Những năm gần đây, tại Việt Nam xuất hiện mô hình can thiệp kết hợp âm ngữ trị liệu, giáo dục và gia đình bước đầu mang lại thành công nhất định, tạo cơ hội cho nhiều trẻ rối loạn phổ tự kỷ hòa nhập với cuộc sống.
Trẻ tự kỷ thiếu nhất là ngôn ngữ
Trong lúc chờ mẹ nói chuyện với bác sĩ trị liệu, cậu bé H. (10 tuổi) nhón chân đi lại không ngừng nghỉ, vừa đi vừa đập tay vào tường, vào bàn, đập ghế. Bất chấp mọi lời nhắc nhở của mẹ, của bà, bé H. vẫn thản nhiên làm mọi việc theo ý mình, khi bị ngăn cản, cậu bé hét lên bực bội.
Một lúc sau, đột nhiên bé… tụt quần giữa phòng. Mẹ bé hốt hoảng: "Xin lỗi bác sĩ, nó chán quá đòi về nên làm như vậy đó".
Chị Cao Phương Anh, phụ trách Đơn vị Âm ngữ trị liệu, Phòng khám đa khoa Trường ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch (TP.HCM) cho biết, đây là trường hợp tự kỷ nặng, bé đã gần như mất khả năng nói, không tập trung và rất khó tìm được cách thu hút sự quan tâm của bé.
Theo các chuyên gia, tự kỷ được biểu hiện ra ngoài bằng những khiếm khuyết về tương tác xã hội, khó khăn về giao tiếp ngôn ngữ và phi ngôn ngữ, cũng như hành vi, sở thích và hoạt động mang tính hạn hẹp và lặp đi lặp lại.
Trẻ tự kỷ chủ yếu học qua hình ảnh.
Lý giải nguyên nhân trẻ tự kỷ hay có những hành động bất thường, bác sĩ Hoàng Oanh – chuyên gia trị liệu âm ngữ - cho biết: "Do các trẻ liên tục có nhu cầu tìm kiếm cảm xúc nên mới có hành động khó kiểm soát như đã thấy. Vậy nên chỉ khi được hướng đến một hành động khác thuộc về sở thích mà bé đặc biệt quan tâm và được đáp ứng thì mới mong không còn bị rơi vào trạng thái buồn chán, bực bội …
Tự kỷ là một phổ rộng, từ nhẹ đến nặng, không rõ nguyên nhân và không thể phòng ngừa chỉ có phát hiện sớm, can thiệp sớm để giúp trẻ sớm hòa nhập. Nhiều người chưa biết về chứng tự kỷ nên đã bỏ lỡ cơ hội phát hiện và can thiệp sớm cho trẻ
Điều khó khăn ở trẻ tự kỷ là thiếu ngôn ngữ, nhiều trẻ có hành vi bất thường như tự làm đau, tự va đầu vào tường, đánh bạn, tăng động... Vì vậy, can thiệp sớm mang đến cơ hội tốt nhất để hỗ trợ sự phát triển trí não của trẻ, cải thiện khả năng học tập, giao tiếp và các kỹ năng xã hội... Trong quá trình can thiệp của trẻ cần có sự kết hợp, song hành của gia đình cùng với nhân viên y tế.
Chị Cao Phương Anh tìm cách thu hút sự chú ý của bé tự kỷ để giao tiếp.
Âm ngữ trị liệu – giải pháp hiệu quả để trẻ tự kỷ hòa nhập
PGS.TS Nguyễn Thị Ngọc Dung, cố vấn chuyên môn của Phòng khám Đa khoa Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch - người đầu tiên đưa âm ngữ trị liệu về Việt Nam, cũng là người đầu tiên đưa ra ý tưởng sử dụng âm ngữ trị liệu trực tiếp giải quyết chứng rối loạn ngôn ngữ ở trẻ, giúp trẻ tự kỷ hòa nhập cuộc sống, nhìn nhận, trẻ tự kỷ thường gặp rắc rối trong cả việc sử dụng ngôn ngữ và giao tiếp phi ngôn ngữ. Vì vậy, âm ngữ trị liệu (speech therapy) là một phương pháp điều trị quan trọng giúp trẻ tự kỷ hòa nhập với cuộc sống xung quanh.
