long An về sau - nay là TP.Tân An).
Từ nửa cuối thế kỷ XVII, dòng họ Nguyễn Cửu từ Thanh Hóa theo chúa Nguyễn Hoàng vào khai khẩn xứ Thuận - Quảng; Nguyễn Cửu Kiều (ông nội của Nguyễn Cửu Vân) khi đó giúp chúa Nguyễn Phúc Tần (1620-1687) chống quân Trịnh. Một ít sử liệu cho biết(1): Năm 1698, Cai cơ Nguyễn Cửu Vân và Nguyễn Hữu Khánh theo lệnh chúa Nguyễn Phúc Chu ra phòng thủ cửa biển Nhật Lệ, các ông đã chỉ huy đắp lũy từ núi Đâu Mâu đến cửa biển, tổ chức đặt pháo, canh tuần, nhờ đó chặn đứng ý đồ của Trịnh Huyên muốn chiếm châu Nam Bố Chính.
Đầu thế kỷ XVIII, Nguyễn Cửu Vân được chúa Nguyễn cử vào Nam giữ chức Chánh thống Cai cơ giúp Nặc Ông Yêm (vua nước Chân Lạp) đánh tan can thiệp Xiêm; nhờ thắng trận, vua Chân Lạp đã dâng đất Vũng Cù (còn gọi Vũng Gù), cho nhập vào Gia Định(2).
Tháng 10/1705, sau trận thắng lớn ở Sầm Giang (Chân Lạp), ông được phong Chánh Thống suất và lần đầu tiên tổ chức khẩn hoang xứ Vũng Gù.
Với tầm mắt quân sự từng đào hào đắp lũy, ông chủ động chỉ huy dân binh đào con kinh lớn nối liền sông Vũng Gù với rạch Mỹ Tho, lập đồn điền, xây dinh lũy đầu tiên ở đây (kinh Nguyễn Cửu Vân cho đào - là kinh đào đầu tiên trên vùng đất về sau là Nam kỳ; hơn 1 thế kỷ sau, đến năm 1818, con kinh này được quan Trấn thủ Định Tường - Nguyễn Văn Phong theo lệnh vua Gia Long tiếp tục huy động 9.674 dân phu đào lại cho sâu rộng thêm - xong, được vua cho đặt tên Bảo Định hà; Bảo Định hà đến năm 1825 được vua Minh Mạng đổi tên là sông Trí Tường - về sau nhân dân vẫn quen gọi là sông Bảo Định, hay kinh Bảo Định, nay còn bia ghi sự tích(3).
Nguyễn Cửu Vân còn tổ chức khai thác đất đai hai bên vàm sông Vũng Gù - sau gọi là sông Hưng Hòa (tức Vàm Cỏ Tây), cho di dân đến đây lập ấp, hình thành làng xóm mới, sau được nhà Nguyễn đặt làm Phủ lỵ Tân An, thuộc Tỉnh thành Phiên An.
Tóm lược công trạng Nguyễn Cửu Vân, Sử sách Triều Nguyễn viết: Nguyễn Cửu Vân: là con của Nguyễn Cửu Dực, làm Chánh thống Cai cơ, năm Ất Dậu thời Hiển tôn (1705) Chân Lạp có nội loạn, Vân chỉ huy quân thủy và quân bộ của Gia Định đến dẹp yên, rồi đóng quân ở Vũng Cù, hướng dẫn quân lính và nhân dân khai khẩn ruộng đất. Năm Tân Mão (1711) thăng Phó tướng Dinh Trấn Biên(4).
Thời gian ở Trấn Biên không lâu, Nguyễn Cửu Vân có lần bị chúa quở trách quá khai thác “lực dịch” (sức dân), ông liền sửa sai và lập công, tiếp tục được chính sử ghi nhận: Việc mở mang cõi Nam công Vân rất nhiều(5). Khi mất, ông được truy phong tước Vân Trường hầu; đặc biệt, về sau được vua Minh Mạng truy phong Thượng Đẳng Thần.
