Bình luận
0
Nhắc đến Nguyễn Quỳnh (hay dân gian còn gọi là Trạng Quỳnh), ai ai cũng phải nể phục bởi học vấn uyên thâm, tài năng ứng biến và bật cười với những giai thoại bất hủ của ông. Những câu chuyện đó có thể là thật, có thể là hư cấu nhưng được lưu truyền từ đời này sang đời khác như niềm tự hào về một danh nhân văn hóa đất Việt.
Trạng Quỳnh - thông minh, tài trí nhưng lận đận
Chúng tôi đến thăm xã Hoằng Lộc, huyện Hoằng Hóa, tỉnh Thanh Hóa vào một ngày đầu năm 2022. Trong căn nhà thờ có lịch sử hàng trăm năm, chúng tôi được nghe kể lại những câu chuyện từ chính con cháu của Nguyễn Quỳnh.
Ông Nguyễn Văn Thanh, 69 tuổi, trưởng tộc, cháu đời thứ 9 của Nguyễn Quỳnh, đời thứ 14 dòng họ Nguyễn chia sẻ, Nguyễn Quỳnh sinh năm 1677 trong một gia đình Nho giáo có truyền thống hiếu học tại làng Bột Thượng, nay là xã Hoằng Lộc. Từ nhỏ ông nổi tiếng là người thông minh, tài trí hơn người.
Nhà thờ Trạng Quỳnh ở Hoằng Lộc, Hoằng Hóa, Thanh Hóa. Ảnh: Tào Nga
Năm 14 tuổi, văn tài đã khá, Nguyễn Quỳnh đi thi Huyện trúng cả 4 kỳ. Năm 18 tuổi (năm 1694) Nguyễn Quỳnh theo cha ra Thăng Long học tập. Lúc này, cha ông làm Giám sinh Quốc Tử Giám tại Kinh thành.
Năm Bính Tý (năm 1696), ông thi đậu giải Nguyên (tức là đỗ đầu kỳ thi Hương) khi vừa tròn 20 tuổi. Nguyễn Quỳnh có sở trường thơ phú, có học vấn uyên thâm, tài năng ứng biến. Người đương thời đánh giá cao tài năng của ông là "Nguyễn Quỳnh, Nguyễn Nham thiên hạ vô tam" (nghĩa là Thiên hạ không có người thứ ba giỏi như hai ông) và thường gọi ông là Quốc sư hay Trạng nguyên.
Tuy nhiên, thời đại Nguyễn Quỳnh sống khi đó khủng hoảng trầm trọng của chế độ phong kiến, nhân dân lầm than cực khổ, trường thi trở thành nơi vơ vét làm giàu. Bản thân Nguyễn Quỳnh là con người thông minh tài trí nhưng lận đận trong thi cử, gặp nhiều trắc trở trên hoan lộ, nơi trường ốc. Nhiều khoa thi ông không đỗ, không hợp cách để có thể vào thi Đình nhận danh hiệu Tiến sĩ. Làm học quan lương thấp không bổng lộc, phải nuôi mẹ, nuôi em, cuộc sống của ông nghèo khổ, quẫn bách, bị giáng chức hạ lương.
Nhà thờ Nguyễn Quỳnh được xây dựng từ thời Tự Đức. Ảnh: Tào Nga
Đau xót trước cảnh ngộ chua chát, éo le của bản thân, phẫn nộ trước sự bất công thối nát của triều đình, ông đã cùng với nhân dân vạch trần bộ mặt thật của bọn thống trị, nói lên tiếng nói phản phong mạnh mẽ, quyết liệt.
Vốn không có chí làm quan nên mãi sau ông mới nhậm chức giáo thụ phủ Thái Bình sau thăng lên chức Viên ngoại bộ lễ, tước hàn lâm tu soạn. Ông có mặt ở kinh thành Thăng Long từ năm 1720-1729 đời vua Lê Dụ Tông cho đến cuối đời. Với cuộc đời sự nghiệp của Nguyễn Quỳnh cùng những trang thơ phú của ông đã trở thành mẫu hình cho nhân vật Trạng Quỳnh nổi tiếng sống mãi với thời gian. Ông tạ thế ngày 28/1 năm Mậu Thìn (năm 1748), thọ 72 tuổi.
Những câu chuyện Trạng Quỳnh còn để lại có thể là hư cấu, nhưng có thể khẳng định dân gian đã dựa vào con người thực Nguyễn Quỳnh để phát triển nên một nhân vật sinh động và tài tình là Trạng Quỳnh.
