Theo Đông y, cá chạch có vị ngọt, tính bình, mang lại rất nhiều công dụng vàng cho sức khỏe. Do đó, không ngạc nhiên khi loại cá này được các nhà y học Trung Quốc gọi là “nhân sâm dưới nước”. Còn theo Tây y, cá chạch có tới 17 acid amin thiết yếu nên dễ hấp thụ khi ăn, được xếp vào nhóm thực phẩm có nhiều công dụng chống oxy hóa, rất tốt cho sức khỏe. Do đó, bạn có thể bổ sung loại cá này vào thực đơn mỗi ngày của gia đình để bồi bổ cơ thể và khỏe mạnh hơn.

Cá chạch có thể chế biến thành nhiều món ăn phổ biến của người Việt. Bên cạnh giá trị dinh dưỡng, cá chạch còn dùng chữa bệnh. Từ xa xưa, người dân đã gọi loại cá này là sâm nước. Cá chạch sống ở dưới bùn, thân nhớt.

Theo Phó giáo sư Nguyễn Thị Lâm - Nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia, cá chạch là thủy sản giàu chất đạm, canxi, phốt pho, ít mỡ. Trong 100g thịt cá có 16,9g đạm, 2g chất béo, 3,2g gluxit, 16,9mg canxi, 3,2mg sắt, 27mg phốt pho và các vitamin khác.

Vì vậy, cá chạch là món ăn tốt cho người suy dinh dưỡng, dùng sau ốm đau, bệnh tật, hợp nam giới.

Ở các vùng quê, cá chạch được sử dụng phổ biến, người dân còn phơi cá để ăn dần. Cá chạch làm được nhiều món ăn khác nhau dùng trong bữa ăn hằng ngày để cung cấp dinh dưỡng cho cơ thể.

Bác sĩ Lâm lưu ý khi chế biến cá chạch, cần làm sạch nhớt bằng giấm, muối, tro bếp, phèn chua, sau đó ướp với gừng, nghệ, hạt tiêu, muối để giảm độ tanh.

Theo lương y Bùi Đắc Sáng - Hội Đông y Hà Nội, cá chạch được đánh giá cao về tác dụng với sức khỏe. Cá chạch có vị ngọt, tính bình, bổ dương, viêm gan, vàng da, mụn nhọt, lở loét, suy giảm tình dục ở nam giới, rối loạn xuất tinh. Người mắc bệnh gan thận mạn tính ăn cá chạch rất tốt.

Y học hiện đại cho rằng cá chạch có tác dụng bổ dưỡng, tăng sức đề kháng, lưu thông khí huyết, tăng các enzym tiêu hóa thức ăn, có ích cho chữa bệnh suy giảm sinh lực như hen suyễn, lao.

Cách chọn cá chạch tươi ngon, thịt chắc

Để mua được cá chạch tươi ngon nhất, bạn nên mua ở các khu chợ hoặc cửa hàng chuyên bán đồ hải sản tươi, sống.

Khi chọn cá chạch hãy chọn những con còn sống, giãy mạnh và có thân hình to.

Hãy chọn con có phần mắt trong, da sáng bóng và phần mang đỏ tươi.

Không nên lựa những con cá đã chết hoặc nằm im lìm, vì như vậy sẽ ảnh hưởng đến chất lượng món ăn và mùi vị của cá.

Không nên chọn những con quá nhỏ hoặc gầy, vì sẽ ít thịt và nhiều xương.

Một số công dụng của cá chạch mà nhiều người chưa biết

Dưới đây là một số công dụng đặc biệt của cá chạch mà nhiều người có thể chưa biết:

1. Cá chạch có công dụng hạ đường huyết

Y học cổ truyền Trung Quốc cho rằng chạch có vị ngọt, tính bình, là thực phẩm bổ sung dinh dưỡng hàm lượng cao, ít chất béo, rất giàu canxi, photpho, kẽm, selen ... Nhờ đó, ăn loại cá này không chỉ giúp hạ đường huyết mà còn ngăn ngừa bệnh tiểu đường và loãng xương.

Ngoài ra, kết hợp các loại món ăn khác cùng cá chạch sẽ mang lại nhiều chất dinh dưỡng, công dụng kiểm soát đường huyết trong máu cho bệnh nhân tiểu đường, duy trì sức khỏe tốt nhất. Tuy nhiên, những người bị bệnh tiểu đường vẫn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.

2. Dưỡng thận

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng cá chạch là thực phẩm tốt cho thận. Theo đó, loại cá này chứa nhiều chất dinh dưỡng như kẽm, selen, canxi và các khoáng chất khác rất có lợi để thúc đẩy quá trình trao đổi chất của thận, đồng thời giúp loại bỏ độc tố, chất thải ra khỏi cơ thể.

 Ngoài chất dinh dưỡng và khoáng chất, cá chạch còn chứa một số chất dinh dưỡng đặc biệt như axit amin, axit béo không bão hòa đa… có tác dụng tốt trong việc bảo vệ và phục hồi thận, từ đó duy trì sức khỏe của thận.