Về gia thế, Nguyễn Cửu Vân có 6 người con, trong đó, 2 người con trai trưởng là Nguyễn Cửu Triêm (tức Đức) và Nguyễn Cửu Đàm - đều là danh tướng để lại dấu ấn sâu sắc trong lịch sử.
Nguyễn Cửu Triêm sau cuộc đánh thắng Xiêm đầu tiên, đã cùng cha khai phá và là chủ đất Châu Phê, tức phần đất tự khai khẩn được chúa Nguyễn phê cấp bằng bút son, ở tam thôn: Phú Thạnh, Bình Trung và Bình Khuê (cũng có cách đọc Bình Quê) - ban đầu 359 mẫu, ngày nay thuộc 2 xã Nhơn Thạnh Trung (TP.Tân An) và Quê Mỹ Thạnh (huyện Tân Trụ).
Sau khi Nguyễn Cửu Vân lâm trọng bệnh, năm 1715, Nguyễn Cửu Triêm được cử qua Trấn Biên làm Phó tướng Trấn Biên dinh Lưu thủ. Năm 1731, Nguyễn Cửu Triêm phá tan giặc Sá Tốt đem quân Chân Lạp sang cướp phá Gia Định, thắng lớn tại Lật Giang (Bến Lức), được thăng Thống lĩnh quân dinh Trấn Biên (địa bàn Đồng Nai - Biên Hòa ngày nay).
Ở TP Tân An (tỉnh Long An) có con đường dài 3,5km cặp theo kinh Bảo Định, thuộc địa bàn phường 4 mang tên Nguyễn Cửu Vân-người cho đào con kinh đầu tiên ở Nam Kỳ, là danh tướng của nhà chúa Nguyễn. Đường Nguyễn Cửu Vân (phường 4, TP.Tân An) ngày nay (Ảnh: P.N).
Riêng về Nguyễn Cửu Đàm, buổi đầu là Hữu quân Phó tiết chế, Cai cơ, đến năm 1722 là Khâm sai Chánh Thống suất đốc chiến, từng chỉ huy 1 vạn quân thủy bộ của chúa Nguyễn ở Gia Định đánh đuổi giặc Xiêm, giải phóng các thành Nam Vang, La Bích và được phong tới chức Điều khiển (tương đương Tư lệnh); Nguyễn Cửu Đàm đến năm 1772 còn là vị tổng chỉ huy cuộc đào kinh Ruột Ngựa (còn gọi kinh Mã Trường) và xây dựng lũy Bán Bích dài 15 dặm nhằm phòng thủ bảo vệ Sài Gòn. Thống suất Nguyễn Cửu Vân còn người con gái nổi tiếng là Nguyễn Thị Canh (có sách chép Khánh) góp công khai khẩn vùng Bình Trị, là chủ nhân của cây cầu mang tên Thị Nghè, ở Sài Gòn(6).
Dòng họ Nguyễn Cửu Vân, theo thống kê sơ bộ từ đời Nguyễn Cửu Kiều đến đời Nguyễn Cửu Đức có tới 19 võ tướng thuộc hàng cao cấp; nhiều nhân vật được đưa vào đền thờ phụng.
Riêng Nguyễn Cửu Vân được niên đại Thiệu Trị, Tự Đức 3 lần ban Sắc phong là 1 trong 5 "Thượng Đẳng Thần" phương Nam.
Để nhắc đời sau về bản sắc văn hóa và lòng trung nghĩa, năm 1849, vua Tự Đức còn sắc phong bức hoành phi “Nhất Môn Trung Nghĩa” tặng dòng họ Nguyễn Cửu, ghi nhận công lao của các vị từ thời chúa Nguyễn đến đời vua Nguyễn...
TP HCM ngày nay có các đường mang tên Lũy Bán Bích, Nguyễn Cửu Vân, Nguyễn Cửu Đàm.
Ở TP Tân An (tỉnh Long An), từ năm 1997 có con đường dài 3,5km cặp theo kinh Bảo Định, thuộc địa bàn phường 4 mang tên Nguyễn Cửu Vân để tri ân các bậc danh nhân tiền hiền mở đầu có công với nước ở vùng đất phương Nam.
