Hội thi hát Quan họ đầu xuân: nét văn hóa xứ Kinh Bắc

Đối với người xứ Kinh Bắc, Hội thi hát Quan họ đầu xuân là một sự kiện mà các liền anh, liền chị luôn mong chờ. Không chỉ là sân chơi để thử sức và giao lưu, hội thi còn là cơ hội để họ học hỏi những câu Quan họ mới, trau dồi kỹ năng ca hát, góp phần gìn giữ và lan tỏa nét đẹp di sản văn hóa Quan họ đến đông đảo công chúng.

Suốt hơn một tháng qua, cặp liền anh Nguyễn Thành Mạnh và Vũ Sỹ Quý, thành viên CLB Quan họ làng Hoài Trung (xã Liên Bão, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh) đã không ngừng rèn luyện để tiếng hát của mình thêm mượt mà, tròn trịa, thể hiện trọn vẹn tinh thần của Quan họ với đầy đủ “vang, rền, nền, nảy”. 

Ông Nguyễn Thành Mạnh từng giữ chức Chủ tịch UBND xã Liên Bão, nay khi đã về hưu, có nhiều thời gian hơn để nghiên cứu, luyện tập và truyền dạy Quan họ. Ông trân trọng lưu giữ nhiều tài liệu học hát, thậm chí còn tự tay ghi chép lại để dễ dàng ôn luyện.

"Hàng năm, chúng tôi đều mong chờ hội thi với một niềm háo hức đặc biệt. Năm nay, anh em trong CLB đã dành nhiều thời gian luyện tập, nhất là với hình thức hát đối đáp – một nét đặc trưng độc đáo của dân ca Quan họ Kinh Bắc. Hội thi không chỉ là sân chơi ý nghĩa mà còn là cơ hội để các liền anh, liền chị trau dồi kỹ năng, rèn luyện giọng hát, giữ gìn và phát huy giá trị của Quan họ", ông Nguyễn Thành Mạnh bày tỏ.

Trước giờ bước lên sân khấu, các cặp liền anh, liền chị tận dụng từng phút giây để ôn luyện. Liền chị Nguyễn Thị Tám, thành viên CLB Quan họ Hữu Chấp (phường Hòa Long, TP. Bắc Ninh), chăm chú mở sách, tỉ mỉ ghi nhớ từng câu ca, chuẩn bị kỹ lưỡng cho phần thi của mình.

"Chúng tôi không đợi đến sát ngày thi mới luyện tập mà suốt cả năm, khi có thời gian rảnh là lại ôn luyện. Không chỉ vì cuộc thi, mà bởi chúng tôi thực sự say mê Quan họ. Mỗi câu hát cất lên đều mang theo những cảm xúc lắng đọng, chạm đến trái tim người nghe. Quan họ thấm sâu vào tâm hồn, không chỉ giúp tôi trau dồi giọng hát mà còn rèn luyện cách ứng xử nhẹ nhàng, ý tứ. Tôi mong có thể truyền lại những giá trị đẹp đẽ ấy cho thế hệ sau", bà Tám chia sẻ.

Theo ông Phạm Văn Thắng - Phó Giám đốc phụ trách Nhà hát Dân ca Quan họ Bắc Ninh, Hội thi năm nay có sự tham gia của 8 đoàn nghệ thuật quần chúng, 58 làng Quan họ, với 580 nghệ nhân, diễn viên, nhạc công tiêu biểu đến từ các địa phương trong tỉnh.

Hội thi gồm hai phần: Sân khấu thi ca nhạc Quan họ và thi hát đối đáp Quan họ. Ở phần thi ca nhạc Quan họ, mỗi huyện, thị xã, thành phố sẽ thành lập một đoàn nghệ thuật quần chúng, tham gia biểu diễn một chương trình dưới các hình thức như đơn ca, song ca, tam ca, tốp ca. 

Các tiết mục được thể hiện qua làn điệu Dân ca Quan họ Bắc Ninh lời cổ, những bài hát mới sáng tác dựa trên giai điệu Quan họ, hoặc các ca khúc mang âm hưởng Quan họ với nội dung ca ngợi Đảng, Bác Hồ, truyền thống lịch sử – văn hóa dân tộc, cũng như những thành tựu đổi mới của quê hương, đất nước.

Tại sân khấu thi đối đáp Quan họ, các cặp đôi liền anh, liền chị Quan họ đang lao động, học tập và công tác trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh (hoặc các tỉnh bạn nếu có nhu cầu), thi hát đối đáp 50 bài và 150 bài Dân ca Quan họ Bắc Ninh; hát không nhạc đệm. Các cặp đôi liền anh, liền chị gắp thăm để thực hiện phần thi, bao gồm câu ra và câu đối của làn điệu.

Ông Thắng chia sẻ thêm: “Dân ca Quan họ Bắc Ninh từ lâu là món ăn tinh thần không thể thiếu đối với mỗi người dân vùng Kinh Bắc - Bắc Ninh. Những lời ca mang hồn xứ sở, những làn điệu hội tụ tinh hoa của rất nhiều loại hình dân ca khác. Tất cả đã in đậm trong tâm khảm đồng thời là niềm tự hào của con người nơi đây. Hội thi hát Quan họ đầu xuân được tổ chức hàng năm là hoạt động nhằm đưa Dân ca Quan họ Bắc Ninh ngày càng phát triển với phương châm của Đảng là vừa dân tộc, vừa hiện đại”.

Trao đổi với PV Dân Việt, nhạc sĩ Ngọc Lương, Trưởng phòng Nghiệp vụ Văn hóa - Nhà hát Dân ca quan họ Bắc Ninh cho biết: “Chúng tôi đã có sự chuẩn bị rất kỹ lưỡng cho hội thi năm nay ở cả hai sân khấu biểu diễn. Với phần thi hát đối đáp, chúng tôi tổ chức các lớp tập huấn, giúp các liền anh, liền chị không chỉ nâng cao kỹ năng trình diễn, mà còn rèn luyện cách ứng xử, giao tiếp, để thể hiện trọn vẹn nhất nét đẹp văn hóa Quan họ".

×