Đăng nhập/ Đăng ký
| 
Bình luận
0
Hàn Thuyên là một danh sĩ nổi tiếng thời nhà Trần, tuy nhiên ông cũng để lại nhiều ẩn số lịch sử.
Tượng thờ danh sĩ Hàn Thuyên.
Hàn Thuyên sinh khoảng năm 1229, tên thật là Nguyễn Thuyên. Có tài liệu cho rằng ông là người làng Lai Hạ, huyện Thanh Lâm, châu Nam Sách, lộ Lạng Giang, nay là xã Lai Hạ, huyện Lương Tài (Bắc Ninh).
Cũng có sách nói quê ông ở làng Lão Hạ, huyện Thanh Lâm, nay thuộc Nam Sách (Hải Dương). Thậm chí có tài liệu ghi ông quê ở làng Vụ Cầu, huyện Hạ Hòa (Phú Thọ).
Trong các địa chỉ ấy, nhiều chuyên gia đồng tình với quê quán xã Lai Hạ, huyện Lương Tài (Bắc Ninh) hơn cả. Bởi tại đây ở khu Đồng Bến có đền thờ Hàn Thuyên, và quan trọng hơn là dòng họ Nguyễn có gắn bó mật thiết với vị danh sĩ gần 800 năm nay.
Tương truyền vào thời nhà Lý có ông Nguyễn Dương thi võ cử, được phong làm quan võ, sau được phong làm Thái bảo - Quận công. Năm 1151, Nguyễn Dương bị gian thần hãm hại khiến con cháu sau đó cũng phải sống ẩn dật. Một người cháu của ông là Nguyễn Thuyên cũng phải ẩn thân đến hết thời Lý.
Đến thời nhà Trần, khoảng năm Đinh Tỵ (1248), nhà Trần mở khoa thi Thái học sinh, Nguyễn Thuyên thi đỗ và làm đến chức quan Hình bộ Thượng thư.
Năm 1282 thời vua Trần Nhân Tông, cá sấu bỗng xuất hiện rất nhiều ở sông Phú Lương, khiến dân chúng thiệt mạng và vô cùng sợ hãi. Vua được tin liền cử Hình bộ Thượng thư Nguyễn Thuyên đến xem xét giúp dân.
Nguyễn Thuyên đến nơi, không cho người đuổi bắt cá sấu mà làm bài thơ "Văn tế cá sấu" rồi đốt và thả xuống sông. Kỳ lạ thay cá sấu liền bỏ đi mất, từ đó trở đi không còn con nào quấy nhiễu dân chúng nữa.
Sự việc này, sách "Đại Việt sử ký toàn thư" ghi rằng: "Mùa thu năm Nhâm Ngọ 1282, khi quân Nguyên đang ráo riết chuẩn bị xâm lược nước ta lần thứ 2; bấy giờ có cá sấu đến sông Hồng (?). Vua sai Thuyên làm văn ném xuống sông, con cá sấu tự nhiên đi mất. Vua xem việc này giống như Hàn Dũ, cho đổi họ là Hàn Thuyên".
Như vậy, có thể giải thích vì sao Nguyễn Thuyên lại có tên là Hàn Thuyên. Hàn Dũ là Thứ sử Triều châu thời nhà Đường. Sách sử ghi chép rằng ở địa phương Hàn Dũ cai quản có cá sấu đến quấy nhiễu, ông bèn sai làm thịt dê, lợn để tế và đọc bài văn tế cá sấu. Mấy hôm sau thì cá sấu cũng đi mất không còn quấy nhiễu dân chúng.
Khó xác định nguyên bản bài "Văn tế cá sấu".
Từ đó, người làng Lai Hạ được tự do đánh bắt cá trên khúc sông quê. Dân gian có câu truyền rằng: Đại giang là của Đông Giàng/Tiểu giang là của riêng làng Lai Hạ. Dân trong vùng làm nghề đánh bắt cá là chính, nghề làm ruộng là phụ, nên mới có câu: "Dĩ giang vi điền, dĩ nghệ thế canh".