Nhà thờ Nguyễn Quỳnh được xây dựng từ thời Tự Đức tam niên (năm 1850) trên một khu đất rộng, bằng phẳng nằm giữa làng Bột Thượng. Nhà thờ uy nghiêm, khuôn viên sạch đẹp, thoáng mát và được chính con cháu trong dòng họ trông nom thờ cúng. Năm 1990, nhà thờ Trạng Quỳnh được công nhận là Di tích văn hóa lịch sử cấp Quốc gia.
Bà Nguyễn Thị Sơn bên bàn thờ Nguyễn Quỳnh. Ảnh: Tào Nga
Bà Nguyễn Thị Sơn, 73 tuổi, cháu đời thứ 8 của Nguyễn Quỳnh, người trông nom nhà thờ cho hay, trước đây chưa có dịch bệnh Covid-19, mỗi ngày nhà thờ đón tiếp nhiều đoàn khách đến tham quan, các trường học đưa học sinh đến thắp hương. Đặc biệt, mỗi dịp quan trọng như ngày thi học kỳ, thi đại học hoặc Tết Nguyên đán, rất nhiều phụ huynh, học sinh ở khắp nơi mang bút, sách vở đến xin học giỏi, thi cử đỗ đạt.
Hàng năm, nhiều học sinh, phụ huynh mang bút, vở đến nhà thờ Nguyễn Quỳnh xin học giỏi, thi cử đỗ đạt. Ảnh: Tào Nga
Truyền thống hiếu học dòng họ Nguyễn Quỳnh
Ông Nguyễn Văn Thanh chia sẻ thêm, dòng họ Nguyễn Quỳnh đến nay đã có 11 đời con cháu: "Giữ gìn truyền thống từ đời xưa để lại, con cháu Nguyễn Quỳnh nói riêng và trong dòng họ Nguyễn nói chung luôn nâng cao tinh thần hiếu học, chăm chỉ noi gương nhau, thi cử đỗ đạt và làm rạng danh cha ông".
Ông Nguyễn Văn Thanh, đời thứ 9 dòng họ Nguyễn Quỳnh. Ảnh: Tào Nga
Trong bảng Truyền thống khoa bảng dòng họ Nguyễn ghi năm 2013, thống kê chưa đầy đủ cho thấy từ năm 1945 đến nay, chỉ tính cử nhân, thạc sĩ, tiến sĩ đã có 193 người. Đây là niềm tự hào mà không phải dòng họ nào trên đất nước Việt Nam cũng có được.
Truyền thống khoa bảng dòng họ Nguyễn. Ảnh: Tào Nga
Ông Thanh cho biết thêm, để khuyến khích con cháu, dòng họ đã lập ra Ban Khuyến học với 4 thành viên phụ trách và được con cháu tham gia nhiệt tình. "Chúng tôi kêu gọi con em đóng góp quỹ chung mỗi dịp Tết đến và khi hết năm học sẽ tổng kết trao phần thưởng cho những học sinh, sinh viên có thành tích tốt. Nơi phát phần thưởng không đâu khác chính là ở nhà thờ Nguyễn Quỳnh", ông Thanh cho hay.
Vậy là cứ mỗi đầu tháng 8 đến, con cháu khắp nơi tụ họp về quê hương để nhận phần thưởng hiếu học đầy ý nghĩa của mình. Ông Thanh cho biết, trung bình năm nào cũng trao quà cho 40-50 em. Đó là một ngày lễ đầy háo hức, tự hào, được chuẩn bị chu đáo cả băng rôn và làm lễ báo cáo tổ tiên.
Năm 2021 vừa qua, dòng họ đã trao quà cho 12 em đỗ đại học, học sinh giỏi các cấp là 45 em. Gia đình ông Thanh cũng có 2 con làm giáo viên tiếng Anh và làm trong ngành điện lực của tỉnh.
Từ năm 2025, Nghị định 70/2025/NĐ-CP chính thức có hiệu lực, yêu cầu các hộ và cá nhân kinh doanh phải áp dụng hóa đơn điện tử, đồng thời từng bước chuyển đổi mô hình hoạt động theo hướng minh bạch, chuyên nghiệp hơn.
Chia sẻ
CLB Ninh Bình đang có sự tăng cường lực lượng vô cùng mạnh mẽ để sẵn sàng cho mùa giải 2025/2026 với hàng loạt sự thay đổi, bổ sung từ quân đến tướng, khi họ sẽ tranh tài tại V.League.
Chia sẻ
Sau hơn một năm thực hiện thu phí tạm thời khi sử dụng một phần vỉa hè, lòng đường, TP.HCM đã chính thức tạm ngưng mô hình này từ tháng 6/2024. Nguyên nhân là do Chính phủ ban hành Nghị định 165/2024/NĐ-CP, có hiệu lực từ 1/1/2025, không còn cho phép UBND cấp tỉnh quy định về sử dụng vỉa hè và cấm hoàn toàn hoạt động kinh doanh trên vỉa hè.
