Đăng nhập/ Đăng ký
| 
Bình luận
0
Với hàng chục vị đại khoa, hàng trăm cử nhân - tú tài, Liêu Xá xứng đáng xếp trong danh sách các làng khoa bảng nổi tiếng nước Nam. Không chỉ vậy, Liêu Xá còn là quê hương của Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác - vị Đại danh y làm rạng rỡ nền y học cổ truyền Việt Nam.
Dải đất hồ lô của làng cổ Liêu Xá, huyện Yên Mỹ, tỉnh Hưng Yên sinh 10 tiến sĩ
Liêu Xá (huyện Yên Mỹ, tỉnh Hưng Yên) là một làng cổ còn giữ được tương đối hệ thống tư liệu từ xa xưa. Vào thời Lý - Trần, Liêu Xá đã là một làng quê trù phú, tiếng tăm lẫy lừng bởi truyền thống ham học và học giỏi.
Minh chứng cụ thể nhất là Đỗ Thế Diên đỗ đầu khoa thi năm Ất Tỵ (1185). Ông được coi là Trạng nguyên khai khoa của tỉnh Hưng Yên. Ông làm quan trải đến chức Triều nghị Đại phu, kiêm Thẩm phán Viện Thẩm hình. Đến khi về trí sĩ, ông được ban tặng Thượng trụ quốc, thưởng cho đai vàng. Sau khi mất, được triều đình phong Phúc thần, cho dân chúng lập đền thờ trên nền nhà cũ.
Hay như Trần Uyên đỗ Thám hoa khoa thi Thái học sinh năm Bính Thìn niên hiệu Nguyên Phong 6 (1256) đời vua Trần Thái Tông, làm quan đến chức Đại học sĩ.
Từ xa xưa, người ta cho rằng, Liêu Xá là đất địa linh. Làng có dáng hình như hồ lô do được bao bọc bởi một dòng sông. Trong đó, xóm Văn Xá nằm trên mảnh đất hình con rùa, hai bên cánh đồng trải ra đẹp như hai cánh phượng.
Không chỉ có vậy, Liêu Xá còn thuộc vùng đất “ngũ Liêu” nổi danh đất Sơn Nam: Liêu Xá - Liêu Xuyên hiếu học, thành danh; Liêu Hạ phát xuất huyền tích Hồn Trương Ba, da hàng thịt; Liêu Trung rộn ràng lễ hội Tứ Pháp...
Chung cho cả làng có đình - miếu Văn, chùa Văn. Bên cạnh đó, làng còn lưu giữ nhiều di vật rất giá trị mà tiên tổ để lại, như bia đá, hoành phi, câu đối... mang tính khích lệ nhân tài. Những hiện vật đó cũng là nguồn gốc và nền tảng cho sự phấn đấu của các thế hệ lập thân lập nghiệp bằng con đường chữ nghĩa khoa cử.
Với hàng chục người đỗ đại khoa, hàng trăm người đỗ cử nhân – tú tài, đã minh chứng cho các giá trị truyền thống của Liêu Xá. Trong đó, dòng họ khoa bảng Lê Hữu có 6 đại khoa thuộc ba thế hệ liên tiếp đỗ đạt thành danh, đúng như lời vàng: Lịch triều phong tặng công, hầu, bá/Kế thế đăng khoa phụ, tử, tôn.
Họ Trần ở Văn Xá và Vũ Xá là dòng họ có số lượng người đỗ đạt đứng thứ hai trong làng Liêu Xá, với 2 người đỗ đại khoa (Trần Uyên và Trần Thu), 31 người đỗ trung khoa, 39 người đỗ tiểu khoa, 19 người có chức tước quan viên.
Tiếp đó là họ Nguyễn có 1 người đỗ đại khoa (Nguyễn Súc), 8 người đỗ trung khoa, 7 người đỗ tiểu khoa được phong chức tước. Ngoài ra, làng Liêu Xá còn có họ Vương với 1 người đỗ tiến sĩ (Vương Nham Khê), họ Vũ, họ Lưu, họ Phạm, họ Hoàng… cũng có người đỗ đạt.
Di tích nhà thờ Tiến sĩ dòng họ Lê Hữu, làng Liêu Xá, nay là xã Liêu Xá, huyện Yên Mỹ, tỉnh Hưng Yên.
