Tuyến đường sắt Bắc-Nam

Để có tiền làm dự án đường sắt dài nhất ngoài nước Pháp, trong lần trở về cố quốc năm 1898, Paul Doumer đã đệ trình Nghị viện Pháp kế hoạch đầy tham vọng của mình để xây dựng các tuyến đường sắt gồm: trục xuyên Đông Dương: Hà Nội-Sài Gòn, trong đó ở khoảng giữa có một tuyến nhánh xuất phát từ Tân Ấp nhằm hướng Thà Khẹt mở cửa sang Lào; trục Hải Phòng-Vân Nam nối với trục xuyên Đông Dương tại Hà Nội; trục Mỹ Tho-Cần Thơ-Mũi Cà Mau và trục Sài Gòn-Phnôm Pênh-biên giới Thái Lan, nối một đoạn với Singapore. Ngân sách huy động để thực hiện dự án này là phát hành công trái vay 200 triệu franc trả trong 75 năm.

  Kết nối cáp treo và đường sắt tại ga Xóm Cục năm 1933 ở Quảng Bình.                 Ảnh: T.L

Tuyến đường tiến vào Tân Ấp (Km410) hoàn thành vào năm 1927. Và tuyến Đông Hà ra Đồng Hới kết thúc vào tháng 1/1927. Ít lâu sau, vào tháng 10/1927, quãng đường còn lại từ Đồng Hới đến Tân Ấp dài 112km cũng hoàn thành. Sự kiện này đánh dấu sự liền mạch của tuyến đường sắt Bắc Kỳ-Tân Ấp-Trung Kỳ và cũng là điểm nối ray của mạch Bắc Kỳ-Trung Kỳ.

Tuyến đường sắt Tân Ấp-Thà Khẹt

Tuy nhiên, “Với đầu óc chính trị nửa vời của nền Đệ tam Cộng hòa, các công trường thì không bao giờ gián đoạn nhưng cũng không hoạt động với nhịp độ bình thường. Cái chính là tạo ra ảo ảnh và người ta đã tìm ra biện pháp thỏa hiệp nhằm che giấu tính phi lý của công việc với danh nghĩa chính thức là với công việc “tạm thời”” ⁽³⁾.

Song “vì sợ những phản ứng của công nhân bị mất việc một cách tàn nhẫn, các nhà chức trách đã thay đổi ý kiến và đoạn từ Tân Ấp đi Xóm Cục cuối cùng được đưa vào khai thác ngày 13/9/1933 để mỗi ngày chỉ có một đoàn tàu gồm một toa khách hạng tư và hai toa hàng”⁽⁴⁾.

Ga Tân Ấp.                                            Ảnh: T.L

Ở điểm cuối cùng Banaphao, hàng hóa được chuyển bằng đường bộ đến Thà Khẹt (Lào) cách Tân Ấp 187km. Tuyến cáp treo này chính thức đi vào hoạt động từ ngày 18/12/1933 nhưng hiệu quả không cao vì thời tiết khắc nghiệt, địa hình hiểm trở, chi phí duy tu, bảo dưỡng quá lớn.

×