Ở phường Tân Vạn (thuộc tỉnh Đồng Nai) ngày nay còn dấu tích chùa Hộ quốc - tương truyền của chủ nhân Nguyễn Cửu Vân, xây dựng năm 1734, với tấm biển ngạch chữ vàng “Sắc tứ Hộ quốc tự” được đời chúa Nguyễn Phúc Trú (1725-1738) ban ngự đề năm 1735, sau tôn sửa kiến trúc lại vào năm 1965.
Tại miếu Công Thần Vĩnh Long hiện còn bảo tồn thờ phụng 85 đạo sắc, trong đó, đứng đầu danh sách có 5 danh tướng được các triều vua Thiệu Trị, Tự Đức ban sắc phong tặng bậc Nhân thần Thượng Đẳng Thần: 1. Đô đốc Bùi Tá Hán, đời Lê Anh Tông, có công khai phá vùng Thuận Hóa - Quảng Nam, Phú Yên; 2. Tham tướng Lương Văn Chánh, thời chúa Nguyễn Hoàng, có công khai mở vùng đất Phú Yên; 3. Thống suất Nguyễn phủ quân Nguyễn Hữu Cảnh, có công lớn nhất thành lập Phủ Gia Định; 4. Chánh thống Nguyễn phủ quân Nguyễn Cửu Vân, người đánh đuổi quân Xiêm, mở mang bờ cõi, khai thác xứ Vũng Gù, tức tỉnh lỵ Long An, TP.Tân An ngày nay; 5. Trần Thượng Xuyên (tức Trần Thắng Tài), Phụ quốc Đô đốc tướng quân đất Đồng Nai. |
(1) Theo Địa chí Thanh Hóa, tập IV, NXB.CTQG,H, 2015, của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh Thanh Hóa, tr.6121; sách Chín chúa Mười ba đời vua Nguyễn, của Nguyễn Đắc Xuân, NXB Thuận Hóa, Huế, 1996, Tr.42.
(2) Tạp chí Xưa & Nay - Cơ quan Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam số 552, tháng 6/2023, Tr.22.
(3) Nay còn Miếu thờ và Bia Phụng khai tân cảng ký (bia đào kinh Bảo Định) ghi sự tích đào kinh, ở xã Phú Kiết, huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang.
(4), (5) Quốc sử quán Triều Nguyễn, Đại Nam thực lục, t.1, NXB.GD, 2002.
(6) Cầu nằm trên rạch Thị Nghè giáp ranh giữa quận 1 và quận Bình Thạnh, TP.HCM.
Lăng mộ, đền thờ Quận công Nguyễn Huỳnh Đức-một tướng tài, một ông quan to nhà Nguyễn là một trong những kiến trúc cổ nhất ở tỉnh Long An còn tồn tại gần như nguyên vẹn cho đến ngày nay.
Chia sẻ
Đã bắt được kẻ trộm đâm 2 cán bộ công an bị thương; phá đường dây sản xuất hàng loạt sản phẩm thực phẩm chức năng giả; tài xế xe Lexus hành hung nam shipper ở Hà Nội được trả tự do ngay tại tòa... là những tin nóng 24 giờ qua.
Chia sẻ
Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) vừa yêu cầu các doanh nghiệp tăng sản xuất, nhập khẩu, trữ thuốc phòng, chống Covid-19 trong bối cảnh dịch bệnh tăng.
Chia sẻ
Ngày 5/6/2025, tại Hà Nội, Báo Nông thôn Ngày nay/Báo điện tử Dân Việt đã tổ chức trọng thể Lễ kỷ niệm 100 năm Báo chí Cách mạng Việt Nam và 15 năm ra mắt Báo điện tử Dân Việt (8/6/2010 – 8/6/2025).
Chia sẻ
Tổng thống Nga Vladimir Putin đã nói với người đồng cấp Mỹ Donald Trump rằng, Moscow sẽ đáp trả các cuộc tấn công gần đây của Ukraine vào các căn cứ không quân của Nga, Điện Kremlin xác nhận.
