Tham dự buổi lễ có bà Nguyễn Thị Tuyến, Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam; đại diện lãnh đạo Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Bộ Văn hoá Thể thao và Du lịch; Trưởng lão Hòa thượng Thích Thanh Nhiễu, Ủy viên Thường trực Hội đồng Chứng minh, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam; Hòa thượng Thích Quang Tùng, Phó Chủ tịch Hội đồng trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam. 

Đại biểu quốc tế gồm: Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Viêng Chăn (Lào); ông Kim Huynh Soo, Phó Thị trưởng thứ nhất TP Suwon (Hàn Quốc); ông Jonathan Wallace Baker, Trưởng đại diện UNESCO tại Việt Nam.

Trong diễn văn khai hội, ông Lê Ngọc Châu, Phó Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương nêu bật những giá trị văn hóa, lịch sử của khu di tích Côn Sơn – Kiếp Bạc, là vùng đất "địa linh nhân kiệt", nơi hội tụ tinh hoa văn hóa của dân tộc gắn liền với những trang sử hào hùng của đất nước.

Nơi đây không chỉ có non xanh, nước biếc mà còn là nơi quy tụ nhiều bậc cao nhân, hiền sĩ ẩn tu: nơi Thánh võ Trần Hưng Đạo chọn Vạn Kiếp lập đại bản doanh chống quân Nguyên xâm lược; nơi Tam tổ Trúc Lâm ẩn tàng; nơi Tư đồ Trần Nguyên Đán mở Động Thanh Hư và cũng là nơi anh hùng dân tộc Nguyễn Trãi chọn Côn Sơn để "dưỡng nhàn".

Ôn lại cuộc đời sự nghiệp của Đệ tam tổ Thiền phái Trúc Lâm Huyền Quang Tôn giả, người đứng đầu chính quyền tỉnh Hải Dương đánh giá cao những đóng góp của Đệ tam tổ Huyền Quang đối với dòng Thiền phái Trúc Lâm Yên tử và đóng góp tôn tạo chùa Côn Sơn.

Theo đó, Huyền Quang Tôn giả, tên thật là Lý Đạo Tái, sinh năm Giáp Dần (1254) đời vua Trần Thái Tông. Ngài là một trí thức tài năng, nổi tiếng thơ văn, đỗ Tiến sĩ từ năm 21 tuổi và từng làm quan tại Viện Hàn lâm. Năm 1305, Ngài xuất gia thụ giới ở chùa Vĩnh Nghiêm, được ban pháp hiệu là Huyền Quang Tôn giả.

Đến năm 1330, Huyền Quang Tôn giả kế thừa và trở thành vị Tổ thứ ba của thiền phái Phật giáo Trúc Lâm, trụ trì chùa Côn Sơn. Trong thời gian trụ trì, Ngài đã mở mang cảnh chùa, lập đài Cửu Phẩm liên hoa, biên soạn kinh sách, khai đàn thuyết pháp, tiếp tăng độ chúng… Dưới sự trụ trì của Ngài, chùa Côn Sơn đã trở thành một trung tâm của thiền phái Phật giáo Trúc Lâm.

Ngày 23 tháng Giêng năm Khai Hựu thứ 6 (1334), Tổ Huyền Quang viên tịch tại Côn Sơn. Thái Thượng Hoàng Trần Minh Tông đã ban thụy hiệu là: Trúc Lâm thiền sư đệ tam đại, đặc phong tự pháp Huyền Quang Tôn giả. Ngày giỗ Tổ Huyền Quang đã trở thành nguồn gốc của lễ hội mùa Xuân Côn Sơn - Kiếp Bạc.

Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương cũng không quên nhắc nhớ về sự kiện Chủ tịch Hồ Chí Minh về thăm Hải Dương ngày 15/02/1965. Trong hành trình lần cuối về thăm Hải Dương, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dừng chân tại Côn Sơn, để lại những dấu ấn sâu đậm trong lòng mỗi người dân Hải Dương nói riêng và cả nước nói chung.

Ngược dòng lịch sử, cách đây 60 năm, vào ngày 15/02/1965, tỉnh Hải Dương vinh dự được đón Bác Hồ về thăm. Đây là lần thứ 5 và cũng là lần cuối cùng Người về với mảnh đất này. Trong chuyến thăm, Bác đã đến nhiều địa điểm và có những lời huấn thị quý báu dành cho Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Hải Dương.

