Lần đầu tiên có một giống lúa có chỉ số đường huyết cực thấp, tốt cho người tiểu đường

Lần đầu tiên giới thiệu giống lúa có chỉ số đường huyết cực thấp

Lô mẫu gạo đầu tiên có chỉ số đường huyết cực thấp được trình lên Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. tại lễ khai mạc Đại hội Lúa gạo Quốc tế 2023.

Nhằm hạn chế nguy cơ mắc bệnh tiểu đường trên toàn thế giới, các nhà khoa học của Viện Nghiên cứu Lúa gạo quốc tế (IRRI) và Trung tâm Nghiên cứu CGIAR đã tìm ra các gen giúp làm tối thiểu chỉ số đường huyết (CSĐH) của lúa gạo. Phát hiện khoa học này mang tính đột phá, giúp chuyển đổi các giống lúa thông thường thành giống có CSĐH thấp và vẫn đảm bảo năng suất cũng như chất lượng hạt gạo.

IRRI phân loại mức CSĐH dưới 45 là cực thấp, 46-55 là thấp, 56-69 là trung bình và cao là 70 trở lên. Dòng lúa cực thấp được phát hiện mới nhất có CSĐH 44.

Bệnh tiểu đường đang gia tăng trên toàn cầu. Theo Liên đoàn Tiểu đường Quốc tế, có 537 triệu người mắc bệnh tiểu đường vào năm 2021 và con số này dự kiến sẽ tăng 47% vào năm 2047. Nhiều giống lúa trồng hiện nay tuy có chất lượng tốt, nhưng chỉ số CSĐH dao động từ 70 - 92, không tốt cho sức khỏe của người mắc bệnh tiểu đường.

Năm 2019, IRRI đã tìm thấy các dấu hiệu đặc chủng giống lúa, có ý nghĩa rất lớn để phân biệt CSĐH trung bình và CSĐH cao. Đây chính là bước đột phá trong khoa học nhằm phát triển các giống lúa năng suất cao, CSĐH thấp.

"Với nghiên cứu này, chúng tôi nỗ lực đảm bảo sức khỏe người sử dụng. Chúng tôi mong muốn hợp tác với các quốc gia để đẩy nhanh việc khai thác các giống lúa CSĐH thấp và cực thấp", Tổng giám đốc IRRI Ajay Kohli nói.

Chia sẻ ngắn gọn về tình hình ngành lúa gạo Philippines, Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr.  cho biết, quốc gia này đang phải đối mặt với vấn đề về thị trường gạo toàn cầu biến động, thiên tai, lũ lụt. Bên cạnh đó, các hoạt động tội phạm như buôn lậu, tích trữ, nhập khẩu trái phép cũng tác động xấu đến thị trường trong nước.

Để vượt qua những thách thức trên, ngoài tập trung đầu tư vào nghiên cứu khoa học, máy móc, Philippines còn hỗ trợ tài chính cho nông dân thông qua Chương trình Lúa gạo Quốc gia và Quỹ Tăng cường Cạnh tranh Lúa gạo. Bên cạnh đó, hợp tác với các tổ chức quốc tế như IRRI và nước khác không chỉ đảm bảo nguồn cung gạo ổn định, mà còn tăng cường nghiên cứu công nghệ, hoạch định chiến lược quốc gia.

Bộ Nông nghiệp Philippines đang tiếp tục nghiên cứu nhằm nhân rộng, hiện thực hóa bước đột phá khoa học này. Trong tương lai gần, Bộ mong muốn có thể sản xuất các giống lúa Philippines có CSĐH thấp với kỳ vọng được thị trường ưa chuộng.

Chuyển đổi hệ thống lúa gạo theo hướng đa dạng, bền vững, thân thiện môi trường

Đại hội Lúa gạo quốc tế lần thứ 6 – IRC 2023 là sự kiện lúa gạo lớn nhất thế giới do IRRI (Viện Nghiên cứu Lúa gạo quốc tế) và Bộ Nông nghiệp Philippines đồng tổ chức. Đây là diễn đàn toàn cầu cho các tác nhân trong chuỗi giá trị lúa gạo cùng gặp gỡ, thảo luận về những thách thức, cơ hội của ngành lúa gạo nhằm đảm bảo hệ thống lương thực toàn cầu.

Mạng lưới 1.500 người tham gia, gồm các nhà khoa học, quản lý, doanh nghiệp, nông dân sẽ cùng hợp tác để chia sẻ, trao đổi về các ý tưởng mới, khám phá các giải pháp và công nghệ tiên tiến cho toàn bộ ngành lúa gạo.

