Bình luận
0
Nằm phía Tây dãy núi Hồng Lĩnh, tọa lạc ngay dưới chân núi Bạch Tỵ là nơi thờ một vị danh nhân rất nổi tiếng: Đô đài Ngự sử Bùi Cầm Hổ, vị quan Ngự sử ở ba triều vua đầu thời Lê (1428 - 1527). Tại đền thờ ông hiện còn lưu giữ nguyên vẹn những di vật như: Áo, mũ, cân đai phẩm phục lúc sinh thời ông sử dụng, cùng đạo sắc phong của các triều vua.
Bùi Cầm Hổ (1390 - 1483) là con trai thứ ba của cụ Bùi Tôn Đường, sinh sống tại chân núi Bạch Tỵ, xã Độ Liêu (nay là phường Đậu Liêu, thị xã Hồng Lĩnh, Hà Tĩnh).
Theo sử sách, năm 1390, khi mẹ ông là Bạch Thái Bà trở dạ, quanh nhà nghe tiếng hổ gầm, người thân sang chùa bên cạnh thỉnh cầu nhà sư, được phán là điềm lành. Cậu bé mới sinh sau đó được gia đình đặt tên là Bùi Cầm Hổ, nghĩa là họ Bùi bắt được hổ.
Từ nhỏ, Bùi Cầm Hổ đã có tướng mạo phi phàm, học hành thông minh, sáng dạ, tính tình ngay thẳng. Kỳ vọng vào con trai, bố mẹ sớm cho ông ra kinh đô Thăng Long học tập để dùi mài kinh sử. Bấy giờ, ở Thăng Long, một lái buôn làm ăn xa, lâu ngày về nhà.
Người vợ mừng vui, bèn mua lươn nấu canh cho chồng ăn. Người chồng ăn xong, lăn đùng ra chết. Nhà chồng nghi ngờ cô vợ ngoại tình, sợ chồng phát hiện nên ra tay sát hại. Họ thưa kiện lên quan hữu ty, người vợ bị tống giam vào ngục, chờ ngày xét xử.
Tin về vụ án lan ra khắp kinh thành, Bùi Cầm Hổ nghe được. Xuất thân con nhà nông, ông ngờ rằng có sự khuất tất ở mấy con lươn, nên nói với bạn đồng môn: "Án này, nếu tôi là pháp ty, ắt xử ra". Chẳng ngờ, lời của thư sinh họ Bùi đến tai quan hữu ty. Đang lúc chưa tìm được lối ra, quan lập tức mời ông đến phá án.
Nhận lời quan, Bùi Cầm Hổ nhờ người đi mua những con lươn vàng lẫn đen, cổ có chấm lốm đốm, hay ngóc đầu lên ba đến bốn tấc. Khi lên công đường, Bùi Cầm Hổ cho làm thịt những con lươn đó nấu cháo rồi cho chó (có tư liệu ghi nấu cho tử tù). Kết quả, sau khi ăn xong chó sùi bọt mép và chết.
Lúc này, ông mới thưa rằng có một loài rắn tên là hoàng xà trông giống lươn khiến người bán lẫn người mua đều rất dễ nhầm. Người phụ nữ kia thương chồng mua lươn về nấu cháo bồi bổ nhưng do không hiểu biết nên mua nhầm rắn độc về nấu canh khiến anh chồng trúng độc tử vong.
Quan tòa biết góa phụ bị oan nên tha bổng. Bùi Cầm Hổ phá được vụ án hóc búa, cứu được người dân vô tội.
Sau khi minh oan cho người phụ nữ kia, chuyện vụ án bát canh lươn được truyền tai đến tận triều đình, vua Lê Thái Tổ (Lê Lợi) sau khi nghe tấu trình về cậu học trò giải án oan thì rất phục. Nhà vua đã mời Bùi Cầm Hổ vào triều trọng thưởng, đặc cách ban cho chức quan Ngự sử, dù thời điểm đó ông chưa thi đỗ.
