Trạng Nguyên quê Hải Dương, lúc nhỏ chửi trọc phú trong làng là... ngu
Trạng nguyên Phạm Duy Quyết, người phủ Nam Sách, trấn Hải Dương tuổi Tân Tỵ, cầm tinh con rắn, từ cậu bé nhà nghèo đã gắng học thành tài, sau này trở thành vị quan thanh liêm.
Báo điện tử của Trung ương Hội Nông dân Việt Nam
Tổng biên tập: Nguyễn Văn Hoài
Phó Tổng Biên tập: Phan Huy Hà (Thường trực), Lưu Phan, Đỗ Thị
Sâm, Hoàng Sơn
Giấy phép số 115/GP-BTTTT cấp ngày 01/3/2022
Bản quyền thuộc về Báo điện tử Dân Việt.
Mọi hình thức sao chép lại thông tin, hình ảnh phải được sự đồng ý bằng văn bản .
Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để gửi bình luận
Xin chào, !
Bạn đã đăng nhập với email:
Đăng xuất
Cười cùng pháo đất
Tuổi thơ tôi và bạn bè đồng lứa, có lẽ lớn lên và phương trưởng, mộtphần nhờ có những trò chơi dân gian rất văn hóa, trong đó có trò chơi pháo đất ngày Tết. Ngày xưa, những kỳ nghỉ hè, chúng tôi vẫn tổ chức chơi theo nhóm, giữa xóm nọ với xóm kia. Những quả báo đất nhỏ xíu, mỗi khi vung lên, đập xuống đất là giòn vang tiếng nổ, kèm theo đó là những chuỗi cười sảng khoái.
Pháo đất, còn gọi là pháo nổ, pháo nang, là pháo làm bằng đất chứ không bằng giấy. Nguyên liệu là các loại đất có độ dẻo như đất sét, đất thịt. Pháo thường có dạng như hình cái chảo hoặc hình bầu dục có thành dày hơn đáy và độ lớn nhỏ phụ thuộc vào lứa tuổi, hoặc tầm cỡ cuộc thi.
Vào mùa xuân, trẻ em xứ Đoài quê tôi lại tổ chức thi pháo đất giữa các nhóm thanh niên với nhau. Pháo của lũ trẻ thường nhỏ như bàn tay. Và chỉ cần pháo nổ to, vết nổ lớn, chứ không quan tâm đến vành pháo cầu kỳ như người lớn. Ai thua sẽ phải lấy phần đất ở pháo mình, tán mỏng ra lấp đầy (gọi là đền pháo) cho vết nổ của người có pháo nổ to hơn.
Đứa thua nhiều, có thể sẽ thiệt hết cả phần đất để làm pháo, và sẽ phải bỏ cuộc chơi. Những cuộc chơi như thế, đứa nào cũng cười sảng khoái đến chảy nước mắt. Sau này lớn lên, đi nhiều tỉnh khác, tôi còn được chứng kiến nhiều cuộc thi pháo đất rất lớn, trong lễ hội xuân tưng bừng náo nhiệt. Có khi pháo đất được chế tác rất to, gọi là “mâm pháo”, nặng đến 20 kg.
Trẻ con thôn quê hào hứng với trò chơi pháo đất. (Ảnh minh họa)
Từ mồng một cho tới hết tháng giêng, nhiều xã thuộc huyện Ninh Giang (Hải Dương), du khách vẫn được chứng kiến những màn thi rất lý thú, nhưng nổi tiếng nhất là xã Hồng Phong. Để cho hội thi diễn ra, người dân đã chuẩn bị làm đất từ một tuần trước đó.
Anh Đinh Văn Đưa, một thanh niên mê trò chơi pháo đất ở Hồng Phong chia sẻ: “Khi hội pháo diễn ra, cả làng nô nức kéo nhau tới sân chơi làm không khí đông như hội làng. Những người tham gia hội pháo ở đủ mọi lứa tuổi khác nhau nhưng họ đều có một điểm chung là khéo tay, khỏe mạnh và bình tĩnh. Họ sẽ tham gia thi đấu theo từng loại pháo, tùy vào trọng lượng của đất. Cái nhỏ nhất bao giờ cũng nặng 10kg và lớn nhất là 50kg với hình thù đặc trưng là hình thuyền. Khi thi, thực sự không phải ai cũng giữ được bình tĩnh”.
Làm pháo đất cũng thật lắm công phu vào không phải ai cứ thích là thành công. “Mâm pháo” làm xong, nhìn giống như một chiếc thuyền con, vành pháo to tròn bằng lốp xe đạp. Quyết định sự thắng thua là nghệ thuật gieo pháo. Ai gieo chuẩn sẽ làm cho pháo nổ to, vành pháo đứt một mối, duỗi thẳng ra.