Bản dịch bài thơ "Văn tế cá sấu" của Hàn Thuyên bị người sau thêm bớt nên có thay đổi mà không thống nhất, nhưng bản gốc chữ Hán thì vẫn còn được lưu tại đền thờ ông. Hiện nay tại nhà thờ Hàn Thuyên có treo một bản bài "Văn tế cá sấu" đã được dịch như sau:
"Kia hỡi ngặc ngư mày có hay?/Bể Đông rộng rãi là nơi mày/Phú Lương đây thuộc về thánh vực/Lạc lối đâu mà lại tới đây/Phải biết rằng người Việt ta xưa/Vốn dân chài lưới có đâu vừa/Đời Hùng vẽ mình vua dậy bảo/Ngày đêm sông nước đảo long chừa/Thánh thần đã dõi bấy chiều nay/Đây từ hải ấp ngôi trời hay/Võ công vang dậy bốn phương tĩnh/Bể bể sông sông cũng nặng trong/Từ nay xa dân dân cày cấy/Các vật đều yên đâu an đấy/Ta vâng thánh thượng bảo ngay mày/Về ngay biển Đông mà vùng vẫy".
Ngôi mộ được cho là của cụ Hàn Thuyên tại Thái Bình. Nguồn: Hàn ngọc gia phả
Tuy nhiên, về sau Hàn Thuyên lại gặp muôn vàn sóng gió. Có thuyết nói rằng, khi về trí sĩ ông có xây nhà theo kiểu "nội công ngoại quốc", trong nhà sắm nhiều đồ giống như ngai vàng, bát bộ. Việc đến tai nịnh thần trong triều, họ đã tâu lên vua hặc tội Hàn Thuyên và cho rằng ông có ý định làm phản. Vua tức tốc phái quan khâm sai đến để tìm hiểu.
Viên quan này đến, Hàn Thuyên thật thà cho rằng lập nhà như vậy là để thờ Phật, còn việc thờ phụng những đồ giống như cung điện là muốn tỏ ý trung thành, một lòng hướng về nhà vua. Không hề có ý làm phản vì đâu có kho tàng vũ khí, đâu có chiêu binh mãi mã.
Những lời nói của ông đã thuyết phục được sứ giả và ông thoát khỏi kiếp nạn. Tuy nhiên, ông vẫn nhận ra mối nguy hiểm rình rập. Vào một đêm, Hàn Thuyên cùng gia quyến bí mật ra đi và để lại 3 chữ: "Dân nại tri" (một lời từ biệt với dân làng).
Từ khi ông đi, không ai biết được tung tích nữa. Bởi vậy, sau này người dân làng Lai Hạ đã lập đền thờ ông ngay tại đất khu đất ông ở. Hàng năm dân làng đều tổ chức lễ hội vào ngày 17/5.
Năm 1995, đền thờ Hàn Thuyên được xếp hạng Di tích quốc gia. Theo thời gian và thăng trầm của lịch sử, chiến tranh, đền thờ Hàn Thuyên nhiều lần bị tàn phá. Trên nền cũ, người dân Lai Hạ thành kính dựng ngôi đền nhỏ ba gian để tưởng nhớ danh nhân.
Đền thờ Hàn Thuyên được đại trùng tu vào năm 2010.
Cho đến nay, giới nghiên cứu chưa thể xác định thời điểm chính xác sự xuất hiện của chữ Nôm. Tuy nhiên, lại có thể coi Hàn Thuyên là ông tổ của văn Nôm.
Như Dương Quảng Hàm trong "Việt Nam văn học sử yếu", cho rằng: "Ông là người đầu tiên biết làm thơ phú bằng quốc âm, nên ông có thể coi là ông tổ của văn Nôm". Sách "Từ điển nhân vật lịch sử VN" cũng khẳng định: "Ông là sĩ phu đầu tiên đem chữ Nôm dùng vào văn học".
