Trong khi tại COP 28 - hội nghị về biến đổi khí hậu tổ chức tại Dubai, lần đầu tiên người đứng đầu Chính phủ giới thiệu với toàn thế giới về kế hoạch phát triển 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp của Việt Nam thì ở cánh đồng mênh mông xứ Đồng Tháp Mười (Long An), những lão nông của HTX Dịch vụ thương mại nông nghiệp Cây Trôm bắt đầu gieo những hạt giống cho mùa mới với một tiêu chí "giảm" cũng rất mới: Giảm phát thải.

Mảnh ruộng nhỏ thành "nồi cơm" thế giới

Với những lão nông cả đời chỉ biết thương cây lúa, cùng cây lúa trải qua bao thăng trầm ở xứ Đồng Tháp Mười như ông Phan Văn Thủ - Chủ tịch HĐQT HTX Cây Trôm (xã Hưng Điền A, huyện Vĩnh Hưng, Long An), khái niệm "trồng lúa giảm phát thải" có vẻ khá mới mẻ, nhưng thực chất nó đã hình thành từ chính những thay đổi mang tính cách mạng trong quy trình sản xuất của HTX khi cả già cả trẻ cùng nhau sản xuất theo quy trình an toàn, đáp ứng các tiêu chuẩn của châu Âu. 

Theo đó, các thành viên HTX đã kiểm soát rất tốt lượng giống, phân bón, thuốc BVTV, sản xuất tiết kiệm nước để đáp ứng các tiêu chuẩn nhập khẩu của thị trường châu Âu… Đó là những điều kiện rất thuận lợi để những nông dân xứ Đồng Tháp Mười chỉ cần quản lý chặt hơn nữa quy trình sản xuất, sử dụng hài hòa vật tư đầu vào, quản lý chặt hơn việc sử dụng nước, áp dụng các quy trình kỹ thuật tiên tiến để giảm phát thải khí nhà kính… là thành công.

Có mặt tại Hội nghị COP 28, lắng nghe lời giới thiệu đầy tự hào của Thủ tướng Phạm Minh Chính về lần đầu tiên trên thế giới, Việt Nam là nước sẽ sản xuất lúa giảm phát thải khí nhà kính, Bộ trưởng Bộ NNPTNT Lê Minh Hoan cho biết rất nhiều đối tác quốc tế quan tâm đến Đề án sản xuất 1 triệu ha lúa chất lượng cao giảm phát thải của Việt Nam. Họ quan tâm là bởi từ trước đến nay, lúa gạo là một trong những ngành hàng phát thải ra khí metan nhiều nhất do một thời gian dài thâm dụng vật tư đầu vào.

"Ngành nông nghiệp phải có đóng góp để giảm phát thải khí nhà kính, trong đó có ngành hàng lúa gạo. Bối cảnh đặt ra buộc chúng ta phải thay đổi cả quy trình canh tác để thích ứng với xu thế tiêu dùng xanh. Chúng ta hướng đến mục tiêu hạt gạo đưa ra thị trường phải là hạt gạo không gây ra hiệu ứng nhà kính, đồng thời thông qua ngành hàng lúa gạo lan tỏa ra các ngành hàng khác để chuyển đổi sang tăng trưởng xanh" - Bộ trưởng Lê Minh Hoan khẳng định.

Ngành sản xuất lúa gạo của Việt Nam đang đứng trước một bước ngoặt lớn, cơ hội đã thấy bởi trong bối cảnh biến đổi khí hậu, các quốc gia đã tìm đến Việt Nam như một nguồn đảm bảo an ninh lương thực. Năm 2023, kỷ lục xuất khẩu gạo đã được xác lập với khoảng 8,2 triệu tấn, trị giá hơn 4,7 tỷ USD. Không chỉ là kỳ tích về số lượng, gạo Việt còn được định vị ở những phân khúc cao cấp, lúa gạo thành ngành kinh tế đa giá trị: không chỉ là thực phẩm mà còn là sản phẩm dinh dưỡng, thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, trồng lúa còn có thể bán tín chỉ carbon...

Mở ra những con đường mới

Có thể thấy, nông sản Việt ngày càng được định vị ở những vị trí vững chắc trên thị trường thế giới. Điều đó thể hiện ở con số kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản năm 2023 đạt trên 53 tỷ USD, thặng dư thương mại toàn ngành đạt trên 11 tỷ USD (mức cao nhất trong những năm gần đây và chiếm trên 42,5% xuất siêu cả nước), trong đó đóng góp nhiều nhất là hai mặt hàng trái cây và lúa gạo. 

Trong bối cảnh khủng hoàng tài chính, lạm phát khiến cả thế giới thắt chặt chi tiêu thì đó là một con số ẩn chứa sức mạnh mềm của nông sản Việt và đó cũng là cách để định vị vị trí, vai trò của Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Năm 2023, lần lượt nhiều Nghị định thư về xuất khẩu nông sản chính ngạch sang Trung Quốc được ký kết như sầu riêng, tổ yến… Đó là kết quả của nỗ lực đàm phán của lãnh đạo hai nước, nỗ lực đàm phán kỹ thuật trong thời gian dài giữa ngành chức năng hai bên để ngày càng chuẩn hóa quy trình, chuẩn hóa chất lượng, chuẩn hóa thông tin. 

"Việc ngày càng có nhiều nông sản Việt Nam chinh phục được các thị trường, mở ra những cánh cửa mới còn giúp vị thế, hình ảnh đất nước được nâng lên, niềm tin của khách hàng với nông sản Việt cũng cải thiện theo. Chủ trương của Đảng, Nhà nước là xem nông sản như một hình ảnh quốc gia, truyền đi thông điệp Việt Nam là quốc gia sản xuất nông nghiệp minh bạch, trách nhiệm, bền vững" - Bộ trưởng Lê Minh Hoan khẳng định.

Nông sản Việt xuất hiện ngày càng nhiều trên các bàn hội đàm, đàm phán giữa các lãnh đạo quốc gia, trong các chuyến thăm của các nhà lãnh đạo đến Việt Nam và trong các chuyến công du của lãnh đạo Đảng, Nhà nước ta ra thế giới. 

Còn gì tự hào hơn khi món quà của lãnh đạo Đảng, Nhà nước ta tặng bạn bè thế giới là hộp trà được hái từ những cây chè mọc trên ngọn núi cao, như kết tinh bao nắng mưa của đất trời nước Việt.

Còn gì tự hào hơn khi lần đầu tiên ở một hội nghị về biến đổi khí hậu lớn nhất của Liên Hợp Quốc, Thủ tướng Chính phủ tự hào nói với cả thế giới: Việt Nam sẽ sản xuất giảm phát thải ở một ngành hàng đang phát thải khí metan nhiều nhất. Đó là nỗ lực, là cam kết của ngành nông nghiệp, của Việt Nam, hướng đến một tương lai xanh và bền vững. 

×