Sau khi về thăm xã Hồng Thái (nay là xã Hồng Dụ, huyện Ninh Giang), xã Nam Chính (nay là xã Trần Phú, huyện Nam Sách), Bác Hồ đã về thăm Côn Sơn, Chí Linh như tìm về sức mạnh của cội nguồn dân tộc. Tại đây, Bác đã vào thắp hương ở Chùa và Tổ đường, Bác có đến bên tấm bia "Côn Sơn Tư Phúc tự bi". Bác Hồ vừa dịch, vừa giảng giải về nội dung của tấm bia. Hình ảnh Bác Hồ đọc bia ở chùa Côn Sơn đã trở thành ký ức thiêng liêng của mỗi người dân Việt Nam, là biểu tượng muôn đời về tấm gương tìm hiểu, trân trọng di sản văn hóa của dân tộc.

Bác Hồ đã cùng đoàn lên núi Côn Sơn thăm phong cảnh Thanh Hư động và dừng chân trên Thạch Bàn, nơi Nguyễn Trãi thường ngồi đọc sách, làm thơ và suy tư việc nước. Người căn dặn: "Cán bộ và nhân dân phải bảo vệ tốt di tích lịch sử, trồng nhiều cây để Côn Sơn trở thành chốn tùng lâm đẹp đẽ".

Tại Côn Sơn, cùng với sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, các Ban, Bộ, Ngành Trung ương, cán bộ và nhân dân Hải Dương đã có những việc làm thiết thực, tích cực trồng nhiều cây gây rừng, làm tốt công tác bảo vệ, trùng tu, tôn tạo, mở rộng không gian di tích. Thiên nhiên, cảnh sắc khu di tích vốn đã là chốn tổ hùng thiêng nay lại càng trở nên đẹp đẽ, trở thành danh thắng nổi tiếng trong và ngoài nước.

Năm 2012 đánh dấu một cột mốc quan trọng khi khu di tích vinh dự nhận hai danh hiệu cao quý: Di tích Quốc gia đặc biệt và Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia cho Lễ hội truyền thống Côn Sơn - Kiếp Bạc. Đặc biệt, các di vật: Bia Thanh Hư Động, Bia Côn Sơn Tư Phúc tự bi, Bộ tượng Tam Thế Phật chùa Côn Sơn đều vinh dự được công nhận là Bảo vật Quốc gia vào các năm 2015, 2017 và năm 2024.

Những kết quả đó đã minh chứng cho giá trị to lớn của Khu di tích đặc biệt Quốc gia Côn Sơn - Kiếp Bạc về văn hóa, lịch sử, tôn giáo tín ngưỡng, góp phần quan trọng và tính xác thực cho hồ sơ đề nghị Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên Hợp Quốc UNESCO ghi danh quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc là di sản thế giới.

Tại buổi lễ, Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương Lê Ngọc Châu đã phát động Tết trồng cây năm 2025 trên địa tỉnh Hải Dương, nhằm thực hiện lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh vào mùa Xuân năm 1959, khi Người phát động phong trào trồng cây xanh, bảo vệ môi trường.

Ghi nhớ lời dạy của Bác: "Việc này tốn kém ít mà lợi ích rất nhiều. Nước ta phong cảnh sẽ ngày càng tươi đẹp, khí hậu điều hòa hơn, cây gỗ đầy đủ hơn. Đó cũng là một cuộc thi đua yêu nước" và "Vì lợi ích 10 năm thì phải trồng cây, vì lợi ích trăm năm thì phải trồng người", chúng ta càng thấm thía hơn tầm quan trọng của việc bảo vệ thiên nhiên.

Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương yêu cầu các địa phương thực hiện nghiêm túc, hiệu quả thiết thực hoạt động này. Lựa chọn chủng loại cây trồng phải đảm bảo có giá trị kinh tế, bảo vệ môi trường cao, phù hợp với thổ nhưỡng, khí hậu và quy hoạch của tỉnh nhà.

Tiếp đó, ông Trần Đức Thắng, Uỷ viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh uỷ Hải Dương lên lễ đài đánh trống khai hội mùa xuân Côn Sơn – Kiếp Bạc năm 2025. Sau đó, lãnh đạo tỉnh Hải Dương cùng các đại biểu thực hiện nghi lễ dâng hương tại chùa Côn Sơn và trồng cây tại đền thờ Nguyễn Trãi.

×