Sách "Đại Việt sử ký toàn thư" ghi lại: "Hàn Thuyên lại giỏi làm thơ phú quốc ngữ. Thơ phú nước ta dùng nhiều quốc ngữ, thực bắt đầu từ đấy (từ sự kiện bài Văn tế cá sấu)". Sau này, vua Tự Đức từng có thơ khen Hàn Thuyên: "Quốc ngữ văn chương mới nhúng tay/Chẳng quên tiếng mẹ khá khen thay/Sông Lô đuổi sấu in Hàn Dũ/Nên được nhà vua đổi họ ngay".
PGS.TS Lại Phi Hùng - Đại học Kinh tế Quốc dân, cho rằng: Trước đây có người đã cho rằng bài "Văn tế cá sấu" được viết bằng chữ Nôm, nhưng điều đó không lấy gì làm chắc chắn vì bài văn đã được thả xuống sông không còn lưu truyền văn bản.
Tuy nhiên, ông Hùng khẳng định đóng góp đặc biệt quan trọng của Hàn Thuyên với nền văn học viết bằng chữ Nôm. Ông được coi là người đầu tiên mang chữ Nôm dùng vào văn học, cụ thể là dùng luật thơ Đường làm thơ Nôm nên đời sau gọi thơ Nôm theo Đường luật là "Hàn luật".
Đồng thời, Hàn Thuyên là tác giả của tập thơ "Phi sa tập". Nhờ có ông áp dụng vào thơ phú, chữ Nôm đã khởi đầu trong việc giúp tiếng nói đời thường của dân tộc trở thành ngôn ngữ văn học.
Tập thơ "Phi sa tập" có những bức tranh phong cảnh khá tao nhã viết bằng chữ Nôm. Chẳng hạn như bài "Xuân": Hoa nở, lộc hường, xuân lại xuân/Cỏ cây mơn mởn đón đông quân/Bướm ong bay rộn. Trời đang ấm/Mừng mảng trăng xuân sáng bội phần.
Dù còn nhiều tranh cãi về thơ văn chữ Nôm của Hàn Thuyên, nhưng giới nghiên cứu cho rằng, những đổi mới của Hàn Thuyên đã mở ra một phương hướng tìm tòi và sáng tạo tích cực trong quá trình phát triển nền văn học chữ Nôm. Với những đóng góp mang tính đề cao bản sắc dân tộc ấy, Hàn Thuyên xứng đáng là nhà văn hóa lớn của Việt Nam.
Đầu năm 1966, bên cạnh nhiệm vụ vận chuyển trang thiết bị quân sự và bộ đội bằng đường không trên các chiến trường, Trung đoàn Không quân 919 còn được giao thêm một nhiệm vụ tập kích đường không vào các mục tiêu trên biển và trên đất liền, góp phần cùng các lực lượng Không quân khác tiêu hao sinh lực địch. Thời điểm đó, Trung đoàn 919 được trang bị các loại máy bay quân sự như: IL-14, Li-2, An-2.
Theo phương án đề xuất sắp xếp xã, phường tại Hà Nội, xã Ba Vì có diện tích lớn nhất là 81,29 km2 và phường Hồng Hà dự kiến quy mô dân số lớn nhất hơn 126.000 người.
Chia sẻ
Trần Duệ Tông là vị vua thứ 9 của triều đại nhà Trần. Là con của vua Trần Minh Tông, mẹ là Đôn từ Hoàng Thái Phi. Tuy mang nhiều hoài bão cũng như sự quyết đoán và mạnh mẽ, nhưng đáng tiếc lại tử trận trên sa trường.
Chia sẻ
Trong nhiệm kỳ qua, doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ của Supe Lâm Thao đạt hơn 16.800 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế lên tới 805 tỷ đồng. Thu nhập của người lao động đạt bình quân 13,58 triệu đồng/người/tháng, bằng 174% nghị quyết. Với kết quả kinh doanh tích cực, "đại gia" phân bón miền Bắc đã nộp hơn 262 tỷ đồng vào ngân sách Nhà nước.
Chia sẻ
Trong văn bản kiến nghị lên Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng cùng lãnh đạo các bộ ngành, 8 hội, hiệp hội doanh nghiệp đề xuất bãi bỏ thủ tục công bố hợp quy.
Chia sẻ
Bất chấp bê bối liên quan đến chất cấm của nam chính Yoo Ah In, phim điện ảnh "The Match" vẫn đạt thành tích ấn tượng khi ra rạp.