Bùi Cầm Hổ là vị quan thanh liêm, chính trực. Ông làm quan 30 năm dưới 3 triều vua đầu thời Hậu Lê (Thái Tổ, Thái Tông, Nhân Tông), 2 lần đi sứ sang nhà Minh làm rạng danh đất nước, đồng thời cũng là người có công đi dẹp loạn ở biên giới và đi thị sát ở châu xa và hơn 2 năm trấn thủ ở Lạng Sơn.
Theo các ghi chép, thời Lê Thái Tổ, Bùi Cầm Hổ được xem là một trong hai vị khai quốc công thần và đã được cử làm thái sư dạy học cho con trưởng của Lê Lợi là vua Lê Thái Tông; con gái Bùi Cầm Hổ cũng được tiến cung trở thành Bùi Quý Phi, vợ của vua Lê Thái Tông, sinh ra cung vương Lê Khắc Xương.
Sau khi Lê Lợi qua đời, vua Thái Tông lên ngôi lúc mới 11 tuổi, Đại Tư đồ Lê Sát làm phụ chính, ỷ thế khai quốc công thần, chuyên quyền, có nhiều quyết định trái ý vua, không theo di chiếu của Lê Thái Tổ.
Lê Sát đã cố tiến cử với vua Thái Tông các gian thần như: Trình Hoàng Bá, Lê Quốc Khí, Đinh Bang Bản, Nguyễn Tông Chí, Lê Đức Dư. Những nhân vật này từ thời Lê Thái Tông đã có công về phe với Lê Sát để vu cáo Phạm Văn Xảo và Trần Nguyên Hãn nhưng vua Thái Tổ đã có lệnh cấm những người đó tham dự triều chính.
Lúc đó Bùi Cầm Hổ và Nguyễn Thiên Tích đã thẳng thắn can vua Lê Thái Tông nên theo lời di huấn của cha. Vua Thái Tông nghe theo, cương quyết giữ phép tắc của Lê Thái Tổ, không phục chức cho những người này.
Vì vậy Lê Sát ghét Bùi Cầm Hổ. Ông bị đổi ra làm An phủ sứ trấn Lạng Sơn. Thủ đoạn trù dập của Lê Sát là thế ông vẫn không vì thế lấy đó mà nản chí.
Khi vua Lê Thái Tông lớn lên, biết được âm mưu của Lê Sát nên cùng các quan kìm hãm quyền lực của tể tướng, bãi chức rồi xử tử năm Đinh Tỵ (1437). Bùi Cầm Hổ được triệu về kinh đô làm Ngự sử trung thừa. Bùi Cầm Hổ một lần nữa can gián vua không nên áp dụng hình phạt đó đối với một đại thần từng là phụ chính vốn là khai quốc công thần.
Ông tâu vua: "Tội của Sát đáng xử tử, nhưng đã là đại thần mà lại đem xác đi rao làm nhục, sự rằng để tiếng chê cười cho đời sau". Vua Thái Tông nghe theo, cho Lê Sát được tự tử ở nhà. Vua khen Bùi Cầm Hổ là người trọng nghĩa, cương trực. Hành động cao cả này của ông được Phan Huy Chú đánh giá cao: "Bùi Cầm Hổ là người lấy thẳng để báo oán, như thế thật hiếm có trong thiên hạ".
Trong việc chọn cộng sự ông cất nhắc trước hết những người trung trực kiên quyết dám nói sự thực bảo vệ lẽ phải. Tiêu biểu là việc tâu xin nhà vua đề bạt Trần Hiển làm Thị Ngự Sử bởi ông nhận thấy thái độ cương trực thẳng thắn của Trần Hiển đã dám dâng sớ tố cáo Lê Hiệu là viên Tổng quản cậy mình có uy quyền cho lấp đoạn sông mà thuyền bè thường qua lại thuận tiện để làm của riêng.
Tài đức của Bùi Cầm Hổ ngày càng được triều thần mến mộ, cũng có người muốn lợi dụng lời lẽ của ông để chống nhau, nhưng Bùi Cầm Hổ không bị mắc lừa. Các vua Lê thời ông phụng sự ngày càng nhận rõ vai trò can gián đúng đắn của quan Ngự sử trung thừa Bùi Cầm Hổ, càng tin cậy ông.
