Cá trích - Loài cá nhỏ nhưng có võ, nguồn lợi lớn của ngư dân Việt Nam

Nếu nói đến một trong những loại cá biển phổ biến, giá rẻ nhưng lại chứa hàm lượng dinh dưỡng cao bậc nhất, không thể không nhắc đến cá trích. Đây là loài cá quen thuộc với người dân Việt Nam, đặc biệt là ở các vùng biển miền Trung và Nam Bộ. Nhưng ít ai biết rằng, ở nhiều quốc gia phát triển, cá trích được xem như một loại thực phẩm "vàng" với giá trị dinh dưỡng vượt trội.

Theo Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), cá trích nằm trong danh sách những loại hải sản có lợi nhất cho sức khỏe, đặc biệt là với hệ tim mạch nhờ vào hàm lượng Omega-3 dồi dào. Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA) cũng khuyến nghị mọi người nên ăn cá trích ít nhất 2 lần mỗi tuần để cải thiện sức khỏe tim mạch và giảm nguy cơ đột quỵ.

Cá trích thuộc họ Clupeidae, sinh sống chủ yếu ở Đại Tây Dương, Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương. Ở Việt Nam, cá trích xuất hiện nhiều ở các vùng biển từ Bắc vào Nam, tập trung chủ yếu tại Quảng Ninh, Thanh Hóa, Nghệ An, Quảng Ngãi, Phú Quốc, Bình Thuận, Vũng Tàu và Kiên Giang. Đặc biệt, tại Phú Quốc, cá trích không chỉ là sản phẩm đánh bắt chính mà còn trở thành nguyên liệu cho món đặc sản nổi tiếng: gỏi cá trích.

Ngư dân Việt Nam đánh bắt cá trích chủ yếu bằng cách sử dụng lưới vây, lưới rê và lưới kéo. Các thuyền đánh cá thường ra khơi từ sáng sớm hoặc đánh bắt theo mùa, đặc biệt là vào các tháng từ tháng 3 đến tháng 7, khi cá trích xuất hiện nhiều. Sau khi thu hoạch, cá trích thường được bảo quản bằng nước đá hoặc sấy khô để phục vụ cho nhu cầu tiêu thụ trong nước và xuất khẩu. Cá trích không chỉ được tiêu thụ tươi mà còn được chế biến thành các sản phẩm như cá trích đóng hộp, cá trích hun khói và cá trích muối.

Theo American Journal of Clinical Nutrition, cá trích là một loại thực phẩm giàu dinh dưỡng với nhiều lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe con người. Đây là một trong những loại cá có hàm lượng Omega-3 cao nhất, giúp cải thiện sức khỏe tim mạch bằng cách giảm cholesterol xấu (LDL) và tăng cholesterol tốt (HDL), đồng thời giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch và đột quỵ.

Ngoài ra, cá trích chứa nhiều DHA và EPA - hai loại axit béo quan trọng giúp tăng cường trí nhớ, cải thiện chức năng não bộ và giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer, đặc biệt đối với người cao tuổi. Không chỉ tốt cho hệ tim mạch và trí não, cá trích còn hỗ trợ xương chắc khỏe nhờ vào lượng canxi, vitamin D và photpho dồi dào, giúp phòng ngừa bệnh loãng xương.

Đặc biệt, protein trong cá trích có chất lượng cao, giúp tăng cường hệ miễn dịch, nâng cao sức đề kháng, bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh nhiễm trùng (nguồn: Mayo Clinic). Một ưu điểm khác khiến cá trích được ưa chuộng là hàm lượng thủy ngân thấp hơn nhiều so với các loại cá biển lớn như cá ngừ hay cá thu, khiến nó trở thành thực phẩm an toàn cho cả trẻ nhỏ và phụ nữ mang thai (nguồn: FDA).

Cá trích và những món ăn đặc sản của Việt Nam

Gỏi cá trích là một trong những món ăn đặc sản ở Phú Quốc, nếu đặt chân đến hòn đảo xinh đẹp mà chưa thử gỏi cá trích thì xem như bạn chưa thực sự trải nghiệm ẩm thực của hòn đảo này.

Đây là một trong những món ăn đặc trưng nhất, kết hợp giữa vị béo của cá tươi, vị chua nhẹ của chanh, cay cay của ớt và thơm bùi của đậu phộng. Gỏi cá trích thường được ăn kèm bánh tráng và nước chấm chua ngọt, tạo nên một hương vị khó quên.

Ngoài gỏi cá trích, cá trích kho tiêu cũng là món ăn quen thuộc trong bữa cơm gia đình Việt Nam. Cá được ướp với nước mắm ngon, tiêu xanh, hành tím, sau đó kho liu riu đến khi thịt cá săn chắc, thấm đẫm gia vị. Món này ăn với cơm nóng là “hết sẩy”.

Một cách chế biến khác được nhiều người ưa thích là cá trích nướng muối ớt. Những con cá tươi được ướp muối, ớt, tỏi rồi nướng trên than hồng đến khi da cá giòn rụm, thịt thơm lừng. Món này khi chấm với muối tiêu chanh và ăn kèm rau sống càng làm nổi bật hương vị đậm đà của cá.

Cá trích còn được chế biến thành món cá trích một nắng, tức là cá sau khi đánh bắt sẽ được phơi dưới nắng nhẹ trong một ngày để giữ độ tươi ngon và tăng thêm hương vị đậm đà khi chế biến. Cá trích một nắng chiên giòn hoặc nướng than đều mang đến một hương vị hấp dẫn khó cưỡng.

Từng bị xem là loài cá bình dân, cá trích nay đã trở thành thực phẩm được săn đón nhờ giá trị dinh dưỡng tuyệt vời. Không chỉ có mặt trong bữa cơm gia đình Việt mà cá trích còn là nguyên liệu chính trong nhiều món ăn cao cấp, thậm chí xuất khẩu sang thị trường quốc tế.

×