Tiêu biểu nhất làng Liêu Xá là dòng họ Lê Hữu - ngoài 6 vị đại khoa, dòng họ này còn có 36 người đỗ trung khoa, 12 người đỗ tiểu khoa và hơn 10 người là chức sắc trong triều ngoài quận.
Theo gia phả của dòng họ Lê Hữu: Sáu đời đầu của dòng họ, dù có nhiều người giỏi chữ nghĩa nhưng thi cử lại không đỗ đạt. Đầu thế kỷ 18, ông Lê Hữu Dụng là đời thứ bảy cũng là người hiếu học nổi tiếng khắp vùng, nhưng đi thi mấy khoa liền cũng vẫn trượt, đành ở làng mở lớp dạy học.
Một người bạn của ông tên là Đồ Cẩm rất am hiểu phong thủy đến nhà chơi. Biết bạn hay chữ nhưng đường công danh lận đận, mới bày cho ông Dụng cuộc đất tốt để táng mộ của bà Vũ Thị Yêm (mẹ ông Dụng). Thế nhưng sắp đến giờ đẹp để táng thì vẫn còn thiếu tiểu sành. Số là gia cảnh ông Dụng nghèo khó, không có tiền để mua, khiến việc chuẩn bị không xong.
Thấy vậy, Đồ Cẩm liền nói: “Nếu không có tiểu sành thì ông cứ kiếm cho tôi một cái nồi đất miệng rộng, đủ để xếp hài cốt vào là được”.
Đến lúc hài cốt được mang đi cải táng chỗ mới thì bỗng trời nổi gió lớn, mây đen ùn ùn kéo đến, mưa như trút nước, huyệt mới đào bị lấp đầy nước không sao cải táng được. Con cháu họ Lê Hữu đành tạm đưa hài cốt đến rìa lũy tre làng đợi hết mưa sẽ tiếp tục.
Khi mưa tạnh, mọi người tiếp tục công việc thì phát hiện xung quanh chỗ hài cốt đó mối đã đùn lên lấp cao. Bởi vì tin rằng đây là ý trời, nên con cháu quyết định cứ thế đắp thành mộ chứ không táng vào chỗ đất mà ông Đồ Cẩm đã chọn.
Ông Đồ Cẩm sau khi đến xem xét sự lạ thì thốt lên rằng: “Ngôi mộ thiên táng này quả là vô cùng hiếm gặp. Ba mặt Bắc, Tây, Đông của làng này đều có con sông uốn quanh trông hình tựa một trái hồ lô lớn. Nồi hài cốt đã được đặt vào nơi huyệt kết, là kiểu đất “Ngôn kỳ đại thế”, lại dựa vào thế đất hồ lô nên long mạch táng ở đáy.
Kết cục, thế đất có hình thiên mã, có ngựa lớn, ngựa nhỏ chầu về. Bên ngoài thì có kim quy ngưỡng ngọa, bên trong thì có thượng thư án, bên thì tả tượng, bên thì hữu mã cùng chầu. Cứ theo thế đất này thì con cháu dòng họ Lê Hữu sẽ được đinh tài lưỡng vượng, học hành đỗ đạt cao. Họ của ông sẽ trở thành dòng họ quý tộc, chí bách dư niên (phát kết trên 100 năm)”.
Quả nhiên, dòng họ Lê Hữu bắt đầu phát đường khoa bảng. Người khai khoa của dòng họ là con trai cả của ông Lê Hữu Dụng là Lê Hữu Thời. Ông Thời đỗ kỳ thi Hương, vào thi Hội đỗ qua tam trường, được bổ nhiệm làm Tri huyện Chí Linh. Người con thứ của ông Dụng là Lê Hữu Danh đỗ Hoàng giáp khoa thi năm 1670.
Chuyện ông Lê Hữu Danh cũng khá ly kỳ. Sau khi đỗ đạt, Lê Hữu Danh vinh quy bái tổ về làng, cờ lọng uy nghiêm, quân lính chỉnh tề hộ tống. Người hai bên đường ra xem mặt Hoàng giáp rất đông, nhưng có một người con gái cứ đi giữa đường như không thấy chuyện gì. Lính đến dẹp đường, cô gái nói: “Đấy Hoàng giáp thì đây cũng một tổ tiến sĩ”.
Lê Hữu Danh nghe thế thì gặng hỏi, mới biết cô này là Dương Thị Duệ (người thôn Ngọc Quá, xã Lạc Đạo, huyện Gia Lâm, tỉnh Bắc Ninh - nay thuộc huyện Văn Lâm, Hưng Yên), cháu gái quan Thượng thư Dương Hồ, cháu ngoại của cụ Phạm Công Trứ – Tể tướng đương triều.