Về sau này, vua Lê Thánh Tông hiểu rõ những oan sai của Nguyễn Trãi, của Bùi Cầm Hổ, đã ra sắc dụ giải oan cho ông cũng như giải oan cho Nguyễn Trãi và nhiều vị quan trung thần khác.
Đời vua Lê Nhân Tông, ông kiêm làm Đồng tri Tây Đạo, rồi được thăng làm Tham tri chính sự.
Bùi Cầm Hổ cũng được sử sách đánh giá là nhà ngoại giao có tài. Mùa Đông năm 1438, ông được phong chức Phó sứ sang nhà Minh bàn việc biên giới. Bấy giờ, quan tổ châu Tư Lãng phủ Thái Bình (thuộc Quảng Tây ngày nay) nổi loạn, Bùi Cầm Hổ đã sang tố cáo vua Minh việc viên quan này định vượt biên lấn chiếm đất đai Đại Việt, giải quyết ổn định vùng biên.
Bùi Cầm Hổ còn có nhiều công lao với quê hương làng xóm. Năm 1459, khi đã 70 tuổi, Bùi Cầm Hổ về trí sĩ ở quê nhà tại xã Độ Liêu (nay là phường Đậu Liêu, thị xã Hồng Lĩnh) sống tuổi già. Về quê, chứng kiến vùng đất quê hương khí hậu khắc nghiệt, đồng ruộng khô cháy vì không có nước, trong khi chỉ cần một trận mưa là nước trên núi đổ về ngập trắng đồng.
Tìm hiểu, cất công lên núi biết rõ sự tình, sau đó ông vận động dân làng đắp một bờ đá chắn dòng Thác Bạc và đào một khe sâu dẫn nước về đồng ruộng. Nhờ đó trên một nghìn khoanh ruộng của cả một vùng rộng lớn đã có nước, đồng ruộng lúa khoai tươi tốt, và dân làng khai khẩn thêm được đất hoang. Nhờ công của Bùi Cầm Hổ mà vùng đất Độ Liêu trở nên trù phú, người dân ấm no vì liên tiếp được mùa nên ai cũng ghi lòng tạc dạ công lao to lớn của ông.
Năm 1483, Bùi Cầm Hổ mất, thọ 93 tuổi, được triều đình phong là Thượng đẳng phúc thần. Đền thờ ông được người dân lập ngay bên hữu ngạn ngọn khe Vẹt trước chân núi Bạch Tỵ trong dãy núi Hồng nhân dân cả vùng quen gọi là đền Đô Đài: "Tháng Giêng Đô Đài, tháng Hai Hương Tích".
Đền thờ xưa khá đồ sộ, trong đền có đủ các loại đồ tế khí, nghi trượng. Trước cửa hai ông phỗng to gần bằng người lớn, tóc tết hai xoáy, chắp tay quỳ gối kính cẩn nghiêm trang.
Trong hai cuộc chiến tranh, ngôi đền bị bom đạn phá huỷ. Hoà bình lập lại, nhân dân địa phương tự nguyện đóng góp lập lại ngôi đền mới. Ngôi đền hiện có 3 tòa nhà Thượng, Trung và Hạ điện hướng Đông Nam. Trong đền hiện có đủ các loại đồ tế khí, nghi trượng, hoành phi…
Điều đặc biệt đền thờ Đô Đài Bùi Cầm Hổ hiện còn lưu giữ nguyên vẹn những di vật như: Áo, mũ, cân đai phẩm phục lúc sinh thời ông sử dụng... Trong đó, có 28 đạo sắc phong của các triều vua, chúa ban cho Đô Đài Ngự sử Bùi Cầm Hổ.
Năm 1992, đền thờ Bùi Cầm Hổ được Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch công nhận là Di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia. Hàng năm, ngày 12 tháng Giêng, đại lễ hội và lễ tế đền Đô Đài được nhân dân Đậu Liêu và các vùng xung quanh, cùng con cháu họ Bùi tổ chức trang nghiêm, kính cẩn. Lễ hội Đô đài còn gọi là "Lễ Báo Ân", là một trong những lễ hội lớn từ xưa ở xứ Nghệ để tưởng nhớ công ơn của quan Ngự sử Bùi Cầm Hổ.