Để làm được điều này, người chơi sẽ nâng pháo lên bằng hai tay của mình, phải thật bình tĩnh, tính toán chính xác độ cao cũng như độ xoáy để khi gieo pháo, pháo phải rơi sao cho tất cả vành pháo cùng một lúc tiếp xúc với mặt sân phẳng.
Tiếng hô, tiếng hò, tiếng trống trong cuộc thi vang lên, có thể làm tim những người thi đập thình thịch mất bình tĩnh. Khi đó, rất nhiều người kém kinh nghiệm, sẽ gieo pháo quá mạnh, làm đứt lìa nhiều đoạn vành pháo. Như thế là thua cuộc.
Các lão niên ở huyện Ninh Giang thì cho rằng, Hội pháo của Ninh Giang trước đây được kéo dài trong suốt 3 tháng liền với phần thưởng là trâu, bò... Cuốn hút cả già, trẻ, gái, trai trong hàng tổng, hàng huyện. Giờ người dân chỉ tổ chức vào các ngày Chủ Nhật sau Tết và phần thưởng cũng không lớn như trước.
Nhưng với người dân, mỗi khi mùa xuân đến là tất cả mọi người lại nô nức chuẩn bị cho hội pháo đất, không phải vì giải thưởng mà vì sức hấp dẫn của loại hình nghệ thuật truyền thống được hình thành từ nghìn năm qua.
Pháo nổ, pháo nang
Ngày xưa, khi chơi pháo đất, ngoài làm nhuyễn đất ra, trẻ con chúng tôi đứa nào cũng làm cho đáy pháo thật mỏng. Vì đáy pháo càng mỏng thì càng dễ nổ. Trước khi cho pháo đất của mình nổ, chúng tôi thường hô to: “Pháo nổ, pháo nang, cả làng chịu chưa?”. Rồi hà hơi vào miệng pháo đất trước khi cho nổ (Động tác hà hơi nhằm cầu mong cho pháo đất của mình nổ to).
Ai cho pháo của mình nổ sau thì đều hô to: “Chưa chịu”, với lý do cho rằng, pháo của mình sẽ nổ to hơn. Người thắng liên tục thì quả pháo mỗi lúc một to, người thua nhiều quả pháo teo dần.
Ngày nay, rất nhiều trò chơi dân gian đã bị biến mất. Không mấy trẻ em hào hứng với pháo đất, chúng đi tìm những trò chơi mang tính bạo lực ở Internet. Và đó cũng là lý do khiến tâm hồn các em không còn được hồn nhiên, trong trẻo và dễ dàng tìm đến những trò chơi không lành mạnh khác.
Nhiều nhà nghiên cứu văn hóa cho rằng, pháo đất không đơn thuần là một trò chơi của trẻ nhỏ. Trong trò chơi này còn chứa đựng nét văn hóa dân gian đặc sắc, phỏng theo nghi lễ cầu mùa của người dân, trong quá trình chống lại thiên tai, địch họa.
Năm nào cũng vậy, vào các ngày xuân ở Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam sẽ diễn ra nhiều trò chơi truyền thống như đu quay, pháo bông, thả đèn trời, hát trống quân của các làng quê. Ngoài ra còn có trò chơi pháo đất. Những “nghệ nhân” pháo đất tích cực làm đất, nặn pháo và... nổ trong sựchứng kiến rất hào hứng của nhiều người.
Không ít thanh niên chưa bao giờ thấy pháo đất đã muốn xin thử, nhưng không thể bưng được một “mâmpháo” lớn như các nghệ nhân thuần thục. Các nghệ nhân này đến từ Hải Dương. Họ cho biết, một “mâm pháo” đẹp phải hội đủ các tiêu chuẩn: Khi đập xuống vành đất duỗi dài, không bị đứt đoạn; vành tách ra khỏi thân pháo và nằm vắt ngang thân; tiếng nổ to, âm vang.
Du khách đứng trước những nghệ nhân pháo đất đang nặn pháo, đều muốn xem họ nổ ra sao. Thì quả nhiên, họ đều được tận mắt màn trình diễn khá ngoạn mục. Những chàng trai, cô gái đem theo máy ảnh đều muốn chớp luôn hình ảnh này.
Pháo đất, một trò chơi dân gian độc đáo, bổ ích, nên được phát huyrộng rãi hơn nữa trong nhân dân. Bởi, nhiều nhà văn hóa khẳng định: Pháo đất là một trong những trò chơi mang đậm màu sắc văn hóa dân gian. Thông qua nó người ta “thẩm thấu” nghi lễ cầu mùa một cách tự nhiên và sinh động. Tiếc là ở nhiều vùng quê, trẻ con không còn chơi pháo đất, chẳng biết pháo đất là gì bởi đã bị cuốn vào nhiều thú chơi khác.