Nghĩ mình gặp cô gái này hẳn là duyên, Lê Hữu Danh xuống kiệu, tìm vào nhà quan Thượng thư Dương Hồ kể chuyện và ngỏ lời xin được kết duyên. Dương công cũng cho là duyên phận, liền đồng ý gả cháu gái cho Lê Hữu Danh.
Sinh viên trường y tri ân Hải Thượng Lãn Ông là con thứ 7 của tiến sĩ Lê Hữu Mưu.
Lê Hữu Danh làm quan đến chức Hiến sát sứ, khi mất được phong Tả thị lang, tước Văn Uyên bá. Ông có 10 người con, trong đó 3 con đỗ tiến sĩ. Trong đó, có Lê Hữu Mưu – người con thứ 9. Năm Canh Dần (1710), ông đỗ Đệ tam giáp tiến sĩ, làm đến Bồi tụng, Hữu thị lang bộ Công rồi giảng sách ở tòa Kinh diên. Sau được tặng Tả thị lang, phong tước Phu Đình bá.
Lê Hữu Mưu có tiếng văn thơ, tài đức được sĩ phu đương thời kính trọng. Người con thứ 7 của ông chính là Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác - về sau được nhân dân xưng tụng là Tổ sư Đông y Việt Nam.
Nhà bác học Lê Quý Đôn trong “Kiến văn tiểu lục” đã viết về 5 ân điển mà nhà Lê trung hưng ban cho các tân tiến sĩ. Trong đó có ân điển “dân làng trước hết phải dựng phủ đệ cho tiến sĩ”. Các vị đại khoa của dòng họ Lê Hữu không chỉ có phủ đệ riêng, mà còn quy tụ thành một “nhà tiến sĩ”. Đáng chú ý, nhà thờ Tiến sĩ ấy vẫn còn được lưu giữ cho tới ngày nay.
Tại Di tích nhà thờ Tiến sĩ dòng họ Lê Hữu còn lưu giữ tấm bia “Lê triều Lê Tướng công mộ chí”. Bia tạo dựng năm 1738, do người cháu tiến sĩ họ Dương chấp bút, nội dung ghi lại một thời gian khổ, quyết chí học tập của các vị đại khoa họ Lê Hữu. Tấm bia bốn mặt tái hiện truyền thống hiếu học của một gia đình khoa bảng, văn nhân, sống đông vui hòa hợp. Mọi thành viên có hướng đi lập thân lập nghiệp riêng cho mình, góp sức làm vững bền gia thế, rạng rỡ quê hương.
Nằm ở xóm Văn Xá - trung tâm thôn Liêu Xá, gần nhà thờ Đại tôn Lê Hữu. Theo gia phả, nhà thờ Tiến sĩ được dựng từ nửa cuối thế kỷ 17 và đã được tu sửa nhiều lần. Trên cổng nhà thờ còn rõ đại tự “Tiến sĩ môn”, cùng đôi câu đối ca ngợi Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác: “Hiển đạt Đông y danh quốc sử/ Lưu truyền Nam dược tế dân sinh (Làm rạng rỡ khoa thuốc phương Đông để tên tuổi trong quốc sử/ Lưu truyền lại ngành thuốc Nam cứu độ cuộc sống nhân dân).
Với sự nỗ lực không ngừng nghỉ của cả hệ thống chính trị và sự đồng lòng của người dân, đến cuối năm 2024, xã Cát Tài (huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định) đã hoàn thành 19/19 tiêu chí và chính thức đạt chuẩn xã nông thôn mới (NTM) nâng cao – đánh dấu một bước phát triển mạnh mẽ trong hành trình xây dựng quê hương giàu đẹp, văn minh.
Trong Tây Du Ký, có một yêu tinh, tiên giới không thu mà địa ngục không nhận, nhưng lại có mối quan hệ mật thiết với Tôn Ngộ Không. Đó là ai?
Chia sẻ
Một đám cháy lớn bùng phát dữ dội tại nhà hàng hải sản Biển Xanh ở TP.Dĩ An, Bình Dương, thực khách và nhân viên nháo nhào tháo chạy ra ngoài.
Chia sẻ
Sở GDĐT TP.HCM sẽ lần đầu tiên áp dụng phương thức công bố đồng thời điểm thi và điểm chuẩn tuyển sinh lớp 10 công lập, dự kiến từ ngày 23 đến 26/6.