Đền thờ Đô đài Ngự sử Bùi Cầm Hổ cũng là địa chỉ đỏ để các trường học tại thị xã Hồng Lĩnh và các vùng lân cận đến tham quan, giáo dục truyền thống yêu nước cho thế hệ trẻ.
Thầy Đinh Hữu Tài - Hiệu trưởng Trường Tiểu học và THCS Đậu Liêu cho biết: "Hằng năm, cùng với người dân, chính quyền địa phương, nhà trường thường xuyên tổ chức cho học sinh lao động giữ gìn vệ sinh khu di tích. Đầu năm học, chúng tôi cũng chọn đây là địa chỉ tham quan cho học sinh, qua đó giới thiệu cho các em về lịch sử địa phương, văn hóa cũng như con người Hồng Lĩnh. Từ những lớp học lịch sử sinh động như vậy càng bồi đắp thêm cho các em niềm tự hào và tình yêu quê hương đất nước".
Hậu Tấn Cao Tổ Thạch Kính Đường là hoàng đế mang vết nhơ "cõng rắn cắn gà nhà”, thậm chí bị coi là hoàng đế bán nước nhục nhã nhất trong lịch sử Trung Hoa, khi nhượng 16 châu cho người Khiết Đan ở phương bắc.
Giá gốc 16,3 triệu đồng/m2 nhưng bị hét tới 60 triệu đồng/m2, nhà ở xã hội Đông Ngạc đang trở thành “sân chơi” của giới đầu cơ, khiến giấc mơ an cư của người thu nhập thấp ngày càng xa vời.
Chia sẻ
Đây là tuần may mắn của con giáp tuổi Hợi, Ngọ, Thân, còn con giáp Tuất, Mùi, Tỵ lại gánh vác nhiều rủi ro, không mất tiền cũng vướng vào rắc rối
Chia sẻ
Giá thép cây trên sàn giao dịch tương lai Thượng Hải (SHFE) giảm sâu xuống mức 3.219 Nhân dân tệ/tấn ngay khi mở phiên giao dịch đầu tuần.
Chia sẻ
Ngày 27/7, Đoàn công tác của Thường trực Tỉnh ủy Phú Thọ do đồng chí Đặng Xuân Phong, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy làm trưởng đoàn đã kiểm tra tiến độ triển khai các dự án trọng điểm tại khu vực tỉnh Hòa Bình (cũ).
Chia sẻ
Sáp nhập với Bạc Liêu, Cà Mau trở thành tỉnh có diện tích nuôi tôm lớn nhất cả nước. Mới đây, Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau đã ký ban hành kế hoạch phát triển sản xuất đột phá ngành tôm của tỉnh.
Chia sẻ
Tổng thống Ukraine Zelensky đã đệ trình lên Quốc hội một dự luật về việc khôi phục tính độc lập của các cơ quan chống tham nhũng sau sự phẫn nộ của các thượng nghị sĩ Mỹ, cựu Thủ tướng Ukraine Mykola Azarov cho biết trên Telegram.
Chia sẻ
Vĩnh Thanh là xã duy nhất đạt chuẩn xã nông thôn mới kiểu mẫu của tỉnh Cà Mau mới (sau sáp nhập tỉnh Bạc Liêu). Thành tựu ấy là kết quả của quá trình nỗ lực không ngừng nghỉ của cả hệ thống chính trị và Nhân dân trên địa bàn, đặc biệt là trong việc đổi mới phương thức sản xuất theo hướng cơ giới hoá toàn diện, ứng dụng công nghệ cao.
Chia sẻ
HAGL ký hợp đồng có thời hạn khó tin với “siêu nhân” Trần Gia Huy; Antony không muốn trở lại Brazil; Arsenal bất hợp tác với Real Madrid về trường hợp Saliba; 3 CLB Premier League theo đuổi Douglas Luiz; Vợ Messi vừa tạo ra “kỳ nghỉ của các cô gái”.