Chia sẻ
Từ những công trình lịch sử thấm đẫm tâm linh đến các khu rừng nguyên sinh rì rào tiếng chim,…vùng đất này vẽ nên bức tranh đa chiều, vừa gần gũi, vừa kỳ bí, đón chờ những ai khao khát cảm nhận và khám phá.
Chia sẻ
Với quyết tâm làm giàu trên mảnh đất quê hương, anh Đoàn Minh Thạnh (39 tuổi, trú thôn Thạch Nham Đông, xã Hòa Nhơn, huyện Hòa Vang, thành phố Đà Nẵng) đã khởi nghiệp thành công với mô hình kinh tế tổng hợp.
Chia sẻ
Bắc Giang đang định hình hướng phát triển nông thôn mới dựa trên lợi thế văn hóa và du lịch. Các mô hình du lịch cộng đồng, sinh thái và sản phẩm OCOP đang góp phần bảo tồn bản sắc và nâng cao sinh kế cho người dân địa phương.
Chia sẻ
Tôi vuốt tóc con, lẩm nhẩm: "Bố sẽ thay đổi. Bố không muốn con lớn lên giống bố".
Chia sẻ
Từ khi Từ Hi thái hậu lên nắm quyền lực, tiêu chuẩn ăn uống thông thường của bà là mỗi bữa ăn phải có hơn 100 món ăn, từ món thịt đến món chay, món ngọt đến món mặn, bánh trái, hoa quả, …
Chia sẻ
Ở cuộc đọ sức tại lượt trận thứ 9 bảng C, vòng loại thứ 3 World Cup 2026 khu vực châu Á, Indonesia thi đấu lấn lướt và xuất sắc đánh bại Trung Quốc với tỷ số 1-0 nhờ quả đá phạt đền thành công của Ole Romenij vào phút 45.
Chia sẻ
Người sinh vào những ngày Âm lịch này may mắn tự nhiên đến với bạn, mang lại cả sự giàu có và hạnh phúc trong suốt cuộc đời.
Chia sẻ
Chiều 05/06/2025, tại Sân vận động TP. Từ Sơn (tỉnh Bắc Ninh), Lễ khai mạc Giải bóng đá các cơ quan Báo chí toàn quốc lần thứ 9 Press Cup 2025 đã diễn ra trong không khí trang trọng đánh dấu sự khởi đầu cho một mùa giải sôi động và nhiều ý nghĩa.
Chia sẻ
Bị dụ dỗ sang Campuchia làm việc, một nam thanh niên ở Đắk Lắk tử vong. Phải đến hai tháng sau, người thân mới biết sự việc và đưa được thi thể về nước.
Chia sẻ
Phát động một loạt các cuộc tấn công táo bạo, "độc nhất vô nhị" vào sâu trong lãnh thổ nước Nga, Tổng thống Zelensky chứng minh với Tổng thống Mỹ Donald Trump rằng, Ukraine còn nhiều át chủ bài đáng giá và hạ bệ niềm tin rằng Tổng thống Putin là "người chiến thắng".
Chia sẻ
Đó là chia sẻ chân thành của Á hậu Hoàn cầu Quốc tế 2024 Đỗ Hà Trang khi tham gia “Phiên chợ gây quỹ từ thiện” diễn ra trong hai ngày 4 và 5/6/2025. Đây là hoạt động hướng tới kỷ niệm 15 năm ngày thành lập Báo Dân Việt (8/6/2010 - 8/6/2025).
Chia sẻ
Phù Đổng Ninh Bình “cuỗm” Vũ Văn Thanh trước mũi Thể Công Viettel?; Palmer đổi số áo ở Chelsea; Chu Thanh Huyền đi du lịch cùng gia đình; Arsenal bán đứt Tavares cho Lazio; gương mặt biến dạng của tuyển thủ Malaysia sau phẫu thuật.