Rối loạn về ngôn ngữ là hiện tượng điển hình hay gặp ở trẻ mắc chứng tự kỷ. Hiện tại, để điều trị cho trẻ mắc chứng tự kỷ phải dựa trên nhiều yếu tố và âm ngữ trị liệu là phương pháp tối ưu nhất để có thể điều trị tốt chứng bệnh này.
Lộ trình điều trị theo phương pháp âm ngữ trị liệu khá phức tạp, mỗi trẻ sẽ phải trải qua một lộ trình khác nhau bởi với trẻ tự kỷ thì biểu hiện và mức độ bệnh hoàn toàn khác. Các bác sĩ có thể lựa chọn phác đồ bằng hình ảnh dựa trên sở thích của bé để thu hút bé tập trung chú ý.
Cái được của phương pháp âm ngữ trị liệu là "đánh" trực diện vào vấn đề cốt yếu nhất khi trẻ tự kỷ thường bị rối loạn ngôn ngữ hay giao tiếp kém nhưng khả năng nhận biết về hình ảnh lại khá tốt. Âm ngữ trị liệu tận dụng tối đa những triệu chứng này để đưa đến những phác đồ điều trị cho trẻ. Nhân tố giúp phương pháp này áp dụng thành công không ở các chuyên gia mà chính là gia đình trẻ.
Trẻ tự kỷ học chữ, học cách giao tiếp chủ yếu qua hình ảnh.
Nghĩa là, sau khi được điều trị theo quy trình tại các lớp luyện âm ngữ thì việc thực hành có hiệu quả hay không chủ yếu là từ gia đình tác động đến trẻ. Tuy nhiên, một thực tế cần nhìn nhận là trong khi chứng tự kỷ đang dần tăng lên như một căn bệnh của thời đại thì việc trang bị kiến thức về tự kỷ trong mỗi gia đình ở nước ta lại không hề có. Mặc dù, âm ngữ trị liệu bước đầu đã có những tín hiệu khả quan nhưng tác dụng của phương pháp này cũng chưa được đánh giá đúng mực.
Chia sẻ về quy trình điều trị cho trẻ tự kỷ tại Đơn vị âm ngữ trị liệu, chị Cao Phương Anh cho biết mô hình can thiệp cho trẻ tự kỷ tại đây là sự phối hợp đa chuyên ngành gồm: y tế - âm ngữ trị liệu - tâm lý - giáo dục đặc biệt - giáo dục tiểu học, trong đó có vai trò vô cùng quan trọng của phụ huynh.
Nhón gót chân, một biểu hiện rõ rệt của trẻ tự kỷ.
Hiện, Phòng khám Đa khoa Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch có các lớp can thiệp sớm dưới 5 tuổi, lớp giáo dục tiền học đường từ 5-8 tuổi và lớp huấn luyện kỹ năng tự phục vụ cho trẻ lớn hơn. Song song với các lớp bán trú, đơn vị này còn mở các chương trình đánh giá, tư vấn và can thiệp cá nhân cho tất cả trẻ có khó khăn giao tiếp, ngôn ngữ, lời nói như trẻ rối loạn phát âm, trẻ khiếm thính có sử dụng công nghệ, trẻ nói lắp, trẻ khe hở môi vòm miệng…
"Can thiệp cho trẻ tự kỷ không chỉ là can thiệp trong phòng kín, can thiệp tại trường học mà phải can thiệp mọi lúc, mọi nơi trong các môi trường sống xung quanh. Ví dụ, những lúc ở nhà, đi siêu thị, đi ăn cùng gia đình ở nhà hàng, trẻ cần được dạy những hành vi phù hợp với môi trường như xếp hàng mua đồ, tính tiền, gọi món... những điều như thế này sẽ giúp trẻ hòa nhập xã hội tốt hơn," chị Phương Anh phân tích.