3. Tráng dương

Theo Đông y Trung Quốc, cá chạch vị ngọt, tính bình có tác dụng bổ khí huyết chống lão suy, tráng dương, thanh nhiệt trừ thấp. Loại thực phẩm này rất giàu lysine, đặc biệt tốt cho nam giới. Lysine là một thành phần thiết yếu để hình thành tinh trùng. Ăn loại cá này thường xuyên sẽ thúc đẩy sự hình thành số lượng và cải thiện chất lượng tinh binh, cường dương hiệu quả.

4. Bổ sung canxi, giúp xương chắc khỏe

Cá chạch chứa nhiều canxi và các nguyên tố vi lượng rất tốt cho xương khớp. Theo bảng thành phần thực phẩm Việt Nam, 100g cá chạch cung cấp 109mg canxi cùng protein và các dưỡng chất khác, hàm lượng canxi cao hơn 6 lần so với cá chép và hơn khoảng 10 lần so với mực, giúp ngăn ngừa còi xương ở trẻ em và chắc khỏe xương ở người lớn tuổi. Do đó, thường xuyên ăn loại cá này có thể ngăn ngừa bệnh còi xương ở trẻ và bệnh loãng xương ở người già.

5. Chống viêm

Chạch chứa một loại axit béo không bão hòa, có khả năng chống lão hóa mạch máu, rất tốt cho người cao tuổi. Chất nhầy trơn ngoài da của nó cũng có tác dụng chống viêm, kháng khuẩn hiệu quả.

6. Bổ máu

Cá chạch rất giàu protein và các nguyên tố sắt, rất tốt cho những bệnh nhân bị thiếu máu do thiếu sắt. Bên cạnh đó, thành phần niacin có trong loại cá này có thể làm giãn mạch máu, hạ cholesterol và nồng độ triglyceride trong máu. Bổ sung loại cá này vào thực đơn cho gia đình sẽ giúp điều chỉnh rối loạn lipid máu, giảm thiểu mức độ xơ cứng động mạch vành, làm giảm tỷ lệ mắc các bệnh như nhồi máu cơ tim, phòng chống bệnh tim mạch hiệu quả.

Dù là loại thực phẩm vàng cho sức khỏe và phù hợp với hầu hết mọi đối tượng. Tuy nhiên các chuyên gia sức khỏe khuyến cáo những người đang có bệnh nền và đang phải sử dụng thuốc hà thủ ô đỏ để điều trị bênh thì không nên tiêu thụ loại cá này. Nguyên nhân là vì hà thủ ô đỏ khi kết hợp với các dưỡng chất có trong cá chạch sẽ làm giảm tác dụng của loại dược liệu này.

Có nhiều món ăn ngon từ cá chạch tốt cho sức khỏe bạn có thể tham khảo như:

- Cá chạch nấu canh với đại táo, nêm nếm vừa miệng, cho thêm tiêu, ớt ăn hằng ngày từ 7 tới 10 hôm sẽ giảm tình trạng mẩn ngứa, thanh nhiệt, giải độc.

- Cá chạch nấu với thịt lợn thêm gừng, tiêu cho người mới ốm, suy nhược, trẻ suy dinh dưỡng. Bạn mua 100g cá chạch làm sạch, 50g thịt nạc. Nấu cá chạch cho chín nhừ rồi cho thịt lợn, nêm gia vị vừa miệng. Ăn ngày 1 lần, liên tục trong 3 tuần, nghỉ 1 tuần lại ăn tiếp. Món ăn này lặp lại trong 3 tháng liên tục sẽ giúp lưu thông khí huyết nâng cao sức đề kháng.

- Cháo cá chạch tốt cho nam giới. Bạn mua cá chạch làm sạch nhớt, loại bỏ xương, đầu cá. Lấy thịt cá xào với hành đã phi thơm cho thêm hạt lạc, xì dầu, đường, nước mắm đảo đều cho thơm, săn thịt cá lại. Gạo vo sạch nấu thành cháo. Cuối cùng, cho thịt cá xào thơm vào cháo trắng và đảo đều lên. Ăn nóng cho thêm lá hành, tiêu, ớt tùy sở thích mỗi người.

Ngoài ra, cá chạch cũng là thực phẩm cho mâm cơm thêm phong phú như chạch om chuối đậu, chạch chiên giòn với lá lốt, chạch kho tương, chạch kho riềng. Tuy nhiên, bạn không nên ăn quá nhiều cá chạch mà quên các thực phẩm khác.

Lương y Sáng nhấn mạnh để đảm bảo sức khỏe cần ăn đa dạng thực phẩm. Khi mua cá nên mua loại tươi sống, chọn con to, khỏe. Không ăn chạch tái, sống vì loài cá này sống dưới bùn có thể nhiễm nhiều ký sinh trùng.

×