Chia sẻ
Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam đoạn qua TP.Đà Nẵng dự kiến cần thu hồi hơn 843ha đất, ảnh hưởng khoảng 2.139 hộ dân và xây dựng 35 khu tái định cư với tổng kinh phí giải phóng mặt bằng, hỗ trợ, bồi thường hơn 16.600 tỷ đồng.
Chia sẻ
Ngoại giao đã góp phần nâng cao vị thế đất nước, đưa Việt Nam có vai trò ngày càng tăng trong nền chính trị thế giới, nền kinh tế toàn cầu, nền văn minh nhân loại; từ thân cô thế cô trở thành chưa bao giờ có tiềm lực cơ đồ như ngày hôm nay - Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn nói.
Chia sẻ
Thị trường tín chỉ carbon: Ít nhất sẽ có khoảng 4.200 doanh nghiệp từ 95 quốc gia tham gia thị trường do đã cam kết đạt mức phát thải ròng bằng 0.
Chia sẻ
Giá gốc 16,3 triệu đồng/m2 nhưng bị hét tới 60 triệu đồng/m2, nhà ở xã hội Đông Ngạc đang trở thành “sân chơi” của giới đầu cơ, khiến giấc mơ an cư của người thu nhập thấp ngày càng xa vời.
Chia sẻ
Đây là tuần may mắn của con giáp tuổi Hợi, Ngọ, Thân, còn con giáp Tuất, Mùi, Tỵ lại gánh vác nhiều rủi ro, không mất tiền cũng vướng vào rắc rối
Chia sẻ
Giá thép cây trên sàn giao dịch tương lai Thượng Hải (SHFE) giảm sâu xuống mức 3.219 Nhân dân tệ/tấn ngay khi mở phiên giao dịch đầu tuần.
Chia sẻ
Ngày 27/7, Đoàn công tác của Thường trực Tỉnh ủy Phú Thọ do đồng chí Đặng Xuân Phong, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy làm trưởng đoàn đã kiểm tra tiến độ triển khai các dự án trọng điểm tại khu vực tỉnh Hòa Bình (cũ).
Chia sẻ
Sáp nhập với Bạc Liêu, Cà Mau trở thành tỉnh có diện tích nuôi tôm lớn nhất cả nước. Mới đây, Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau đã ký ban hành kế hoạch phát triển sản xuất đột phá ngành tôm của tỉnh.
Chia sẻ
Tổng thống Ukraine Zelensky đã đệ trình lên Quốc hội một dự luật về việc khôi phục tính độc lập của các cơ quan chống tham nhũng sau sự phẫn nộ của các thượng nghị sĩ Mỹ, cựu Thủ tướng Ukraine Mykola Azarov cho biết trên Telegram.
Chia sẻ
Vĩnh Thanh là xã duy nhất đạt chuẩn xã nông thôn mới kiểu mẫu của tỉnh Cà Mau mới (sau sáp nhập tỉnh Bạc Liêu). Thành tựu ấy là kết quả của quá trình nỗ lực không ngừng nghỉ của cả hệ thống chính trị và Nhân dân trên địa bàn, đặc biệt là trong việc đổi mới phương thức sản xuất theo hướng cơ giới hoá toàn diện, ứng dụng công nghệ cao.
Chia sẻ
HAGL ký hợp đồng có thời hạn khó tin với “siêu nhân” Trần Gia Huy; Antony không muốn trở lại Brazil; Arsenal bất hợp tác với Real Madrid về trường hợp Saliba; 3 CLB Premier League theo đuổi Douglas Luiz; Vợ Messi vừa tạo ra “kỳ nghỉ của các cô gái”.
Chia sẻ
113 hộ dân xã Tân Minh, huyện Yên Mỹ (nay là xã Yên Mỹ mới, tỉnh Hưng Yên) mòn mỏi chờ được nhận tiền đền bù sau gần 2 năm bị thu hồi hàng nghìn m2 đất nông nghiệp. Điều đáng nói, dù không có tên trong danh sách bị thu hồi nhưng ruộng của họ vẫn bị san lấp và người dân cũng không hề hay biết UBND xã đã chuyển đổi toàn bộ diện tích đất trên sang đất công ích từ lúc nào không hay?
Chia sẻ
Giá USD hôm nay 28/7 trong nước, tỷ giá trung tâm mức 25.182 VND/USD, tăng 18 đồng so với chốt phiên tuần trước. Trong khi đó, thị trường tự do cũng tăng 20 đồng, lên mức 26.460 VND/USD.
