Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập/ Đăng ký
PV 
Ông Trump xóa bài viết về cuộc trò chuyện với ông Putin
Thế giới
Chia sẻ
Chủ đề nóng
Thứ tư, ngày 15/11/2023 08:30 GMT+7
"Huyện lệnh" và "Tri huyện” giống và khác nhau ra sao?
+
aA
-
Hậu thế cứ ngỡ "Huyện lệnh" và "Tri huyện" đều như nhau nhưng Hoàng đế thời phong kiến lại bảo sai hoàn toàn!
Bình luận
0
Đối với những ai thường xuyên xem phim cổ trang Trung Quốc hẳn có chút hiểu biết về các quan chức thời phong kiến ở nước này.
Nói đến người cai quản một huyện, nhiều người thường liên tưởng ngay đến "Tri huyện" và "Huyện lệnh". Hầu như ai cũng nghĩ hai chức này là một, gọi cách nào cũng được, đều chỉ người đứng đầu một huyện. Thế nhưng "Tri huyện" và "Huyện lệnh" là 2 chức quan hoàn toàn khác nhau về bản chất.
![Hóa ra "Huyện lệnh" và "Tri huyện" là hai chức quan khác nhau: Là trí tuệ của Hoàng đế để cai trị thiên hạ! - Ảnh 1.](https://danviet.ex-cdn.com/files/f1/296231569849192448/2023/11/12/5-1699775333018103824178.png "Hóa ra "Huyện lệnh" và "Tri huyện" là hai chức quan khác nhau: Là trí tuệ của Hoàng đế để cai trị thiên hạ! - Ảnh 1.")
Bắt đầu từ bối cảnh lịch sử, thuật ngữ "Huyện lệnh" xuất hiện lần đầu tiên vào thời Chiến Quốc. Ngụy, Triệu, Hán và Tần đã chia huyện thành một đơn vị hành chính quan trọng. Đặc biệt là sau Biến pháp Thương Ưởng vào thời nhà Tần, nhiều khu vực nhỏ đã được hợp nhất thành các huyện. Lúc này Huyện lệnh trực tiếp làm việc với quân vương. Mãi đến cuối thời Chiến Quốc, hệ thống quận và huyện hai cấp mới được hình thành, huyện trở thành cấp dưới của quận, cứ thế tiếp tục cho đến thời nhà Tùy và nhà Đường.
Tuy nhiên, cũng có một chút khác biệt giữa "Huyện lệnh" và "Huyện trưởng". Khi một huyện có trên 1.000 hộ gia đình, thì người cai trị này được gọi là Huyện lệnh, huyện có dưới 1.000 hộ mới được gọi là Huyện trưởng. Đến thời nhà Tống, chức danh Huyện lệnh đã có một số thay đổi. Ví dụ, trong một số trường hợp đặc biệt, triều đình sẽ bổ nhiệm một số đại thần đến các địa phương đảm nhiệm người đứng đầu một huyện. Lúc này chức danh không còn được gọi là "Huyện lệnh", mà phải là "Tri huyện". Trong đó, theo ngôn ngữ Trung Quốc, chữ "Tri" hài âm với chữ "Chấp", cùng có âm đọc /Zhi/, mang ý nghĩa chủ trì, cai quản.
![Hóa ra "Huyện lệnh" và "Tri huyện" là hai chức quan khác nhau: Là trí tuệ của Hoàng đế để cai trị thiên hạ! - Ảnh 2.](https://danviet.ex-cdn.com/files/f1/296231569849192448/2023/11/12/6-16997753330891895085074.png "Hóa ra "Huyện lệnh" và "Tri huyện" là hai chức quan khác nhau: Là trí tuệ của Hoàng đế để cai trị thiên hạ! - Ảnh 2.")
Vào thời điểm này, nhà Tống cũng bắt đầu áp dụng mô hình mới về Tri huyện. Quan viên được cử từ kinh thành đến các địa phương, nếu vừa là quan ở kinh thành, vừa giữ chức quan địa phương thì được gọi là Tri huyện. Nếu người này hoàn toàn không còn đảm nhiệm chức quan ở kinh thành, chỉ làm quan ở huyện thì phải gọi là Huyện lệnh.
