Nguy cơ chiến tranh giữa Iran và Israel đang hiện hữu. Ảnh Trends

Giáo sư Arman Mahmoudian của trường Đại học Nam Florida, giảng dạy các khóa học về Nga, Trung Đông và An ninh quốc tế nhận định, có rất nhiều suy đoán về nơi Iran hoặc các lực lượng ủy nhiệm của họ sẽ tấn công để trả đũa cho vụ ám sát gần đây của Israel đối với thủ lĩnh Hamas Ismail Haniyeh và phó thủ lĩnh Hezbollah Fuad Shukr. Trong khi nhiều kịch bản đang được thảo luận, tất cả vẫn chỉ là suy đoán. Tuy nhiên, một khả năng cụ thể cần được xem xét kỹ lưỡng.

Lần này, mục đích của Iran trong việc tấn công Israel không chỉ là để thể hiện sức mạnh mà còn là để thực hiện sức mạnh và gây ra nỗi đau và thiệt hại đáng kể cho người Israel. Tuy nhiên, Iran phải đối mặt với một vấn đề lớn: trong khi họ có thể gây ra thiệt hại trong một cuộc tấn công đầu tiên, họ lại thiếu phương tiện và khả năng quân sự để tự bảo vệ mình khỏi các cuộc tấn công trả đũa của Israel, Mỹ hoặc sự kết hợp của cả hai và các đồng minh của họ. Do đó, kịch bản tốt nhất cho Iran sẽ bao gồm một cuộc tấn công tạo ra phản ứng dây chuyền khiến Israel bận tâm để họ không thể thực hiện một cuộc phản công ngay lập tức hoặc hiệu quả.

Một mục tiêu cụ thể có thể là dải đất hẹp giữa Bờ Tây và Dải Gaza. Lãnh thổ Israel này, dài khoảng 58 dặm, ngăn cách khoảng 2,7 triệu người Ả Rập ở Bờ Tây với khoảng 1,8 triệu người Ả Rập ở Dải Gaza. Người Israel có nhiều căn cứ quân sự trong khu vực này để đảm bảo sự bảo vệ của họ. Trong một cuộc tấn công, Iran có thể nhắm mục tiêu phá hủy các căn cứ quân sự này, hy vọng rằng sự phẫn nộ và tức giận tích tụ ở Bờ Tây trong 8 tháng qua sẽ dẫn đến một cuộc nổi loạn chống lại người Israel. Một chỉ báo cho thấy Iran có thể nhắm mục tiêu vào khu vực này là trong danh sách các mục tiêu do phương tiện truyền thông Iran công bố, 4 trong số 7 căn cứ quân sự bị nhắm mục tiêu nằm ở dải đất này.

Iran cũng đang trông chờ vào khả năng rằng sự phẫn nộ ở Bờ Tây, kết hợp với cuộc xung đột đang diễn ra ở Gaza và căng thẳng với Hezbollah ở phía bắc, sẽ tạo thành một tình huống không thể kiểm soát được đối với Jerusalem. Trong bối cảnh này, Iran có thể coi dải đất này là gót chân Achilles của Israel. Bằng cách gây áp lực quân sự lên khu vực này, Iran có thể hy vọng tạo ra một cơ hội cho lực lượng dân quân Hamas ở Gaza và các phe phái ở Bờ Tây kết nối hoặc ít nhất là gây ra nhiều vấn đề hơn cho Lực lượng phòng vệ Israel. Một cuộc tấn công như thế này cũng có thể gây nguy hiểm cho giao thông vận tải và liên lạc trên bộ giữa miền bắc và miền nam Israel, tạo ra những trở ngại lớn về hậu cần.

Điều quan trọng nữa là phải lưu ý rằng Iran đã cố gắng trang bị vũ khí cho Bờ Tây. Họ đã cố gắng buôn lậu vũ khí thông qua những kẻ buôn lậu người Jordan hoặc thông qua máy bay không người lái, thường là với sự giúp đỡ của Hezbollah và lực lượng ủy nhiệm Syria của họ là Lữ đoàn Imam Hussein. Có khả năng là Iran đã thành công trong việc buôn lậu một số vũ khí vào Bờ Tây. Sau một cuộc tấn công, Iran hy vọng tình hình này sẽ gây ra bạo lực lan rộng.