Chia sẻ
Tiền vệ Ibrahim Maza – “thần đồng” gốc Việt đắt giá nhất lịch sử với định giá 12 triệu euro – đang đứng trước cơ hội đầu quân cho nhà ĐKVĐ Bundesliga là CLB Bayer Leverkusen.
Chia sẻ
Cục Hàng không Việt Nam yêu cầu các hãng phải điều chỉnh kế hoạch tăng chuyến bay đi/đến TP.HCM để phục vụ các hoạt động kỷ niệm lễ 30/4.
Chia sẻ
Mỹ đang gây sức ép buộc Ukraine chấp thuận kế hoạch của Washington, theo đó Mỹ sẽ công nhận việc sáp nhập Crimea và từ chối kết nạp Ukraine vào NATO, theo tờ Wall Street Journal.
Chia sẻ
Là một trong những xã đạt chuẩn nông thôn mới của huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai, xã Bản Phiệt không chỉ gây ấn tượng bởi hệ thống giao thông hiện đại, đời sống người dân ngày càng được nâng cao, mà còn nổi bật với nhiều mô hình bảo vệ môi trường hiệu quả và sáng tạo.
Chia sẻ
Sau thành công với sản phẩm “Thịt gác bếp Cao Lan” đạt OCOP 3 sao vào năm 2022, anh Hoàng Xuân Mau, dân tộc Cao Lan tại xã Xuân Lương, huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang, đã cho ra sản phẩm “Lạp sườn gác bếp Cao Lan” cũng đạt 3 sao OCOP 2024.
Chia sẻ
Người dân được khuyến cáo mang theo giấy tờ tuỳ thân để được hỗ trợ phương án vào khu vực hạn chế an ninh theo hướng dẫn của lực lượng chức năng trong dịp lễ 30/4.
Chia sẻ
Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, đến năm 2045, Việt Nam phải trở thành quốc gia phát triển, thu nhập cao. Trong đó, việc sắp xếp lại đơn vị hành chính và xây dựng TP.HCM với quy mô, tầm vóc ngang Thượng Hải là bước đi chiến lược để hiện thực hóa khát vọng phát triển nhanh và bền vững.
Chia sẻ
Tiếp xúc cử tri tại TP.Cần Thơ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho hay, các địa phương từng khởi động dự án VSIP, đến nay đã có VSIP thứ 2, còn TP.Cần Thơ chưa xong nền.
Chia sẻ
Sáp nhập tỉnh Bình Dương, Bà Rịa-Vũng Tàu, TP HCM sẽ tạo nên vành đai xanh nông nghiệp. Sau sáp nhập, nông nghiệp công nghệ cao khu vực Bình Dương chắc chắn sẽ tiếp tục phát triển vượt bậc...
Chia sẻ
Nhắc đến chi tiết này, ông Nguyễn Khắc Nhu cho biết, nguyên 3 của việc nghĩ đến ba chữ “không điều kiện” sau lời “đầu hàng” là do thời là học sinh ở Hà Nội, nhiều lần đi xem phim của Liên Xô thấy chi tiết này.
Chia sẻ
Nghệ sĩ Ưu tú tham gia phim "Bao giờ cho đến tháng Mười" lần đầu tiết lộ trải nghiệm bị đạo diễn mắng té tát khi làm phim.
Chia sẻ
Kỳ Xuân là xã ven biển huyện Hà Tĩnh, thuộc huyện Kỳ Anh có địa hình cả trung du, miền núi. Ở đây có một mô hình nuôi dê bán chăn thả, hiệu quả kinh tế cao. Nghề nuôi dê giúp tăng thu nhập, giảm nghèo, nên Hội Nông dân đang tuyên truyền, thông tin, nhân rộng mô hình
Chia sẻ
Trước bối cảnh các thông tin sáp nhập tỉnh thành càng rõ ràng, nhiều nhà đầu tư đang ra sức săn lùng bất động sản, đặc biệt là các dự án căn hộ có sổ hồng khu vực giáp ranh TP.HCM.