Quan viên ở kinh thành được triều đình cử đến đều có trình độ và năng lực tương đối tốt hơn quan địa phương, và họ đương nhiên cũng có nhiều lòng tin từ Hoàng đế hơn. Vì vậy, một số Tri huyện còn có thể nắm quân sự chứ không chỉ chịu trách nhiệm cai quản địa phương.
Vì vậy, chức vụ Tri huyện có thể coi là một "công việc bán thời gian" ở thời bấy giờ, và chính Triệu Khuông Dận, vị Hoàng đế sáng lập nhà Tống, đã phát minh ra chế độ này nhằm tập trung quyền lực, tránh hiện tượng các vùng trong nước bị phân tán như tiền triều. Triệu Khuông Dận muốn hạn chế quyền lực của các quan địa phương và tăng cường tập trung hóa bằng cách trực tiếp bổ nhiệm chức quan.
![Hóa ra "Huyện lệnh" và "Tri huyện" là hai chức quan khác nhau: Là trí tuệ của Hoàng đế để cai trị thiên hạ! - Ảnh 3.](https://danviet.ex-cdn.com/files/f1/296231569849192448/2023/11/12/7-1699775333101799135318.png "Hóa ra "Huyện lệnh" và "Tri huyện" là hai chức quan khác nhau: Là trí tuệ của Hoàng đế để cai trị thiên hạ! - Ảnh 3.")
Tuy nhiên, với sự phát triển tiếp theo của hệ thống này, những thay đổi khác cũng đã xảy ra. Sau khi Chu Nguyên Chương thành lập nhà Minh, ông đã khôi phục lại chế độ chức quan của nhà Tống, Tri huyện và Huyện lệnh cùng tồn tại. Tuy nhiên, tình hình thời nhà Minh rất khác so với thời nhà Tống. Sự cai trị của nhà Minh rất ổn định từ lâu, do đó không cần các quan ở kinh thành đến địa phương làm Tri huyện.
Trước thời nhà Tần, quyền lực của Huyện lệnh tương đối mạnh, thậm chí còn nắm trong tay quyền chỉ huy quân sự. Ngoài việc quản lý sản xuất nông nghiệp, gia công và xử lý trật tự an ninh, họ còn chịu trách nhiệm về các hoạt động tuyển quân và thuế cho triều đình.
Tuy nhiên, vì quan huyện là người tiếp cận gần nhất với bách tính nhân dân nên triều đình nhà Tống rất coi trọng việc bổ nhiệm các Huyện lệnh. Khi không tìm được người phù hợp, quan trong triều sẽ được phân phó đến các huyện, làm Tri huyện.
Vì vậy, từ "Huyện lệnh" cho đến "Tri huyện", chỉ khác nhau ở một chữ, cùng làm quan cấp huyện, nhưng về bản chất là khác nhau, là trí tuệ của các Hoàng đế trong việc cai trị thiên hạ của mình. Đó cũng chính là lý do, Tri huyện trong các bộ phim cổ trang thường có nhiều quyền lực và thỉnh thoảng lại phải vào kinh dâng tấu sớ báo cáo sự vụ.
×
Mời các bạn đồng hành cùng báo Dân Việt trên mạng xã hội Facebook để nhanh chóng cập nhật
những tin tức mới và chính xác nhất.
Tin cùng chuyên mục
Tin nổi bật
Nhờ điều gì, lăng mộ Tần Thủy Hoàng thoát khỏi 300.000 quân của Hạng Vũ?
Chúng ta biết rằng các triều đại cổ đại thay đổi rất thường xuyên, và rất nhiều lăng mộ hoàng gia cũng bị cướp, và rất ít trong số chúng được bảo quản tốt. Tuy nhiên, vào thời nhà Tần hơn 2.000 năm trước, lăng mộ Tần Thủy Hoàng vẫn được bảo tồn nguyên vẹn, ngay cả khi Hạng Vũ có 30 vạn quân cũng không phá hủy được. Vậy đâu là nguyên nhân?