Chia sẻ
113 hộ dân xã Tân Minh, huyện Yên Mỹ (nay là xã Yên Mỹ mới, tỉnh Hưng Yên) mòn mỏi chờ được nhận tiền đền bù sau gần 2 năm bị thu hồi hàng nghìn m2 đất nông nghiệp. Điều đáng nói, dù không có tên trong danh sách bị thu hồi nhưng ruộng của họ vẫn bị san lấp và người dân cũng không hề hay biết UBND xã đã chuyển đổi toàn bộ diện tích đất trên sang đất công ích từ lúc nào không hay?
Chia sẻ
Giá USD hôm nay 28/7 trong nước, tỷ giá trung tâm mức 25.182 VND/USD, tăng 18 đồng so với chốt phiên tuần trước. Trong khi đó, thị trường tự do cũng tăng 20 đồng, lên mức 26.460 VND/USD.
Chia sẻ
Sau sáp nhập Tây Ninh - Long An, tỉnh Tây Ninh (mới) là vùng đất giàu tiềm năng nông nghiệp. Mô hình nuôi cá lăng khép kín không xả thải ra môi trường của anh Võ Thanh Liêm (ngụ ấp Trảng Cỏ, xã Hưng Thuận; trước đây là xã Đôn Thuận, Hưng Thuận, thị xã Trảng Bàng, Tây Ninh cũ) là một điển hình tiêu biểu.
Chia sẻ
Chính quyền xã Kiều Phú, TP.Hà Nội xác định việc chăm lo về nhà ở cho người có công, thân nhân người có công với cách mạng là công tác quan trọng.
Chia sẻ
Chiến dịch Lam Sơn 719 – của quân đội Sài Gòn dưới sự chỉ huy và yểm trợ của Mỹ – đã sụp đổ trước “bão lửa” phản công từ lực lượng Quân giải phóng và cách mạng Lào trên chiến trường Đường 9 – Nam Lào. Gần 50 ngày đêm, từ Khe Sanh đến Bản Đông, pháo binh trút lửa, bộ binh siết chặt vòng vây, biến cuộc hành quân quy mô thành thảm họa quân sự lớn nhất của ngụy trong chiến tranh Việt Nam.
Chia sẻ
Thống đốc Aleksandr Drozdenko cho biết trong một loạt bài đăng trên Telegram rằng một cuộc tấn công của Ukraine vào khu vực Leningrad của Nga đã khiến một thường dân thiệt mạng và 3 người khác bị thương. Ông cho biết lực lượng Kiev đã sử dụng hơn 50 máy bay không người lái (UAV) trong cuộc tấn công.
Chia sẻ
Ô tô biển số 51L.133.24 đang lưu thông trên cao tốc Trung Lương - TP.HCM đến xã Thủ Thừa (Tây Ninh), bất ngờ một người đàn ông trong trạng thái say rượu có hành vi giật tay lái khiến tài xế phải cho xe tấp vào làn dừng khẩn cấp.
Chia sẻ
Tối 27/7, đội tuyển U23 Việt Nam đã trở lại sân tập để chuẩn bị cho trận chung kết giải vô địch U23 Đông Nam Á 2025, gặp đội chủ nhà U23 Indonesia.
Chia sẻ
Giá xăng dầu hôm nay ngày 28/7, hai ngày sau khi lao dốc mạnh, giá dầu thô thế giới hồi phục nhẹ với hy vọng lấy đà tăng trong tuần mới.
Chia sẻ
Mới đây, diễn viên Tiến Luật đã chia sẻ trên trang cá nhân một tình huống dở khóc dở cười khi suýt trở thành nạn nhân của một chiêu trò lừa đảo tinh vi.
Chia sẻ
Việc chia, nhập, thành lập hay giải thể đơn vị hành chính (xã, huyện, tỉnh…) là một trong những nội dung trọng tâm trong công cuộc cải cách bộ máy nhà nước. Từ ngày 1/7/2025, Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025 chính thức có hiệu lực, bổ sung nhiều điểm mới liên quan đến điều kiện và thủ tục chia, nhập, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính. Dưới đây là những điểm nổi bật.