Chia sẻ
Sau sáp nhập Tây Ninh - Long An, tỉnh Tây Ninh (mới) là vùng đất giàu tiềm năng nông nghiệp. Mô hình nuôi cá lăng khép kín không xả thải ra môi trường của anh Võ Thanh Liêm (ngụ ấp Trảng Cỏ, xã Hưng Thuận; trước đây là xã Đôn Thuận, Hưng Thuận, thị xã Trảng Bàng, Tây Ninh cũ) là một điển hình tiêu biểu.
Chia sẻ
Chính quyền xã Kiều Phú, TP.Hà Nội xác định việc chăm lo về nhà ở cho người có công, thân nhân người có công với cách mạng là công tác quan trọng.
Chia sẻ
Chiến dịch Lam Sơn 719 – của quân đội Sài Gòn dưới sự chỉ huy và yểm trợ của Mỹ – đã sụp đổ trước “bão lửa” phản công từ lực lượng Quân giải phóng và cách mạng Lào trên chiến trường Đường 9 – Nam Lào. Gần 50 ngày đêm, từ Khe Sanh đến Bản Đông, pháo binh trút lửa, bộ binh siết chặt vòng vây, biến cuộc hành quân quy mô thành thảm họa quân sự lớn nhất của ngụy trong chiến tranh Việt Nam.
Chia sẻ
Thống đốc Aleksandr Drozdenko cho biết trong một loạt bài đăng trên Telegram rằng một cuộc tấn công của Ukraine vào khu vực Leningrad của Nga đã khiến một thường dân thiệt mạng và 3 người khác bị thương. Ông cho biết lực lượng Kiev đã sử dụng hơn 50 máy bay không người lái (UAV) trong cuộc tấn công.
Chia sẻ
Ô tô biển số 51L.133.24 đang lưu thông trên cao tốc Trung Lương - TP.HCM đến xã Thủ Thừa (Tây Ninh), bất ngờ một người đàn ông trong trạng thái say rượu có hành vi giật tay lái khiến tài xế phải cho xe tấp vào làn dừng khẩn cấp.
Chia sẻ
Tối 27/7, đội tuyển U23 Việt Nam đã trở lại sân tập để chuẩn bị cho trận chung kết giải vô địch U23 Đông Nam Á 2025, gặp đội chủ nhà U23 Indonesia.
Chia sẻ
Giá xăng dầu hôm nay ngày 28/7, hai ngày sau khi lao dốc mạnh, giá dầu thô thế giới hồi phục nhẹ với hy vọng lấy đà tăng trong tuần mới.
Chia sẻ
Mới đây, diễn viên Tiến Luật đã chia sẻ trên trang cá nhân một tình huống dở khóc dở cười khi suýt trở thành nạn nhân của một chiêu trò lừa đảo tinh vi.
Chia sẻ
Việc chia, nhập, thành lập hay giải thể đơn vị hành chính (xã, huyện, tỉnh…) là một trong những nội dung trọng tâm trong công cuộc cải cách bộ máy nhà nước. Từ ngày 1/7/2025, Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025 chính thức có hiệu lực, bổ sung nhiều điểm mới liên quan đến điều kiện và thủ tục chia, nhập, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính. Dưới đây là những điểm nổi bật.
Chia sẻ
Các nhà lãnh đạo Thái Lan và Campuchia sẽ gặp nhau tại Malaysia trong ngày 28/7 để đàm phán chấm dứt xung đột, người phát ngôn của văn phòng thủ tướng Thái Lan cho biết.
Chia sẻ
4 vị trí này được đánh giá có diện tích mặt bằng đủ rộng để vừa làm bãi đỗ xe cho xe máy, ô tô vừa lắp đặt trạm sạc cho xe điện khi Hà Nội triển khai cấm xe máy xăng vào khu vực Vành đai 1 bắt đầu từ tháng 7/2026.
Chia sẻ
Những ngày gần đây, thông tin BKAV bị cưỡng chế thuế xuất hiện trên mạng xã hội. Người ta nói về khoản nợ hơn 10 tỷ đồng, nói về sự sa sút, thậm chí có người còn gọi đây là "hồi kết" cho một giấc mơ công nghệ Việt. Trước tất cả, ông Nguyễn Tử Quảng vẫn chọn xuất hiện và trò chuyện với Dân Việt.
Chia sẻ
Với cây cảnh này, bạn có thể vừa ngắm lá, chơi hoa, vừa có quả bổ dưỡng để thưởng thức, là thú vui mới của người yêu cây cảnh.
Chia sẻ
Ngộ độc xảy ra khi bệnh nhi vui chơi tại nhà, phát hiện một chai dầu thắp đèn chưa được cất dọn, tưởng nhầm là nước ngọt nên đã uống một ngụm.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Tào Nga 
