Nhộn nhịp làng mật mía những ngày giáp Tết

Tìm về làng Thọ Điền, huyện Vũ Quang (tỉnh Hà Tĩnh) những ngày cuối năm, ngay từ đầu làng, tiếng máy nghiền, máy ép hòa trong tiếng người rộn ràng cả một vùng quê, các lò nấu mật hoạt động hết công suất để cho ra những mẻ mật đạt chất lượng, phục vụ tết Nguyên đán Nhâm Dần 2022.

Hiện nay, toàn xã Thọ Điền, huyện Vũ Quang, tỉnh Hà Tĩnh có 100/900 hộ gia đình trồng, làm mật mía, trên diện tích 20 ha, đạt năng suất 160 tấn mật mía/năm.

Trước đây, bà con dùng trâu để ép mía làm mật, trung bình mỗi ngày chỉ làm được khoảng 4 chảo mật (20kg mật/chảo). Hiện nay, bà con dùng máy để ép mía, giúp tăng năng suất, chất lượng hơn trước, mỗi ngày hộ gia đình có thể làm được 12 chảo mật.

Để có những giọt mật mía thơm ngon, sánh mịn phải trải qua nhiều công đoạn như: làm sạch mía, ép lấy nước, nấu và chắt lọc mật. Nước ép mía sau khi lọc bỏ tạp chất, sẽ được nấu trong một chiếc chảo lớn.

Trong quá trình nấu mật, người dân dùng một chiếc môi lớn, cán dài đảo liên tục, đều tay, khi nước mía sôi sẽ dùng chiếc vợt có lưới bằng vải màn vớt bọt, tạp chất cho đến khi hết. Tiếp đó, qua 3-4 giờ nấu liên tục là có thể thu được mật thành phẩm đạt tiêu chuẩn.

Anh Nguyễn Văn Dũng (trú tại xã Thọ Điền, huyện Vũ Quang), cho biết: "Nghề làm mật mía là công việc truyền thống của gia đình, tuy vất vả nhưng đổi lại thu nhập ổn định, năm nào cũng có một cái Tết đủ đầy. Do vào dịp gần tết, người dân đặt mật nhiều nên chúng tôi thường phải dậy từ lúc 4h sáng để làm mật".

Đạt chuẩn OCOP, giá mật mía đứng vững thị trường

Theo anh Nguyễn Văn Dũng, công đoạn kéo mật công phu, mất thời gian, phức tạp nhất. Người nấu mật phải đảo liên tục, đều tay. Khi mật sôi, nếu không kịp vớt váng bọt, làm mật trào sẽ có màu đen, kém thơm ngon. Khi nước mía chuyển qua sền sệt, có màu nâu vàng, công việc nấu mật mới hoàn tất.

Bà Đoàn Thị Nhàn - Giám đốc hợp tác xã Dịch vụ mật mía Sơn Thọ, cho hay: "Hợp tác xã Dịch vụ mật mía Sơn Thọ thành lập năm 2020, được công nhận là sản phẩm OCOP trong năm. Những ngày cuối năm, chúng tôi phải làm việc hết công suất để đáp ứng nhu cầu của thị trường. Hiện nay, mỗi ngày chúng tôi ép khoảng 4 tấn mía tươi, nấu được khoảng 300 lít mật thành phẩm.

Khi chưa được công nhận sản phẩm OCOP, giá mật mía chỉ đạt 30.000đồng/lít, nhưng sau khi có OCOP giá mật mía tăng lên 60.000đồng/lít, thậm chí có thời điểm lên đến 70.000đồng/lít, nhưng không có để bán. Các hộ gia đình có thu nhập trung bình khoảng 20 triệu đồng/ tháng, có những hộ lên đến 40 triệu".

Anh Nguyễn Văn Tuấn (một người chuyên mua mật ở xã Thọ Điền, Vũ Quang), cho hay: "Vào thời điểm cuối tháng chạp, anh thường về xã Thọ Điền và một xã lân cận để thu mật mía. Mật ở đây đặc, thơm ngon, màu sắc đẹp mắt, đảm bảo vệ sinh nên  được mọi người, mọi nhà ưa chuộng. Cứ một chuyến tôi về đây, thu mua khoảng 60 lít mật vừa để nấu chè, làm bánh kẹo và biếu người thân". 

Trao đổi với PV Dân Việt, ông Nguyễn Hoàng Minh - Phó Chủ tịch UBND xã Thọ Điền, cho biết: "Xã Thọ Điền có truyền thống làm mật mía lâu đời, cũng là địa phương duy nhất của huyện Vũ Quang làm mật mía.

Vừa qua, trên địa bàn xã có 1 hợp tác xã được chứng nhận sản phẩm 3 sao OCOP cấp tỉnh giúp nhiều thị trường tin tưởng và lựa chọn mật mía Thọ Điền. Trước đây, mật mía chỉ bán với giá 30.000đồng/lít, sau khi là sản phẩm OCOP, giá tăng lên 60.000đồng/lít, người dân làm mật rất vui mừng, phấn khởi".

×