Đọc thêm
Phát hiện con cá heo nặng 200kg mắc cạn ở cảng Tiên Sa, đang kiệt sức, bộ đội biên phòng giải cứu, đưa trở về biển
Nhà nông
Lực lượng chức năng cùng người dân giải cứu thành công con cá heo nặng khoảng 200kg mắc cạn tại cảng Tiên Sa, Đà Nẵng.
Chia sẻ
Đề xuất Quốc hội thông qua Nghị quyết về sáp nhập tỉnh sớm hơn nửa tháng
Tin tức
Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị xem xét, báo cáo Quốc hội điều chỉnh kỳ họp thứ 9 để thông qua Nghị quyết về sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh sớm hơn (có thể là ngày 16 hoặc 17/6) và có hiệu lực ngay.
Chia sẻ
Cầu thủ nhập tịch gốc gác mập mờ, Malaysia bị FIFA phạt nặng?
Thể thao
Nguồn gốc của cầu thủ mới nhập tịch Malaysia là Facundo Garces (đang thi đấu ở CLB Alaves tại La Liga) vẫn còn là bí ẩn. Nếu sử dụng cầu thủ trái luật, “Bầy hổ” có thể bị FIFA phạt nặng.
Chia sẻ
Ông Nguyễn Tử Quảng: Trong lĩnh vực công nghệ thông tin vì sao người Việt Nam mãi làm thuê?
Chuyển động Sài Gòn
Đó là nhận định của ông Nguyễn Tử Quảng - Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng giám đốc BKAV trong khuôn khổ “Diễn đàn kinh tế Việt Nam 2025 – Kinh tế tư nhân gỡ rào cản – giao trọng trách" do Báo Người Lao Động tổ chức sáng ngày 5/6.
Chia sẻ
Mẹ 3 con ở Ninh Bình bật mí cách làm mâm cơm giá 45.000 đồng cho 5 người ăn khiến ai cũng ngỡ ngàng
Xã hội
Giữa lúc dân mạng tranh cãi về quán cơm có “giá trên trời” ở TP.HCM, một bà mẹ ba con ở Ninh Bình lại khiến dân mạng "gật gù" với những bữa ăn gia đình vừa ngon mà chi phí chỉ chưa tới 100.000 đồng cho 5 người.
Chia sẻ
Giá xăng dầu hôm nay: Đồng loạt tăng mạnh, dầu diesel thêm gần 300 đồng/lít
Kinh tế
Giá hàng loạt mặt hàng xăng dầu trong nước được điều chỉnh tăng tại phiên điều hành giá ngày 5/6, theo đó các mặt hàng xăng tăng cao nhất hơn 130 đồng/ lít, dầu tăng mạnh gần 300 đồng/ lít.
Chia sẻ
Yêu cầu tạm dừng đấu giá quyền khai thác 2 mỏ khoáng sản ở Huế vì phát hiện dấu hiệu vi phạm
Bạn đọc
Sở Nông nghiệp và Môi trường TP.Huế yêu cầu tạm dừng tổ chức phiên đấu giá quyền khai thác 2 mỏ khoáng sản trên địa bàn vì phát hiện có dấu hiệu vi phạm.
Chia sẻ
Thiên An xin lỗi, nhận đơn kiện và yêu cầu xét nghiệm ADN, muốn Jack tiếp tục sự nghiệp
Văn hóa - Giải trí
Thiên An chính thức gửi tâm thư đến Jack, bày tỏ mong muốn chấm dứt mọi ồn ào và sẵn sàng đối mặt với mọi yêu cầu pháp lý từ anh, kể cả xét nghiệm ADN, vì tương lai của con gái Sol.
Chia sẻ
Du Thản Chi thành đại cao thủ nhờ luyện Dịch Cân Kinh hay môn công phu nào khác?
Đông Tây - Kim Cổ
Dù ít “đất diễn” trong tiểu thuyết kiếm hiệp Kim Dung, nhưng Du Thản Chi đã từng được Kim Dung tán thưởng rất nhiều.
Chia sẻ
Việt Nam - Pháp chung tay giải quyết các thách thức toàn cầu với đại dương
Thế giới
Việc tham dự của Việt Nam thể hiện sự quan tâm trong việc giải quyết các thách thức toàn cầu như nóng lên, ô nhiễm, bảo vệ đa dạng sinh học – Đại sứ Pháp Olivier Brochet phát biểu trong cuộc gặp gỡ báo chí ngày 4/6.