Chia sẻ
Tướng Ukraine Mikhail Drapaty vừa được bổ nhiệm vào một vị trí quân sự cấp cao chỉ vài ngày sau khi đệ đơn từ chức khỏi cương vị Tư lệnh Lục quân Ukraine – một động thái cho thấy mâu thuẫn nội bộ trong hàng ngũ lãnh đạo quân sự Kiev đang gia tăng, theo nhiều nguồn tin.
Chia sẻ
Kết thúc hai ngày tổ chức, “Phiên chợ gây quỹ từ thiện” 15 năm Dân Việt đã nhận được nhiều tình cảm, trở thành nguồn động lực để mọi thành viên tham gia phiên chợ tiếp tục vững bước trên hành trình lan tỏa yêu thương đến cộng đồng.
Chia sẻ
Ngành y tế TP.HCM đối mặt với dự báo quá tải nghiêm trọng tại các bệnh viện tuyến cuối sau kế hoạch hợp nhất cùng Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu. Trước thách thức này, Sở Y tế TP.HCM đã công bố các kế hoạch nhằm đột phá về nguồn nhân lực y tế chất lượng cao.
Chia sẻ
Bao Thanh Thiên sai người bắt người đã làm vế đồi này. Cuối cùng, chàng thư sinh đã thú nhận tội ác của mình. Đến đây, vụ án bí ẩn đã được giải quyết, trong một thời gian câu chuyện được lưu truyền như một giai thoại đẹp.
Chia sẻ
Tại Đại hội, ông Trần Lệ Nguyên cho biết, KIDO Group đang thực hiện thủ tục pháp lý để phát triển các dự án bất động sản từ quỹ đất hiện hữu của Tập đoàn. Nếu các quỹ đất dùng phát triển dự án thì giá trị của nó còn lớn hơn cả vốn hóa của KDC.
Chia sẻ
Vào tháng 5 Âm lịch, 3 con giáp này sẽ thu hút được nhiều người có cùng chí hướng vì sức hấp dẫn riêng của mình, sự nghiệp, tình yêu đều viên mãn.
Chia sẻ
Sau các vụ KOLs (Đoàn Di Băng, Ngân Collagen, Ngân 98) nghi vấn quảng cáo hàng giả, chiều 5/6, Sở VHTT TP.HCM công bố loạt biện pháp mạnh nhằm siết chặt quản lý người có sức ảnh hưởng, chấn chỉnh quảng cáo trực tuyến, bảo vệ người tiêu dùng.
Chia sẻ
Kể từ đầu năm, những kết quả không tốt của Đèo Cả chủ yếu tới từ các gói thầu cung cấp, lắp đặt thiết bị.
Chia sẻ
Một quan chức cấp cao của Nga cho biết, nước này sẽ sửa chữa các máy bay ném bom bị hư hại trong cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Ukraine được gọi là "Chiến dịch Mạng nhện", nhắm vào hàng loạt các căn cứ quân sự trên lãnh thổ Nga gần đây.
Chia sẻ
Mùa giải HPL năm nay, những ngoại binh như Pape Omar hay Claudecir đã ghi được dấu ấn trong lòng khán giả. Ngoài ra, có 1 ngoại binh khác cũng đã bắt đầu tạo được sự chú ý, đó là Diogo Pereira - "Sát thủ" vang bóng một thời tại V.League.
Chia sẻ
Ông Trịnh Minh Hoàng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Thuận, Tổ trưởng Tổ công tác số 4, vừa chủ trì cuộc họp nghe các sở ngành liên quan báo cáo tình hình giải ngân vốn đầu tư công và tiến độ triển khai Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới trong 5 tháng đầu năm 2025.
Chia sẻ
Tối ngày 4/6, tại thành phố Huế, đêm nhạc Live Concert The East đã chính thức diễn ra, thu hút sự quan tâm đặc biệt của đông đảo khán giả trẻ.
Chia sẻ
Chính quyền Hà Nội dự kiến chi hơn 3.000 tỷ đồng hỗ trợ bữa ăn bán trú cho khoảng 768.000 học sinh tiểu học cả công lập và tư thục trong năm học 2025-2026.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Long Thái 