Trên tất cả, trẻ tự kỷ cần nhất là tình yêu thương, sự gắn bó của gia đình, cộng đồng.
Theo các chuyên gia, can thiệp âm ngữ trị liệu nên được thực hiện ngay cho trẻ ngay khi trẻ có các dấu hiệu báo động đỏ, mà không chờ cho đến khi trẻ được chẩn đoán. Điều này quyết định sự cải thiện nhanh hay chậm ở mỗi trẻ, thực tế cho thấy, khi trẻ được can thiệp sớm, tỷ lệ thành công sẽ cao hơn.
"Nhiều trẻ đến với chúng tôi khi đã quá muộn, có trẻ hơn 10 tuổi, những trường hợp này vô cùng khó can thiệp bởi đã bỏ lỡ qua "thời gian vàng" trong trị liệu ngôn ngữ cho trẻ tự kỷ," chị Cao Phương Anh chia sẻ.
Theo bác sĩ Hoàng Oanh, tình trạng trẻ mắc chứng tự kỷ ngày càng nhiều nhưng nhiều bậc phụ huynh lại né tránh. Thực sự, tự kỷ vẫn đang là một nỗi ác mộng đối với mỗi gia đình. Cũng chính từ việc không hiểu rõ về tự kỷ nên việc điều trị cũng gặp bất đồng, không tìm được tiếng nói chung giữa gia đình với các bác sĩ, các chuyên gia.
"Có trường hợp trẻ 8 tuổi mà không biết cách đi vệ sinh nên trẻ cứ đứng giữa nhà đái tự do hay đọc chữ cái vanh vách mà không hiểu gì… Nhưng khi tìm đến phương pháp Âm ngữ trị liệu, bác sĩ muốn khắc phục tình trạng đó trước thì phụ huynh của trẻ lại không đồng ý mà chỉ yêu cầu khắc phục về mặt tiếp thu kiến thức. Nhất quyết không nghe theo phác đồ điều trị của bác sĩ, phụ huynh làm mình làm mẩy đưa con về và kết quả là bệnh ngày càng nặng, khi quay lại thì đã quá muộn".
Các bậc phụ huynh cũng nên thẳng thắn nhìn nhận vấn đề con em mình đang gặp phải và tìm ra phương pháp phù hợp nhất để áp dụng điều trị cho con mình. Đối với trẻ tự kỷ, phát hiện sớm và điều trị kịp thời khả năng phục hồi sẽ cao hơn rất nhiều.
Trẻ tự kỷ vận động bằng âm nhạc tại Đơn vị Âm ngữ trị liệu PKĐK Trường ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch.
Trong bối cảnh nhà ở đang trở thành nhu cầu cấp thiết nhưng khó tiếp cận đối với người trẻ có thu nhập trung bình - thấp, đặc biệt tại các đô thị lớn, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách nhằm hỗ trợ người dưới 35 tuổi có cơ hội tiếp cận nhà ở xã hội với chi phí hợp lý.
UBND quận Bắc Từ Liêm (Hà Nội) mới đây đã có văn bản phản hồi tới Báo điện tử Dân Việt liên quan đến việc kiểm tra, xử lý công trình biệt thự xây dựng sai phép trên địa bàn.
ĐT Việt Nam và HLV Kim Sang-sik bị Malaysia “chơi chiêu”; Everton theo đuổi Grealish; Hojlund quyết bám trụ tại M.U; Chelsea sắp chiêu mộ Maignan; Vợ cũ của Icardi lộ cảnh nóng với ngôi sao của AS Roma.
Tiếp tục khẳng định mạnh mẽ tinh thần vì sức khỏe nhân dân trên mọi miền Tổ quốc, Trung ương Hội Thầy thuốc Việt Nam phát động chương trình “Hành trình Thầy thuốc trẻ làm theo lời Bác” nhân kỷ niệm 135 năm ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Chiều ngày 8/6, tại xã Tà Mung, huyện Than Uyên, tỉnh Lai Châu đã diễn ra Lễ trao tặng nhà tình nghĩa cho gia đình bà Vừ Thị Cử, hộ gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Hoạt động ý nghĩa này là kết quả của sự phối hợp chặt chẽ giữa Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Lai Châu và Công ty Điện lực Lai Châu.