Chia sẻ
Người sinh vào 3 tháng Âm lịch này vượt khó ở tuổi trẻ, đến trung niên sẽ gặt hái thành công lớn về sự nghiệp và tài chính, cuộc sống ngày càng thịnh vượng, viên mãn.
Chia sẻ
Bước ra từ cuộc thi Tiếng hát Việt toàn cầu 2023 và giành giải Á quân 1, cô gái đến từ Quảng Trị - Đức Thoa ra mắt Album Vol1 với tên gọi “Nốt mưa”.
Chia sẻ
Sau sự cố chập điện, hơn 10.000 con gà thịt tại trang trại của một người dân ở xã Diễn Phú, huyện Diễn Châu, Nghệ An bị chết ngạt. Nhận được thông tin, chính quyền địa phương đã huy động hàng chục người giúp chủ trại sơ chế gà chết, vớt vát chút tài sản.
Chia sẻ
Một đoạn clip ghi lại cảnh một con cá voi lớn há miệng ngoi lên mặt nước để săn mồi, phía trên là đàn chim biển chao liệng, vừa xuất hiện trên mạng xã hội và thu hút hàng ngàn lượt chia sẻ. Được biết, hình ảnh trên được ghi lại ở biển Bình Định.
Chia sẻ
Sau cuộc nhậu buổi tối, xuất phát từ những mâu thuẫn trong gia đình, Vàng Hừ Lòng (30 tuổi, trú tại bản Huổi Han, xã Bum Tở, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu) đã không kiềm chế được bản thân, ra tay đánh tử vong người bố dượng.
Chia sẻ
Hai phụ nữ đi chung xe máy theo hướng TP.HCM về miền Tây qua Long An, do thắng gấp khi trời mưa, xe ngã, bị container cán tử vong.
Chia sẻ
Năm nay, mùa mưa đến sớm hơn dự kiến. Từ đầu tháng 5 đã xảy ra một số cơn mưa lớn kéo dài, người trồng mì (trồng cây sắn) ruộng mới ở tỉnh Tây Ninh mừng vì giá thu mua củ khoai mì tăng, nay lại rầu vì mưa sớm.
Chia sẻ
“Chuyền bóng chuẩn vào, chắc chắn lên, hãy đảm bảo người được nhận bóng ở tư thế thuận lợi nhất chứ đừng chỉ nghĩ đến việc chuyền đi cho có”, HLV Kim Sang-sik gằn giọng, hét lớn về phía các cầu thủ trong buổi tập của ĐT Việt Nam tại Malaysia.
Chia sẻ
Đình Triệu hoàn toàn bình phục chấn thương, Nguyễn Filip phải dự bị?; HLV Sellami vui mừng khi giúp Jordan dự VCK World Cup 2026; Arsenal đàm phán mua Sesko; cầu thủ Tottenham tức giận khi HLV Postecoglou bị sa thải; M.U quyết qua mặt Arsenal trong vụ Gyokeres.
Chia sẻ
Tỷ phú công nghệ Mỹ Elon Musk đã đề xuất thành lập "Đảng Hoa Kỳ", đánh dấu sự thay đổi mạnh mẽ trong chiến lược chính trị.
Chia sẻ
Trường Đại học Mở Hà Nội vừa thông tin sẽ bổ sung xét tuyển tổ hợp C00 đối với nhóm ngành Luật.
Chia sẻ
Tống Anh Tuấn, tài xế Lexus hành hung nam shipper gây thương tích 8%, được đình chỉ điều tra vụ án do bị hại rút đơn, được trả tự do ngay tại tòa sau gần 4 tháng tạm giam. Việc này căn cứ vào quy định nào của pháp luật?
Chia sẻ
Vận may bất ngờ gõ cửa với 3 con giáp may mắn nhất khi mọi xui xẻo tiêu tan, Thần Tài chiếu cố đặc biệt, khiến họ liên tục nhận tin vui trong cuộc sống.
Chia sẻ
Phương Mỹ Chi là một trong những ca sĩ bước ra từ sân chơi nhí giữ được sức hút hiếm hoi ở thời điểm hiện tại.
Chia sẻ
Theo báo cáo chính thức từ Kiev, các đơn vị Không quân Ukraine đã bắn hạ một máy bay tiêm kích Su-35 của Nga trong một nhiệm vụ gần hướng Kursk vào sáng sớm thứ Bảy, ngày 7/6.