Người dự thi: Nguyễn Văn Học Báo Nhân Dân – 71 Hàng Trống – Hà Nội |
MC Nguyễn Cao Kỳ Duyên bày tỏ quan điểm về chuyện quay lại với người cũ khi được nhắc về chuyện tình cảm với chồng cũ Trịnh Hội.
Trạng nguyên Phạm Duy Quyết, người phủ Nam Sách, trấn Hải Dương tuổi Tân Tỵ, cầm tinh con rắn, từ cậu bé nhà nghèo đã gắng học thành tài, sau này trở thành vị quan thanh liêm.
Chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump được cho là đã yêu cầu Ukraine cam kết không cho phép Trung Quốc đặt chân vào thị trường đất hiếm của mình, đặc biệt là trong công cuộc tái thiết hậu chiến. Điều này diễn ra trong bối cảnh Washington cảnh giác cao độ với tham vọng ngày càng tăng của Bắc Kinh.
Cao nguyên Mộc Châu (Sơn La) đang khoác lên mình tấm áo xanh non của những đồi chè, đây cũng là vụ chè quan trọng, được mong đợi nhất trong năm của người trồng chè.
MC Phương Mai cho biết cô nhận quyết định ly hôn hôm 9/6, sau 4 tháng đệ đơn lên tòa án nhân dân quận Bình Thạnh. Người đẹp thấy nhẹ nhõm sau quãng thời gian mệt mỏi.
Những ngày đầu tháng 6/2025, vùng biển xã Hải Ninh, huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình đang chứng kiến một mùa biển bội thu khi ngư dân trúng đậm cá trích, thu tiền triệu mỗi ngày.
Chiều 10/6, sau 6 ngày làm việc khẩn trương, nghiêm túc, trách nhiệm, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã bế mạc Phiên họp thứ 46.
Trong số 13 bị cáo bị xét xử về các tội “Tổ chức cho người khác xuất cảnh trái phép”, “Làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức”, có nhiều giám đốc doanh nghiệp.
Với vị thế nhà ĐKVĐ Đông Nam Á, ĐT Việt Nam được đánh giá cao nhất ở bảng F vòng loại Asian Cup 2027. Thế nhưng, trong thời gian gần đây, Malaysia đã nỗ lực nhập tịch hàng loạt ngôi sao nhằm thay đổi cán cân...
Tại Pháp, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã trao văn kiện đối ngoại thông báo việc Chính phủ Việt Nam phê duyệt Hiệp định Biển cả. Việt Nam là một trong những quốc gia đầu tiên ký Hiệp định ngay ngày đầu mở ký.
Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự bổ sung quy định giao Bộ trưởng Bộ Công an chủ trì, phối hợp với Viện trưởng Viện KSND Tối cao hướng dẫn cụ thể việc phân công, bố trí Điều tra viên là trưởng Công an xã, phó trưởng Công an xã, bảo đảm thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.
Từ ngày 6/6/2025, Đại học Y Dược TP.HCM, một trong những cơ sở đào tạo y khoa hàng đầu cả nước, sẽ chính thức vận hành ba trường trực thuộc độc lập: Trường Y, Trường Dược và Trường Điều dưỡng – Kỹ thuật Y học.
Chỉ còn hơn hai tuần nữa, kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 sẽ chính thức khởi động. Tại tỉnh Hòa Bình, không khí chuẩn bị đang bước vào giai đoạn nước rút. Hơn 10.600 sĩ tử cùng cả hệ thống chính trị của tỉnh đang dồn lực, không chỉ cho một kỳ thi an toàn, nghiêm túc mà còn hướng đến một mục tiêu đầy tham vọng với tỷ lệ đỗ tốt nghiệp trên 99,5%.
Hàng loạt giải pháp giảm phát thải đầy sáng tạo đã giúp hai nhà máy "khủng" của Tập đoàn TH đạt trung hòa carbon. Đó là Nhà máy Chế biến sữa tươi sạch TH true MILK và Nhà máy Nước tinh khiết, thảo dược và hoa quả Núi Tiên, nơi sản xuất các sản phẩm sữa và đồ uống hoàn toàn từ thiên nhiên.
VKSND tối cao vừa ban hành kế hoạch kiểm tra việc tinh gọn bộ máy, sắp xếp biên chế trong toàn ngành. Đợt kiểm tra là bước rà soát quan trọng nhằm chuẩn bị cho lộ trình sáp nhập, sắp xếp lại tổ chức Viện Kiểm sát các cấp.
Vụ tấn công kinh hoàng đã gây chấn động thành phố Graz và cả nước Áo, giới chức kêu gọi bình tĩnh và gửi lời chia buồn sâu sắc đến các gia đình nạn nhân.