Giá USD hôm nay 9/6: Giới phân tích dự báo, trong trường hợp xung đột thương mại kéo dài, đồng USD có thể mạnh lên trong ngắn hạn, làm gia tăng biến động tài chính toàn cầu. Mở phiên đầu tuần, tỷ giá trung tâm đi ngang, ở mức 4.992 VND/USD.
Cuộc tấn công của Lực lượng vũ trang Nga vào khu vực Dnepropetrovsk có thể là đòn chí mạng đối với Ukraine, nhà phân tích người Anh Alexander Mercuris nhận định.
Công chức xã mới sẽ được hưởng chế độ, quyền lợi gì và tiêu chí lựa chọn công chức xã thế nào là những nội dung cụ thể có trong công văn hướng dẫn của Ban chỉ đạo sắp xếp đơn vị hành chính các cấp.
Từ vùng đất hoang hóa không thể canh tác, anh Nguyễn Đăng Mạnh, SN 1984, trú tại xã Thạch Hạ, TP. (tỉnh Hà Tĩnh), đã thuê, cải tạo, biến thành vườn nho mẫu đơn và dưa lưới Huỳnh Long công nghệ cao rộng hơn 6.000 m² trong nhà màng, thu về hàng tỷ đồng mỗi năm.
Tiền đạo Alvaro Morata đã úp mở khả năng giã từ sự nghiệp thi đấu quốc tế sau khi gây thất vọng lớn trong trận chung kết UEFA Nations League giữa Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha.
Trường Đại học VinUni chính thức công bố chiến lược tăng tốc phát triển Giai đoạn 2 với mục tiêu trở thành một trong 100 đại học xuất sắc nhất toàn cầu. Điểm tựa của chiến lược là chương trình “VinUni 500” – mời tuyển 500 nhân sự học thuật tinh hoa thế giới và nguồn kinh phí 9.300 tỷ đồng từ Tập đoàn Vingroup để mở rộng quy mô đào tạo và xây dựng hệ sinh thái nghiên cứu chuẩn quốc tế tại Việt Nam.
Theo đánh giá của Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Bắc Ninh, lĩnh vực chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản tiếp tục duy trì quy mô tổng đàn, trong trường hợp tình hình dịch bệnh được kiểm soát tốt, không xảy ra dịch bệnh lây lan diện rộng thì sẽ có khả năng đạt giá trị tăng thêm khoảng 1-1,5% trong năm 2025.
Sáp nhập tỉnh Thái Bình, Hưng Yên, tỉnh sau hợp nhất là quê hương của "Độc nhãn tướng quân" Nguyễn Bình. Nguyễn Bình tên thật là Nguyễn Phương Thảo, sinh năm 1908 tại xã Giai Phạm, huyện Yên Mỹ, tỉnh Hưng Yên.
Tổng thống Ukraine Zelensky báo cáo rằng Mỹ đã chuyển hướng 20.000 tên lửa, ban đầu dự định đến Ukraine để chống lại máy bay không người lái Shahed của Nga, sang Trung Đông.
“Năm 2017, tôi đã bán một chiếc Rolls-Royce để mua máy đào Bitcoin và sau 1 năm chỉ còn lại 1 cái bánh xe. Nhưng bây giờ khác rồi, số Bitcoin ấy có thể mua được gần 20 chiếc Roll - Royce”, mở đầu câu chuyện với Dân Việt, ông Phan Đức Trung, Chủ tịch Hiệp hội Blockchain Việt Nam, Nhà sáng lập - Chủ tịch Công ty 1Matrix, kể lại với giọng hào sảng.