Chia sẻ
V.League 2024/2025: “Tử thần” gọi tên ai trong cuộc chiến chống xuống hạng?
Thể thao
V.League 2024/2025 chỉ còn lại 2 vòng và có 5 CLB phải nỗ lực tối đa để “chạy trốn” khỏi 1 suất xuống hạng trực tiếp cũng như 1 suất đá play-off được dự báo vô cùng cam go và ẩn chứa rất nhiều rủi ro.
Chia sẻ
Thời tiết ngày 5/6/2025: Cả nước mưa, giông về tối
Media
Các tỉnh Bắc Bộ ngày nắng gián đoạn, chiều tối và đêm có mưa vài nơi. Tây Bắc, Đông Bắc, Bắc Trung Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ mưa giông về tối.
Chia sẻ
Kỷ niệm 15 năm ra mắt bạn đọc: Báo điện tử Dân Việt đã đủ vững chãi để lan tỏa giá trị báo chí đúng nghĩa
Video
Phát biểu tại buổi lễ kỷ niệm 100 năm ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925 – 21/6/2025) và 15 năm ra mắt báo điện tử Dân Việt (8/6/2010 – 8/6/2025) với chủ đề “Khát vọng vươn xa”, nhà báo Nguyễn Văn Hoài, Tổng biên tập báo NTNN/Dân Việt khẳng định "Báo Dân Việt đã trở thành một cây xanh đủ vững chãi để lan tỏa giá trị báo chí đúng nghĩa"
Chia sẻ
Vụ điều dưỡng nhiễm HIV, giang mai bị tố có hành vi quấy rối tình dục bệnh nhân: Xử phạt phòng khám, tước giấy phép hành nghề bác sĩ 2 tháng
Xã hội
Liên quan đến vụ việc một nam điều dưỡng nhiễm HIV tại Phòng khám Đa khoa Quốc tế Cộng đồng bị tố có hành vi quấy rối tình dục bệnh nhân, Sở Y tế Hà Nội cho biết đã vào cuộc xử phạt phòng khám, tước giấy phép hành nghề 2 tháng với một bác sĩ.
Chia sẻ
Tuyển sinh vào lớp 10 TP.HCM: Khoảnh khắc ấm lòng của nam sinh khuyết tật trong vòng tay bạn bè, thầy cô
Chuyển động Sài Gòn
Giữa không khí căng thẳng của kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 sáng ngày 5/6, một hình ảnh đặc biệt tại điểm thi Trường THCS Bình An (Quận 8) đã chạm đến trái tim nhiều người. Đó là khoảnh khắc em Mai Xuân Triều, một nam sinh bị teo cơ tủy bẩm sinh, được bạn bè và thầy cô tận tình hỗ trợ di chuyển vào phòng làm thủ tục dự thi trên chiếc xe lăn quen thuộc.
Chia sẻ
Hàng chục người mang hung khí đi giải quyết mâu thuẫn
Pháp luật
Dương Chung Hiếu xảy ra mâu thuẫn với Huỳnh Văn Thương nên hẹn nhau đến khu đất trống giải quyết, trước khi đi, cả 2 rủ thêm hàng chục người khác mang hung khí đến đánh nhau.
Chia sẻ
Nhà cửa, xe cộ đều đứng tên mẹ chồng và có trước hôn nhân, tôi phải làm sao đòi được chỗ tài sản đó sau khi ly hôn?
Gia đình
Bố mẹ chồng mặt cắt không còn giọt máu. Họ xin lỗi tôi thay cho con trai ngu dại, bảo tôi tha thứ cho chồng vì đứa nhỏ. Nhưng tôi đã chuẩn bị kịch bản này từ lâu.
Chia sẻ
Ông Zelensky cân nhắc thành lập quân đội tư nhân sau tối hậu thư của Nga
Thế giới
Tổng thống Volodymyr Zelensky cho biết trong một buổi họp báo ngày 4/6 rằng ông có thể cân nhắc cho phép thành lập các đội quân tư nhân ở Ukraine.