Thấu hiểu những khó khăn của hội viên nông dân khi phải sống trong những căn nhà tạm bợ, dột nát, các cấp Hội Nông dân tỉnh Hòa Bình đã tích cực chung tay triển khai hiệu quả chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát để mang về những "tổ ấm" vững chãi cho hội viên nông dân.
Một tập đoàn của Việt Nam cùng đối tác chiến lược từ Hàn Quốc đã đề xuất với tỉnh Phú Yên về dự án nuôi tôm hùm xuất khẩu, trước khi tỉnh này sáp nhập với tỉnh Đắk Lắk thành tỉnh Đắk Lắk mới
Các tổ chức như Hội Doanh nghiệp Xanh TP.HCM (HGBA) có khả năng tác động tích cực đến quá trình chuyển đổi xanh và phát triển bền vững tại Việt Nam, theo đại diện của EuroCham.
"Ông vua Bá Vành", tức Phan Bá Vành (? - 1827), quê làng Minh Giám, nay thuộc xã Hồng Vũ, huyện Kiến Xương (tỉnh Thái Bình), là một thủ lĩnh khởi nghĩa nông dân kiệt hiệt vào bậc nhất ở vùng châu thổ đồng bằng Bắc Bộ chống lại triều đình nhà Nguyễn vào những thập niên đầu thế kỷ XIX. Dân gian còn lưu truyền câu ca: “Trên trời có ông sao Tua/ Ở dưới hạ giới có vua Ba Vành”.
Cộng hòa Tatarstan, tỉnh Moscow và 9 tỉnh khác của Nga đã trở thành mục tiêu trong một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái (UAV) lớn từ Ukraine vào rạng sáng 10/6, theo báo cáo từ các kênh Telegram địa phương, kèm theo video của nhân chứng từ nhiều thành phố trên khắp nước Nga.
Phòng Cảnh sát kinh tế Công an tỉnh Đắk Lắk đang xác minh các dấu hiệu sai phạm tại 2 dự án nhà ở trên địa bàn TP Buôn Ma Thuột. Dù chưa hoàn tất thủ tục pháp lý và từng nhiều lần bị xử phạt, hai doanh nghiệp vẫn xây dựng, rao bán nhà và đã có người dân chuyển vào sinh sống.
Trong bối cảnh ĐT Việt Nam không có lực lượng mạnh nhất, đặc biệt là thiếu vắng Nguyễn Xuân Son thì ĐT Malaysia lại triệu tập được những gương mặt nhập tịch chất lượng.
Tại bãi rác thải ven đường Xuân Thiều 21 (quận Liên Chiểu, Đà Nẵng), xuất hiện hàng trăm vỉ thuốc tân dược còn nguyên bị vứt lẫn trong xả bần và được phủ sơ sài bằng bạt đen.
Ông Hoàng Phúc Lâm, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, trong 24 giờ tới, áp thấp nhiệt đới có khả năng mạnh lên thành bão (cơn bão số 1) và còn mạnh thêm
Dự án hỗ trợ kỹ thuật nghiên cứu xây dựng, thành lập trung tâm đào tạo vận hành, bảo trì đường sắt đô thị tại TP.HCM sử dụng vốn ODA không hoàn lại từ Chính phủ Hàn Quốc, với gần 7 tỷ đồng
Những năm qua Trung tâm GDNN-GDTX huyện Chi Lăng đã luôn nỗ lực nâng cao hiệu quả trong hoạt động giáo dục văn hóa, dạy nghề nông thôn… từ đó đã trở thành nơi khởi đầu cho những sự thành công của người dân trong và ngoài huyện Chi Lăng
Trưởng đoàn đàm phán Nga với Ukraine, trợ lý Tổng thống Nga Vladimir Medinsky nói rằng người Nga đang yêu cầu tấn công Kiev và Lvov bằng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Oreshnik.
Chết đi còn phải xem Hoàng đế ra quyết định cho phép mình được an nghỉ tại nơi nào. Đó chính là số phận của phi tần thời xưa.
Ba tỉnh Lâm Đồng, Đắk Nông, Bình Thuận đã tổ chức Hội thảo về những định hướng phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Lâm Đồng mới trong giai đoạn 2026 - 2030 và những năm tiếp theo dưới sự chủ trì của lãnh đạo 3 tỉnh.
Từ năm 2021 đến nay, tỉnh An Giang đã chuyển đổi được 23.224ha/34.081ha cây trồng từ đất lúa kém hiệu quả sang rau, màu và cây ăn trái. TP.Long Xuyên, huyện Phú Tân, Châu Thành, Thoại Sơn, An Phú là các địa phương có diện tích chuyển đổi vượt so với kế hoạch.