Chia sẻ
Từ chỗ là món quà quê mộc mạc, trái mãng cầu-quả đặc sản Tây Ninh đang từng bước vươn xa – có mặt trong các hệ thống phân phối lớn, tham gia các hội chợ nông sản, và dần khẳng định vị thế trên thị trường trong nước lẫn quốc tế.
Chia sẻ
HLV Peter Cklamovski vừa công bố danh sách 30 tuyển thủ Malaysia tham dự cuộc đọ sức với ĐT Việt Nam tại lượt trận thứ 2 bảng F, vòng loại thứ 3 Asian Cup 2027.
Chia sẻ
Kể từ ngày 9/6, Trung tâm phục vụ hành chính công TP Hà Nội chính thức triển khai tiếp nhận 100% hồ sơ theo hình thức trực tuyến và trực tuyến toàn trình đối với các thủ tục hành chính lĩnh vực hoạt động xây dựng, trong đó có cấp phép xây dựng nhà ở.
Chia sẻ
Việc sáp nhập, sắp xếp lại các đơn vị hành chính cấp xã tại Bình Dương đang bước vào giai đoạn hoàn tất. 36 xã, phường mới Bình Dương đã sẵn sàng đi vào hoạt động từ ngày 1/7 tới.
Chia sẻ
Áng Sáng AZA thừa nhận cô hành xử thiếu suy nghĩ, làm ảnh hưởng đến anh HIEUTHUHAI - một nghệ sĩ mà cô tôn trọng, ngưỡng mộ.
Chia sẻ
Ông Phạm Văn Lắm ở khu vực 3, phường Hưng Thạnh, quận Cái Răng, với mô hình trồng rau an toàn trong nhà lưới mang lại thu nhập ổn định hàng chục triệu đồng mỗi tháng. Năm 2019, cùng với sự hỗ trợ của Hội Nông dân phường, ông Lắm cùng các nông dân lân cận thành lập Tổ hợp tác Rau an toàn Hưng Thạnh với 20 thành viên.
Chia sẻ
Trong hoạt động cuối cùng của phái đoàn công tác Bộ Nông nghiệp và Môi trường làm việc tại Mỹ, doanh nghiệp 2 nước đã ký kết 8 biên bản ghi nhớ mua bán nông sản giá trị 1,1 tỷ USD. Trong đó, có thỏa thuận lớn nhất trị giá 380 triệu USD, giữa Công ty CP Khai Anh Bình Thuận và Tập đoàn Cargill được ký.
Chia sẻ
Trước ngày sáp nhập Ninh Bình, Nam Định, Hà Nam là quê hương vị anh hùng Đinh Công Tráng với khởi nghĩa Ba Đình chống thực dân Pháp. Năm 1873, quân Pháp kéo về chiếm đóng vùng đồng bằng Hà Nam, chỉ sau 10 ngày, Đinh Công Tráng lập tức đứng lên kêu gọi văn thân, chiêu mộ nghĩa quân dựng cờ khởi nghĩa ngay tại quê hương-đất Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam ngày nay.
Chia sẻ
Từ một cây trồng đại trà trong vườn nhà, hiện nay nông dân (xã Cẩm Thịnh, huyện Cẩm Xuyên, tỉnh Hà Tĩnh) đã và đang từng bước mở rộng diện tích trồng sả, thành lập tổ hợp tác để thuận lợi trong việc tiêu thụ sản phẩm. Nhờ được mùa, được giá nên người nông dân nơi đây có thu nhập ổn định, có nhiều hộ thoát nghèo nhờ trồng sả.
Chia sẻ
Tuy không thể đoạt mạng đối thủ từ xa như trong phim kiếm hiệp, nhưng Nhất Dương Chỉ là bí kíp võ công hoàn toàn có thật ngoài đời.
Chia sẻ
Nga tuyên bố thẳng thừng rằng, nếu không giải quyết “nguyên nhân gốc rễ” của cuộc chiến ở Ukraine thì sẽ không có lệnh ngừng bắn nào, đồng thời đưa ra những yêu sách mà Kiev và các đồng minh phương Tây coi là các điều kiện đầu hàng.
Chia sẻ
UBND TP Hà Nội vừa ban hành chỉ đạo về việc tổ chức Kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông (THPT) năm 2025 và công tác tuyển sinh vào lớp 10, mầm non, lớp 1, lớp 6 năm học 2025–2026.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Trần Hòa 