"IRC 2023, sự kiện toàn cầu về lúa gạo, xảy ra ở thời điểm không thể tốt hơn", ông Bas Bouman, Giám đốc Nghiên cứu IRRI nhấn mạnh. "Nông nghiệp toàn cầu đang phải đối mặt với những thách thức phức tạp khi phải đảm bảo nhu cầu lương thực, dinh dưỡng, trong khi cùng lúc chịu áp lực gia tăng dân số, mất tài nguyên, biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường".

Ứng phó và giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu được coi là thách thức lớn nhất đối với ngành lúa gạo. Hiện nay, thiên tai, hạn hán làm giảm đáng kể lượng gạo dự trữ, khiến nhiều quốc gia phải công bố hạn chế hoặc ngừng xuất khẩu gạo.

Những thông báo như trên gây chấn động thị trường gạo toàn cầu, khiến giá gạo quốc tế và trong nước tăng vọt, ảnh hưởng tiêu cực tới hàng triệu người. Hạn chế xuất khẩu có khả năng gây mất an ninh lương thực của các quốc gia vốn phụ thuộc vào gạo nhập khẩu để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ trong nước.

Nguyên Bộ trưởng Bộ NNPTNT Cao Đức Phát, Chủ tịch Hội đồng thành viên IRRI gửi thông điệp tới Đại hội: "Lúa gạo là nguồn lương thực chính của hơn nửa dân số thế giới, đảm bảo nguồn cung, phân phối gạo bền vững, giá cả phải chăng là yếu tố then chốt để duy trì ổn định chính trị xã hội ở nhiều quốc gia. Đồng thời, cải thiện ngành lúa gạo là giải pháp tối ưu để tăng thu nhập, sinh kế của hàng trăm triệu nông dân trồng lúa quy mô nhỏ. Chúng ta đang đối mặt với nhiều thách thức lớn khi biến đổi khí hậu đang tác động tiêu cực tới hệ thống lương thực, thực phẩm toàn cầu. Một tương lai không có nạn đói đòi hỏi nỗ lực tập thể, cần tất cả các quốc gia cùng hợp tác".

Với xu hướng người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến dinh dưỡng, chất lượng thực phẩm, nhiệm vụ của IRC là khẩn trương chuyển đổi hệ thống lúa gạo theo hướng đa dạng, bền vững, thân thiện môi trường.

Tại IRC 2023, các chuyên gia lúa gạo sẽ trình bày, thảo luận về phương pháp tiếp cận di truyền, nhân giống lúa; nghiên cứu hệ vi sinh vật, sức khỏe đất; canh tác kỹ thuật số, ứng dụng dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo, công nghệ nano, công cụ viễn thám, drone (máy phun thuốc không người lái)...

Đặc biệt, chuyển đổi chuỗi giá trị lúa gạo không chỉ dừng lại ở áp dụng khoa học công nghệ. Ngành lúa gạo các quốc gia cần thảo luận, đàm phán, gỡ rối chính sách công, qua đó giải quyết một số vướng mắc về dao động giá, thương mại tự do, phân khúc thị trường chênh lệch… Do đó, IRC 2023 đóng vai trò cầu nối giữa các lãnh đạo ngành nông nghiệp trên thế giới. Hợp tác công - tư sẽ là chìa khóa để giải quyết những thách thức lớn nhất mà ngành sản xuất lúa gạo đang phải đối mặt.

Cũng tại Đại hội Lúa gạo quốc tế - IRC 2023 đã diễn ra phiên thảo luận cấp cao với chủ đề "Xu hướng, chính sách, cơ hội cho ngành lúa gạo toàn cầu".

Chia sẻ kinh nghiệm quản lý, chính sách Việt Nam, ông Bùi Bá Bổng nói: "Việt Nam từng là nước có nền nông nghiệp lạc hậu, đứng sau các "ông lớn" Ấn Độ, Thái Lan. Ngày nay, chúng tôi tự hào về những thành tựu của ngành lúa gạo. Chúng tôi đã giảm 30% hóa chất, 30% phân bón, 30% giá cả đầu vào, nhưng đang đạt lợi nhuận cao nhất từ trước đến nay. Không chỉ thế, thử nghiệm trên 200.000 ha lúa đã thành công giảm 10% phát thải khí metan, và Bộ NNPTNT đang đặt mục tiêu 1 triệu ha lúa phát thải thấp".

×