Ngày 13/2, nguồn tin của PV Dân Việt cho biết, Sở Ngoại vụ tỉnh Quảng Trị vừa đề nghị Vụ Châu Mỹ báo cáo Bộ Ngoại giao và các cơ quan liên quan có các kênh trao đổi với Chính phủ Hoa Kỳ đề nghị Chính phủ Hoa Kỳ, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ miễn trừ hoặc rút ngắn thời gian đánh giá các chương trình viện trợ khắc phục hậu quả chiến tranh tại Việt Nam, để các tổ chức phi chính phủ sớm tiếp tục triển khai các chương trình, dự án nhân đạo đang triển khai tại Quảng Trị cũng như các địa phương khác.

Hoa Kỳ tạm dừng viện trợ nước ngoài đã ảnh hưởng đến các dự án, chương trình rà phá bom mìn sót lại sau chiến tranh tại tỉnh Quảng Trị nói riêng, Việt Nam nói chung. Ảnh: Ngọc Vũ.

Trước đó, Sở Ngoại vụ tỉnh Quảng Trị nhận được thông báo từ các tổ chức phi chính phủ về việc tạm dừng hoạt động các dự án tại Quảng Trị do yêu cầu từ nhà tài trợ Hoa Kỳ.

Cụ thể, các cơ quan Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ và Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) đã yêu cầu các tổ chức phi chính phủ đang triển khai các chương trình, dự án hợp tác từ nguồn viện trợ của Chính phủ Hoa Kỳ tạm dừng hoạt động trong vòng 90 ngày, bắt đầu từ ngày 25/1/2025 để đánh giá và rà soát.

Tại tỉnh Quảng Trị, quyết định trên đã ảnh hưởng đến các dự án quan trọng, liên quan đến công tác khắc phục hậu quả chiến tranh.

Các dự án bị tạm dừng do Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ tài trợ thông qua các tổ chức Nhóm Cố vấn bom mìn (MAG/Anh), Viện trợ nhân dân Na Uy (NPA/Na Uy), PeaceTrees Vietnam (PTVN/Hoa Kỳ) và dự án hỗ trợ người khuyết tật trong đó có nạn nhân da cam/dioxin và nạn nhân bom mìn từ nguồn viện trợ ODA không hoàn lại do Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) tài trợ.

Hoa Kỳ tạm dừng viện trợ nước ngoài khiến hơn 1.000 nhân viên rà phá bom mìn ở tỉnh Quảng Trị phải tạm dừng công việc, trong khi việc rà phá bom mìn, khắc phục hậu quả chiến tranh còn nhiều việc phải làm và rất cần thiết. Ảnh: Ngọc Vũ.

Sở Ngoại vụ tỉnh Quảng Trị cho biết, những dự án nói trên đóng vai trò quan trọng trong công tác khắc phục hậu quả chiến tranh trên địa bàn tỉnh, giải quyết ô nhiễm bom mìn còn sót lại sau chiến tranh, giúp giải phóng đất đai để phát triển sinh kế, đảm bảo an toàn cho cộng đồng và xã hội; hỗ trợ người khuyết tật, trong đó có nạn nhân da cam/dioxin và nạn nhân bom mìn hòa nhập cộng đồng, cải thiện sinh kế, tiếp cận các dịch vụ phục hồi chức năng và chăm sóc; đồng thời tạo việc làm cho hơn 1.000 lao động tại địa phương.

Quyết định tạm dừng viện trợ nước ngoài của Chính phủ Hoa Kỳ đã khiến các chương trình, dự án khắc phục hậu quả chiến tranh nói trên ở Quảng Trị phải tạm dừng làm việc trong 90 ngày, ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ triển khai dự án, toàn thể nhân viên các dự án cũng như cộng đồng hưởng lợi tại địa phương. Việc tạm dừng các hoạt động rà phá bom mìn của các tổ chức phi chính phủ sẽ tạo ra những hệ lụy nghiêm trọng, làm gia tăng nguy cơ mất an toàn từ bom mìn và vật nổ đối với người dân địa phương. Điều này không chỉ gây khó khăn trong việc giải phóng đất đai an toàn cho người dân, mà còn làm chậm lại tiến độ thực hiện các kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Một quả bom được tổ chức Nhóm Cố vấn bom mìn MAG tiến hành xử lý tại tỉnh Quảng Trị. Ảnh: N.V