Trong kịch bản này, bước tiếp theo của Iran có thể là để Hezbollah giải quyết tình trạng hỗn loạn sau đó, giữ cho Israel bận rộn trong khi Iran tập hợp lại hoặc tìm cách khởi xướng các cuộc đàm phán.

Tuy nhiên, tình thế tiến thoái lưỡng nan mà người Iran vẫn phải đối mặt là không có gì đảm bảo rằng, trong một kịch bản như vậy, sẽ có sự phân chia vai trò giữa Mỹ và Israel. Trong sự phân chia này, Israel sẽ chống lại tình trạng bất ổn ở Bờ Tây, Dải Gaza và lãnh thổ của chính mình, trong khi Mỹ sẽ trực tiếp đối đầu với Iran. Sự bất ổn này là một thách thức đáng kể đối với Iran, đặc biệt là trong bối cảnh cuộc bầu cử sắp tới của Mỹ. Việc thiếu phản ứng hoặc phản ứng yếu kém trong việc bảo vệ một đồng minh lớn của Mỹ ở Trung Đông có thể gây tốn kém cho đảng của Tổng thống Biden và ứng cử viên Kamala Harris.

Giải pháp của Iran cho một kịch bản như vậy có thể là tung ra các lực lượng ủy nhiệm Shia để tấn công các lực lượng Mỹ ở Iraq, Syria và Jordan. Có thể lập luận rằng, phần trả đũa này đã bắt đầu. Tuy nhiên, khi nói đến việc tấn công quân đội Mỹ, các lực lượng ủy nhiệm của Iran ở Syria có thể nổi lên như những nhân tố chủ chốt, vì quân đội Mỹ ở al-Tanf thuộc tỉnh Homs của Syria dễ bị tổn thương hơn nhiều so với quân đội ở Iraq. Trong khi đó, lực lượng Houthi có thể tiếp tục các cuộc tấn công vào Israel, tấn công cảng Eilat và leo thang hành vi quấy rối giao thông hàng hải quốc tế ở Biển Đỏ, gây ra sự gia tăng chi phí vận chuyển và áp lực tài chính lên phương Tây.

Tuy nhiên, trong khi tất cả những hành động này có thể gây áp lực lên Mỹ và Israel, việc sử dụng lực lượng ủy nhiệm vẫn không giải quyết được vấn đề chính của Iran đó là sự bất cân xứng về quyền lực giữa nước này và quan hệ đối tác Israel-Mỹ. Trong bối cảnh này, Iran phải thận trọng. Bất kỳ việc sử dụng lực lượng ủy nhiệm liều lĩnh nào cũng có thể dẫn đến một phản ứng nghiêm trọng gây nguy hiểm cho mạng lưới ủy nhiệm mà nước này đã dành 4 thập kỷ để xây dựng. Điều này không chỉ gây hại cho Iran mà còn cho cả các đối tác quốc tế chính của nước này là Trung Quốc và Nga. Xung đột liên tục ở Biển Đỏ sẽ làm tăng chi phí thương mại cho Trung Quốc, quốc gia vốn đã phàn nàn với Iran. Ngoài ra, việc sử dụng lực lượng ủy nhiệm ở Syria có thể gây ra một cuộc tấn công lớn vào chế độ của Tổng thống Assad, gây nguy hiểm cho những nỗ lực và lợi ích của Nga ở Syria. Đây có thể là một trong những lý do đằng sau chuyến thăm đột ngột tới Tehran của Thư ký Hội đồng An ninh Quốc gia Nga Sergei Shoigu.

Trong bối cảnh này, có thể khẳng định rằng bất kể đường ranh giới dài 58 dặm (hơn 93 km) giữa Bờ Tây và Dải Gaza có phải là điểm yếu của Israel hay không, một cuộc tấn công liều lĩnh có thể làm lộ ra điểm yếu của Iran. 

×