Lo học sinh sa sút tinh thần, nhiều nước mạnh tay cấm điện thoại ở trường

Mỹ - đi đầu trong lệnh cấm điện thoại

Mới đây, New York trở thành tiểu bang lớn nhất nước Mỹ ban hành lệnh cấm điện thoại thông minh tại các trường công lập. Bắt đầu từ năm học 2025, khoảng 2,5 triệu học sinh từ mẫu giáo đến lớp 12 sẽ không được sử dụng điện thoại trong giờ học, bao gồm cả giờ ăn trưa và giờ ra chơi.

Bên cạnh New York, nhiều bang khác cũng đã thông qua luật tương tự, yêu cầu các trường xây dựng chính sách hạn chế quyền truy cập điện thoại thông minh từ năm học 2025–2026. Danh sách này bao gồm Alabama, Arkansas, Nebraska, North Dakota, Oklahoma và West Virginia, nâng tổng số lên 17 tiểu bang cùng Washington, D.C. đã chính thức áp dụng lệnh cấm trong trường học.

Theo khảo sát của Trung tâm Nghiên cứu Pew (Mỹ), 67% người trưởng thành ủng hộ việc cấm điện thoại thông minh trong giờ học, nhưng chỉ 36% đồng ý cấm trong toàn bộ ngày học. Đáng chú ý, sự ủng hộ trải đều ở cả cử tri Đảng Cộng hòa, Dân chủ và Độc lập.

Những lo ngại về về ảnh hưởng của điện thoại được phản ánh trong cuốn sách “Thế hệ lo lắng” của Jonathan Haidt – tác phẩm mô tả một thế hệ trẻ lớn lên cùng nỗi lo âu, trầm cảm do nghiện điện thoại. Tác giả khuyến nghị 4 hành động: không dùng smartphone trước cấp 2, chờ đến 16 tuổi mới dùng mạng xã hội, cho trẻ tự lập hơn và xây dựng trường học không điện thoại.

Nghiên cứu còn cho thấy gần một nửa Gen Z (18–27 tuổi) ước mạng xã hội chưa từng tồn tại, và 21% ước chưa từng có smartphone. Khoảng 40% Gen Z ủng hộ trường học không điện thoại.

Trong khi đó, Pew phát hiện rằng gần 40% trẻ em 8–12 tuổi đã sử dụng mạng xã hội; tỷ lệ này ở nhóm 13–17 tuổi là gần 95%, và gần một nửa dùng mạng xã hội gần như liên tục.

Điện thoại gây khó tập trung và giảm sút học tập

Dữ liệu ban đầu cho thấy lệnh cấm điện thoại có thể giúp cải thiện thành tích học tập. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng học sinh khó tập trung khi điện thoại xuất hiện, ngay cả khi không sử dụng. Kết quả học tập đã giảm đáng kể trong thời kỳ đại dịch và đến nay vẫn chưa phục hồi.

Một số bang như Maine và Oregon tụt hậu gần một năm ở môn đọc. Hiện chưa bang nào khôi phục hoàn toàn kết quả ở cả toán và đọc.

Luật cấm toàn bang cho phép các trường tự xây dựng quy định, dẫn đến những tranh luận trái chiều. Trong khi đa số phụ huynh ủng hộ, 24% phản đối vì lo không liên lạc được với con hoặc muốn tự đặt giới hạn cho con mình.

Tuy nhiên, các trường báo cáo rằng học sinh thường dần thích nghi và thậm chí hoan nghênh lệnh cấm. 72% giáo viên trung học cũng xác nhận điện thoại là yếu tố lớn gây sao nhãng trong lớp.

Lệnh cấm lan rộng toàn cầu

Phong trào này không chỉ giới hạn tại Mỹ. Tại Úc, chính phủ đã cấm mạng xã hội với trẻ em dưới 16 tuổi. Tại Pháp, sau một vụ tấn công bằng dao tại trường học, Tổng thống Macron đề xuất quy định độ tuổi tối thiểu dùng mạng xã hội là 15, và cam kết hành động nếu EU không thống nhất sớm.

Tại Mỹ, hai thượng nghị sĩ đã đề xuất yêu cầu dán nhãn cảnh báo sức khỏe tâm thần trên mạng xã hội – một phần trong nỗ lực kiểm soát sức ảnh hưởng từ các tập đoàn công nghệ lớn (Big Tech) đến giới trẻ.

×