Tuy Tây Ban Nha để thua 3-5 (hòa 2-2 sau 120 phút) trước Bồ Đào Nha ở trận chung kết UEFA Nations League 2024/25 nhưng HLV Luis de la Fuente vẫn hài lòng với những gì các học trò đã thể hiện.
Nhờ áp dụng quy trình VietGAP và liên kết sản xuất thanh long ruột đỏ, nhiều nông dân Yên Thế đã nâng cao thu nhập, phát triển kinh tế bền vững, đồng thời cải thiện đời sống vật chất và tinh thần.
Giá xăng dầu hôm nay ngày 9/6, trên các trang giao dịch dầu thô uy tín thế giới, giá dầu thô hôm nay tiếp tục chuỗi ngày tăng giá liên tiếp, trong gần 1 tuần qua, giá dầu thô liên tục có xu hướng tăng, khiến xăng dầu thành phẩm được dự đoán biến động khó lường.
Xác định một phần dự án xây dựng Trung tâm thương mại EIE do Công ty Công ty TNHH Du lịch và Đầu tư EIE (Công ty EIE) làm chủ đầu tư bị chậm tiến độ nhiều năm, UBND Thành phố Hải Phòng đã ban hành quyết định thu hồi đất theo quy định tại điểm i Khoản 1 Điều 64 Luật Đất đai. Tuy nhiên, việc gia hạn thời gian thực hiện dự án 24 tháng theo quy định (từ 6/2020 đến tháng 6/2022) lại rơi đúng vào thời điểm bùng phát dịch Covid-19 (thuộc trường hợp bất khả kháng) khiến doanh nghiệp không tâm phục.
Phản biện không đồng nghĩa với công kích, mà cần tôn trọng sự khác biệt. Muốn phản biện một cách văn minh trên mạng xã hội, người dùng cần tuân thủ pháp luật và hành xử theo chuẩn mực đạo đức, đó là chia sẻ của PGS, TS. Nguyễn Ngọc Oanh (Học viện Báo chí và Tuyên truyền) trong cuộc phỏng vấn mới đây.
Tổng thống Ukraine Zelensky cho biết Nga chỉ có thể giành chiến thắng trong cuộc chiến với Ukraine nếu cuộc chiến này kéo dài trong nhiều năm và phương Tây dỡ bỏ lệnh trừng phạt.
Việt Nam già hóa dân số nhanh nhưng thị trường bất động sản lại thiếu vắng mô hình nhà ở chuyên biệt cho người cao tuổi, phân khúc tiềm năng đang bị bỏ ngỏ giữa nhu cầu ngày càng lớn.
Chi nhánh Newstarland tại Hòa Bình tưởng chừng đóng mã số thuế nhưng bất ngờ bị cơ quan thuế “tuýt còi” vì chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính. Sự việc làm dấy lên nhiều nghi vấn về cấu trúc vận hành và nội lực thực sự của doanh nghiệp này.
Việc giúp Bồ Đào Nha đánh bại Tây Ban Nha để lên ngôi vô địch UEFA Nations League 2024/25 giúp siêu sao Cristiano Ronaldo tạo nên thành tích ghi bàn cực kỳ ấn tượng.
Trồng cây keo cho thu nhập thấp, anh Lê Thọ Thu (49 tuổi, trú thôn Phước Hưng, xã Hòa Nhơn, huyện Hòa Vang, thành phố Đà Nẵng) mạnh dạn chuyển sang trồng cây ăn quả. Sau nhiều năm kiên trì chăm sóc, anh đã biến vùng đất cằn cỗi thành vườn cây ăn quả xanh tốt, cho hiệu quả kinh tế cao giúp cải thiện đời sống, vươn lên làm giàu.
Yên Châu – huyện biên giới của tỉnh Sơn La đang từng bước chuyển mình mạnh mẽ. Với những nỗ lực trong phát triển kinh tế, xây dựng nông thôn mới, xoá nhà tạm và nâng cao đời sống nhân dân, Yên Châu đang vươn lên trở thành điểm sáng nơi phên dậu Tổ quốc.
Chia sẻ
