Dẫn chúng tôi đến tham quan một ao cá có diện tích nhỏ nhất, anh A Tông chia sẻ: "Đây là ao cá đầu tiên mà tự tay vợ chồng tôi đào để nuôi thử nghiệm cá niên, chỉ rộng 20m2 thôi. Cá niên được coi là đặc sản của địa phương...".

Anh A Tông, trai làng Kon Tum liều nuôi cá niên-một loài cá suối ngon, cá đặc sản trong ao đất ở thôn Vắc Y Nhông, xã Đăk Ring, huyện Kon Plông (tỉnh Kon Tum) đang cho cá ăn.

Theo bật mí của anh A Tông, nhiều khách du lịch thích ăn cá suối đặc sản, tuy nhiên giống cá ngon, bổ dưỡng này đang suy giảm và dần biến mất ở sông, suối tự nhiên.

"Cá niên còn có giá trị kinh tế rất cao nên tôi đã nảy ra ý tưởng nuôi thử nghiệm cá đặc sản, một phần là để tăng thu nhập của gia đình, đồng thời để bảo tồn giống cá này", anh A Tông cho hay.

A Tông kể, năm 2019, vợ chồng anh bắt tay đào ao nuôi cá suối. Hoàn thiện xong ao, anh tìm mua cá niên của người dân trong thôn bắt tại các con suối về làm cá giống để nuôi thử nghiệm. Nuôi được một thời gian, cá trong ao lần lượt chết và anh đã thất bại.

"Tôi nghĩ lúc đó là do môi trường nước không đảm bảo, một phần cũng là vì bản thân cũng chưa đủ kiến thức và kỹ thuật để nuôi loại cá này. Thực sự để nuôi được cá niên không hề dễ như nuôi các loài cá nước ngọt khác", anh A Tông bộc bạch.

Không nản chí, anh A Tông tìm đến những mô hình nuôi cá niên ở các nơi để tham khảo kỹ thuật nuôi cá suối tự nhiên. Qua tìm hiểu, anh biết được rằng, để cá niên sinh trưởng và phát triển ổn định thì cần phải đáp ứng đủ 3 yếu tố là: Nhiệt độ nước, môi trường sạch, lượng oxy phù hợp. 

Khi đã nắm kiến thức, kỹ thuật nuôi cá niên, anh cùng vợ lại bắt tay cải tạo ao cũ và đào thêm 2 ao mới, dẫn nước suối theo kiểu tự chảy vào các ao và thoát nước bằng ống nhựa. 

Lần này anh kỹ lưỡng hơn trong khâu lựa chọn và thả cá niên giống vào ao, chỉ chọn mua những con cá niên khỏe mạnh, không bị trầy xước, bơi lội nhanh nhẹn. 

Nhờ áp dụng đúng quy trình, kỹ thuật nuôi cá, chăm sóc kỹ lưỡng, lần này anh đã thành công, tỷ lệ cá niên sống rất cao.

Mô hình nuôi cá niên, nuôi cá suối đặc sản của anh A Tông thành công khiến nhiều người dân đến tham quan, học hỏi kinh nghiệm nuôi cá, kỹ thuật nuôi cá tại thôn Vắc Y Nhông, xã Đăk Ring, huyện Kon Plông (tỉnh Kon Tum).

Thời điểm này, gia đình anh A Tông được Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Kon Tum phối hợp với Trường Đại học Cần Thơ chọn triển khai dự án xây dựng quy trình sản xuất cá giống và nuôi thương phẩm cá niên tại xã Đăk Ring. 

Được các giảng viên của Trường Đại học Cần Thơ hướng dẫn cách thức nuôi, phối giống và được hỗ trợ các trang thiết bị, anh A Tông tự tin hơn với mô hình nuôi cá niên của mình.

Tay nghề ngày càng tiến bộ, biết được cách tạo giống cá niên, vào năm 2021, anh mạnh dạn vay 50 triệu đồng từ ngân hàng để đầu tư mở rộng diện tích ao nuôi cá đặc sản. 

Có được vốn đầu tư, anh thuê bà con trong thôn đào thêm 6 ao. Hiện tại, gia đình anh A Tông đang có 9 ao cá, với tổng diện tích mặt nước hơn 6.000m2.

Chia sẻ về kinh nghiệm nuôi cá suối của bản thân, anh A Tông cho biết, trước khi thả cá niên, ao nuôi phải được cải tạo, khử trùng đáy, phải có nguồn nước tự chảy vào và thoát ra liên tục để nước trong ao nuôi luôn sạch và mát, điều này nhằm tạo môi trường sống có sự tương đồng với môi trường sống tự nhiên của cá niên.

Về thức ăn, ngoài cám công nghiệp cho cá, anh còn sử dụng nguồn từ tự nhiên để tiết kiệm chi phí, như là củ mì luộc hay lá mì (mì gòn), lá khoai lang, đặc biệt là lá sâm dây được phơi khô xay nhuyễn với cám gạo. 

Còn nguồn cá niên giống chủ yếu được anh lai tạo bằng phương pháp vuốt trứng theo quy trình đã được Trường Đại học Cần Thơ hướng dẫn.

"Cá niên giống thì tôi xuất bán theo đơn đặt hàng từ các mối quen ở tỉnh Quảng Nam, còn cá niên thương phẩm thì chủ yếu bán cho các nhà hàng tại thị trấn Măng Đen. Ngoài ra, vào các dịp lễ hoặc ăn mừng thì người dân trong xã cũng hay mua cá niên ở đây. Hiện tại thì tôi không phải lo về đầu ra" – anh A Tông chia sẻ.

Hằng năm, anh A Tông xuất bán được từ 6.000-8.000 con cá niên giống với giá 4.000 đồng/con và hơn 100kg cá niên thương phẩm với giá 300.000 đồng/kg.

Không chỉ ở Măng Đen (tỉnh Kon Tum), cá niên ở các tỉnh khác như Quảng Nam, Đà Nẵng, Huế, Quảng Trị, Quảng Ngãi, Nghệ an là một loài cá suối, cá đặc sản có giá trị kinh tế rất cao, giá bán cá niên là 300.000 đồng/kg.

Mỗi năm, anh A Tông thu lãi hơn 50 triệu đồng từ việc bán cá giống và cá niên thương phẩm, tăng thêm thu nhập cho gia đình. Ngoài nuôi cá niên, gia đình anh A Tông còn trồng 7ha keo, 2 ha mì và chăn nuôi trâu, heo đen.

Chia sẻ về dự định của mình, anh cho biết, sắp tới sẽ tiếp tục đầu tư mở rộng diện tích ao nuôi niên, đồng thời chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ về cá giống cho các hộ dân trên địa bàn có nhu cầu thực hiện mô hình, đặc biệt là trong chi hội CCB, để cùng nhau phát triển.

Trao đổi với chúng tôi, anh A Thắng – Chủ tịch Hội Nông dân huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum, cho biết anh A Tông không chỉ gương mẫu, nỗ lực phát triển kinh tế gia đình mà còn là hội viên nhiệt tình trong các phong trào, hoạt động của Hội và của địa phương. 

Mô hình nuôi cá niên của anh A Tông là mô hình hiệu quả, mang lại thu nhập ổn định. Chúng tôi cũng đã phối hợp với anh A Tông tổ chức cho các hội viên nông dân của xã đến tham quan, học hỏi, sắp tới sẽ vận động hội viên thực hiện nhân rộng mô hình, đặc biệt là các hộ hội viên nghèo, cận nghèo, góp phần giúp họ nâng cao thu nhập, cải thiện cuộc sống.

×