Dự án hỗ trợ người khuyết tật thông qua các hoạt động như cung cấp dịch vụ phục hồi chức năng và chăm sóc cho người khuyết tật, đào tạo phát triển năng lực đội ngũ cán bộ y tế, hỗ trợ sinh kế cho các hộ gia đình người khuyết tật… cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Sở Ngoại vụ tỉnh Quảng Trị nhấn mạnh, khắc phục hậu quả chiến tranh tại Quảng Trị tiếp tục là yêu cầu cấp thiết và là một phần không thể thiếu trong tiến trình phục hồi và phát triển.

Dự kiến vào ngày 14/2, UBND tỉnh Quảng Trị sẽ chủ trì phiên làm việc với Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Hà Nội, các tổ chức phi chính phủ, các cơ quan ban ngành liên quan của tỉnh để nắm bắt thông tin và sớm triển khai các hành động tiếp theo nhằm ứng phó với việc Hoa Kỳ tạm dừng viện trợ nước ngoài.

Tại Quảng Trị nói riêng, Việt Nam nói chung có hàng ngàn nạn nhân bị tai nạn bom mìn. Số nạn nhân bị tai nạn bom mìn vẫn tăng vì diện tích đất bị ô nhiễm bom mìn còn nhiều. Ảnh: Ngọc Vũ.

Liên quan đến vấn đề Chính phủ Hoa Kỳ tạm dừng viện trợ nước ngoài, trên trang web của tổ chức Legacies of Wars, một tổ chức nâng cao nhận thức và vận động giải quyết hậu quả chiến tranh của Mỹ tại Lào, Campuchia và Việt Nam đăng bức thư của 16 cựu đại sứ Mỹ tại ba nước trên gửi Ngoại trưởng Rubio thúc giục ông chấm dứt lệnh tạm dừng viện trợ nước ngoài 90 ngày của chính quyền mới ở Mỹ.

Các đại sứ cho rằng, cần có một lệnh miễn trừ hoặc đánh giá nhanh và tích cực đối với các chương trình này, bao gồm các hoạt động rà phá bom mìn toàn cầu, hỗ trợ nạn nhân và giáo dục về rủi ro bom mìn, nhằm đưa các chuyên gia rà phá bom mìn có thể quay trở lại với công việc cứu người quan trọng của họ.

Ông Đào Đăng Yến (trú thôn Kinh Môn, xã Trung Sơn, huyện Gio Linh, Quảng Trị) là một trong nhiều nạn nhân bị tai nạn bom mìn còn sót lại sau chiến tranh. Ông Yến bị bom nổ, cụt 2 tay khi đang làm vườn. Ảnh: Ngọc Vũ.

Theo Bộ Tư lệnh Công binh, trong cuộc chiến của Mỹ ở Việt Nam, riêng số bom, đạn quân đội Mỹ đã sử dụng là khoảng 15,35 triệu tấn, trong đó có khoảng 5% chưa nổ.

Việt Nam hiện là một trong những quốc gia bị ô nhiễm bom mìn lớn và chịu hậu quả nặng nề nhất trên thế giới. Ước tính, số bom đạn còn sót lại sau chiến tranh khoảng 800.000 tấn, trên tổng diện tích khoảng 6,13 triệu ha (chiếm 18,82% tổng diện tích đất nước).

Bom mìn còn sót lại sau chiến tranh nằm rải rác ở tất cả các tỉnh thành cả nước, đặc biệt tập trung ở các tỉnh miền Trung.

Riêng tỉnh Quảng Trị có gần 62.000ha bị ô nhiễm bom chùm, trong đó hơn 37.000ha đã được rà phá, xử lý hơn 830.000 bom, mìn các loại.

×