Chia sẻ
Các nhà lãnh đạo Thái Lan và Campuchia sẽ gặp nhau tại Malaysia trong ngày 28/7 để đàm phán chấm dứt xung đột, người phát ngôn của văn phòng thủ tướng Thái Lan cho biết.
Chia sẻ
4 vị trí này được đánh giá có diện tích mặt bằng đủ rộng để vừa làm bãi đỗ xe cho xe máy, ô tô vừa lắp đặt trạm sạc cho xe điện khi Hà Nội triển khai cấm xe máy xăng vào khu vực Vành đai 1 bắt đầu từ tháng 7/2026.
Chia sẻ
Những ngày gần đây, thông tin BKAV bị cưỡng chế thuế xuất hiện trên mạng xã hội. Người ta nói về khoản nợ hơn 10 tỷ đồng, nói về sự sa sút, thậm chí có người còn gọi đây là "hồi kết" cho một giấc mơ công nghệ Việt. Trước tất cả, ông Nguyễn Tử Quảng vẫn chọn xuất hiện và trò chuyện với Dân Việt.
Chia sẻ
Với cây cảnh này, bạn có thể vừa ngắm lá, chơi hoa, vừa có quả bổ dưỡng để thưởng thức, là thú vui mới của người yêu cây cảnh.
Chia sẻ
Ngộ độc xảy ra khi bệnh nhi vui chơi tại nhà, phát hiện một chai dầu thắp đèn chưa được cất dọn, tưởng nhầm là nước ngọt nên đã uống một ngụm.
Chia sẻ
Chiều 27/7, theo giờ địa phương, sau khi kết thúc tốt đẹp chuyến thăm chính thức Morocco, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và Phu nhân cùng Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã tới sân bay quốc tế Geneva, bắt đầu các hoạt động tại Hội nghị các Chủ tịch Quốc hội thế giới lần thứ 6 và các hoạt động song phương tại Thụy Sĩ từ ngày 27 - 30/7 theo lời mời của Chủ tịch Liên minh Nghị viện Thế giới (IPU) Tulia Ackson và Tổng Thư ký IPU Martin Chungong.
Chia sẻ
Tiếp nối “10 tác phẩm nghệ thuật về hình tượng Đất nước đi cùng năm tháng”, chúng tôi trân trọng giới thiệu tới bạn đọc bài hát “Quê hương”. Để có góc nhìn đa chiều về ca khúc này, PV Dân Việt đã có cuộc trò chuyện với Nghệ sĩ Ưu tú, ca sĩ Vũ Thắng Lợi - giọng ca đã khẳng định dấu ấn riêng của anh trong lòng khán giả với Live concert "Quê hương", album đĩa than “Quê”...
Chia sẻ
Mỹ và EU đã nhất trí về một thỏa thuận thương mại, Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu tại cuộc gặp với Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen.
Chia sẻ
Nghi phạm nổ súng khi bị kiểm tra hành chính ở Hà Nội bị bắt lúc chuẩn bị vượt biên sang Lào; đâm 2 người trọng thương vì cho rằng "nhìn đểu"; cảnh sát hình sự truy bắt nhanh đối tượng cướp xe ôm... là những tin nóng 24 giờ qua.
Chia sẻ
Giữa rừng ngập mặn Cần Giờ, ấp đảo Thiềng Liềng đã “nở hoa” theo cách rất riêng, biến nơi từng là vùng đất nghèo trở thành mô hình du lịch cộng đồng được vinh danh trong “100 điều thú vị TP.HCM”. Với sự chung tay của chính quyền và quyết tâm của người dân, mô hình du lịch xanh đang giúp Thiềng Liềng viết tiếp câu chuyện thoát nghèo, vươn lên làm giàu.
Chia sẻ
Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia (Bộ Công Thương) cảnh báo nhiều quảng cáo bất động sản chứa thông tin sai lệch, phóng đại tiện ích, cam kết lợi nhuận phi thực tế, khiến dân dễ rơi vào “bẫy” kỳ vọng.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Hồ Phương (Theo Giáo Dục và Thời Đại) 