Chia sẻ
Trước khi sáp nhập với Hải Phòng và lên thành phố, huyện nào đang có nhiều xã nông thôn mới kiểu mẫu nhất tỉnh Hải Dương?
Nhà nông
Huyện Cẩm Giàng (Hải Dương) vừa có thêm 4 xã Tân Trường, Ngọc Liên, Cẩm Hưng, Lương Điền đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu năm 2024.
Chia sẻ
Lãi suất ngân hàng cao nhất hôm nay 5/6: Hạ nhiệt ở kỳ hạn dài
Kinh tế
Lãi suất ngân hàng cao nhất hôm nay 5/6: Với mức điều chỉnh cao nhất chỉ còn 5,9%/năm, Bac A Bank vừa là cái tên tiếp theo rút khỏi nhóm có mốc lãi suất từ 6,0% trở lên.
Chia sẻ
Trước ngày sáp nhập Hải Phòng, ở Hải Dương, nông dân nuôi loại cá giàu protein này trúng đậm
Nhà nông
Sau một thời gian nuôi thử nghiệm, nhiều nông dân ở tỉnh Hải Dương đã nhận thấy giống cá chuối hoa mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn so với các loại cá truyền thống.
Chia sẻ
Romeo Beckham chia tay bạn gái
Văn hóa - Giải trí
Theo báo Anh và Mỹ, Romeo Beckham chia tay bạn gái Kim Turnbull sau 7 tháng hẹn hò. Nguyên nhân được cho là không liên quan đến mối bất hòa với Brooklyn và Nicola.
Chia sẻ
Phạm Tuấn Hải "đóng vai chính" trước ĐT Malaysia?
Thể thao
Trong bối cảnh không có Công Phượng, Tiến Linh chưa lấy lại phong độ, Tuấn Hải được kỳ vọng trở thành "vai chính" của hàng công.
Chia sẻ
Đàm Vĩnh Hưng hé lộ tuổi thơ bố mẹ chia tay, phải sống với bà từ nhỏ
Văn hóa - Giải trí
Đàm Vĩnh Hưng chia sẻ về tuổi thơ thiếu thốn tình cảm của mình khi bố mẹ chia tay, phải về sống với bà. Nam ca sĩ muốn con trai không phải trải qua hoàn cảnh như mình.
Chia sẻ
Hai ngành học "hot", nhân lực được doanh nghiệp săn đón với mức lương cao đang được đào tạo ở đâu tốt nhất?
Nhà nông
Học viện Nông nghiệp Việt Nam đang được đánh giá là một trong những cơ sở đào tạo ngành Thú y, Chăn nuôi thú y tốt nhất Việt Nam.
Chia sẻ
Đề thi môn Toán vào lớp 10 Nghệ An năm 2025 có thực sự khó?
Xã hội
Đề thi môn Toán vào lớp 10 Nghệ An năm 2025 được nhận xét thế nào, thí sinh có thể tham khảo.
Chia sẻ
Cao tốc TP.HCM – Mộc Bài đoạn Trảng Bàng: Vì sao người dân còn chưa đồng thuận giá bồi thường?
Kinh tế
Cao tốc TP.HCM – Mộc Bài đoạn qua TX Trảng Bàng (Tây Ninh) đang khẩn trương hoàn thiện phương án bồi thường để sớm chi trả bồi thường, bảo đảm quyền lợi chính đáng cho người dân
Chia sẻ
Tiền chi trả dịch vụ môi trường rừng là tiền gì? Ai được nhận?
Bạn đọc
Theo luật sư, tiền chi trả dịch vụ môi trường rừng là một chính sách thiết thực và công bằng nhằm khuyến khích người dân giữ rừng, sống được nhờ rừng...
Chia sẻ
Nhiều thí sinh tự tin đạt điểm cao với đề thi Ngữ văn vào lớp 10 tại Đắk Lắk
Xã hội
Sáng 5/6, hơn 21.000 thí sinh tại tỉnh Đắk Lắk đã hoàn thành môn thi đầu tiên trong kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 năm học 2025–2026. Nhiều em nhận định đề thi môn Ngữ văn năm nay vừa sức, phù hợp với chương trình học và có thể đạt điểm cao.
Chia sẻ