Chia sẻ
Tại buổi gặp mặt nhân kỷ niệm 50 năm Ngày thống nhất đất nước, Tổng Bí thư Tô Lâm đã lắng nghe nhiều câu chuyện xúc động từ các bậc lão thành cách mạng, người có công và gia đình chính sách tiêu biểu.
Chia sẻ
Tes Sambath - trung vệ 25 tuổi hiện khoác áo Visakha FC và đã có 16 lần khoác áo ĐTQG Campuchia, vừa bất ngờ qua đời sau một tai nạn xe hơi...
Chia sẻ
Ngày 21/4, UBND phường Tân Hưng Thuận (quận 12, TP.HCM) cho biết đã đến thăm hỏi, động viên và hỗ trợ gia đình nạn nhân trong vụ tai nạn sập tường xảy ra trên địa bàn vào đêm 20/4 với số tiền 5 triệu đồng.
Chia sẻ
Bỏ cấp huyện, sáp nhập xã phường sẽ khiến một bộ phận lớn cán bộ, công chức và cả người hoạt động không chuyên trách cấp xã phường mất việc. Bộ Nội vụ vừa có hướng dẫn địa phương thực hiện chính sách cho nhóm đối tượng này.
Chia sẻ
Trong Tam quốc diễn nghĩa, La Quán Trung mô tả Quan Vũ "một đao tới hội" với Lỗ Túc và không có việc bị đuối lý với Lỗ Túc. Nhưng sự thật đằng sau đó lại khiến mọi người ngã ngửa.
Chia sẻ
Từ ngày 21/4/2025, Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả cấp, đổi giấy phép lái xe (GPLX) của Phòng Cảnh sát giao thông (CSGT) – Công an TP Đà Nẵng đã chính thức chuyển địa điểm làm việc từ Trung tâm hành chính thành phố về trụ sở mới tại số 18 Võ An Ninh, phường Hòa Xuân, quận Cẩm Lệ.
Chia sẻ
Các hộ nuôi cá ở huyện Bảo Thắng, Lào Cai đang tập trung nguồn lực nâng cao chất lượng, nuôi cá đặc sản, có giá trị kinh tế cao nhằm đáp ứng thị trường, tăng sức cạnh tranh sau khi sáp nhập Lào Cai, Yên Bái.
Chia sẻ
Các tiệm vàng đang tranh thủ thu mua vàng từ người dân bằng cách tăng mạnh giá mua vào. Một số nơi niêm yết chênh lệch giá mua vào - bán ra chỉ còn 500.000 đồng/lượng. Nhưng khách vẫn chỉ thích mua chứ không bán.
Chia sẻ
Trận hòa như thua trước SHB Đà Nẵng đã khiến Thép xanh Nam Định bị Hà Nội FC "phả hơn nóng" phía sau. Đội bóng thủ đô có chiến thắng 3-0 trước chủ nhà B.Bình Dương để rút ngắn khoảng cách với nhà ĐKVĐ xuống còn 2 điểm.
Chia sẻ
Trước việc hàng nghìn hộp thực phẩm bảo vệ sức khỏe vứt bừa bãi, tràn lan ra vỉa hè, Chủ tịch UBND phường Khương Mai (Thanh Xuân, Hà Nội) cho biết, đang yêu cầu công an phối hợp mời công ty có địa chỉ trong sản phẩm lên làm việc.
Chia sẻ
Nhắc đến chuyện "rót vốn" cho người nghèo và các đối tượng chính sách, Ngân hàng Chính sách xã hội huyện Tân Lạc nổi lên như một "điểm sáng" đáng tự hào. Suốt nhiều năm liền, nguồn vốn nghĩa tình được "trao tận tay" người cần, giúp bao gia đình "vượt khó", góp phần giữ vững an sinh xã hội trên địa bàn.
Chia sẻ
Đoàn đại biểu cấp cao Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã lên đường tới Trung Quốc dự Chương trình Giao lưu hữu nghị giữa Uỷ ban Trung ương MTTQ Việt Nam với Chính hiệp toàn quốc Trung Quốc.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
PV 
