Lợi nhuận cao từ trồng ném

Những ngày đầu tháng 5, gia đình ông Trần Bình Than (trú thôn 6, xã Triệu Cơ, huyện Triệu Phong, Quảng Trị) đang thu hoạch những luống ném (tên gọi khác là cây nén, cây hành tăm) cuối cùng. Vụ ném năm nay, gia đình ông Than trồng 1.500m2 cây ném.

Ông Than cho biết, trước đây vùng cát ven biển xã Triệu Cơ nói riêng, các xã ven biển thuộc huyện Triệu Phong và Hải Lăng nói chung chủ yếu bỏ hoang. Những diện tích có thể trồng cây rất ít, chủ yếu trồng khoai, sắn, lợi nhuận thấp. Lý do là khí hậu nơi đây nắng nóng, khó có cây nào chịu nỗi. Bởi vậy, đời sống người dân gặp nhiều khó khăn.

Khoảng năm 2018, cùng với các chính sách khuyến khích người dân chuyển đổi sinh kế, phát triển sản xuất đánh thức tiềm năng những vùng đất cát ven biển, người dân được cán bộ ngành nông nghiệp hướng dẫn thử nghiệm trồng ném.

Lý do cây ném được lựa chọn là vì giống cây lá nhỏ này có sức chịu nóng, hạn khá tốt, dễ trồng, sinh trưởng tốt, ít sâu bệnh hại và quan trọng là vốn đầu tư ban đầu không cao.

Ông Than cho hay, cây ném được trồng từ tháng 8 đến tháng giêng, hai năm sau bắt đầu thu hoạch. Với 1.500m2, sau 6 tháng chăm sóc, ông Than thu hoạch trên 5 tạ ném củ. Với giá thị trường như hiện nay, sau khi trừ chi phí, ông Than có lãi khoảng 35 triệu đồng, cao hơn nhiều so với trồng khoai, sắn. Đối với người dân vùng biển bãi ngang gió Lào, cát trắng thì đây là khoản thu nhập không nhỏ. Chưa kể trước đó ông Than còn tỉa thưa thân, lá ném bán ra thị trường để có thêm thu nhập hàng ngày.

Chia sẻ kinh nghiệm trồng ném, ông Than cho biết để cho sản phẩm năng suất, bán được giá, cần kết hợp nhiều yếu tố từ khâu chọn giống đến trồng và chăm sóc.

Củ ném chọn làm giống phải chắc, tròn đều, không bị sâu bệnh, lượng củ giống trồng khoảng 30 kg/sào, thường thì 50 -55 củ/m2. Mỗi luống đất trồng ném rộng từ 1,2 đến 1,5m, cao 20-50cm nhằm chống ngập úng. Ông Than dùng các phế phụ phẩm trong nông nghiệp, phân chuồng hoai mục ủ với chế phẩm vi sinh tạo nguồn phân hữu cơ để bón cho cây ném.

“Đất cát vốn đã bạc màu, nếu dùng phân bón, thuốc hoá học sẽ khiến chất đất càng nhanh bạc màu, chai sạn hơn. Vì vậy gia đình tôi sử dụng các thuốc có nguồn gốc sinh học để áp dụng chăm sóc khi cây ném bị bệnh. Nhờ vậy, sản phẩm gia đình tôi làm ra đảm bảo chất lượng, được người tiêu dùng lựa chọn” – ông Than nói.

Tạo thương hiệu cho cây ném

Bà Nguyễn Hồng Phương – Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Quảng Trị cho biết, nhận thấy giá trị cao từ việc trồng ném, ngành nông nghiệp, chính quyền địa phương và các đoàn thể xã hội, trong đó có hội nông dân đã khuyến khích nông dân mở rộng diện tích từ vài chục ha lên đến hàng trăm ha. Không chỉ hỗ trợ chính sách vay vốn, nông dân còn được hướng dẫn khoa học kỹ thuật trồng ném.

Với đầu ra ổn định, giá trị kinh tế cao, cây ném đang trở thành cây thoát nghèo của người dân vùng cát bãi ngang. Không chỉ phục vụ làm thực phẩm, cây ném nay được “thổi hồn”, tạo nên thương hiệu, sản phẩm OCOP. Đơn cử như hợp tác xã (HTX) nông sản Thuần Việt ở xã Hải Dương, huyện Hải Lăng (Quảng Trị) đã chế biến sâu củ ném.

Chị Phạm Thị Thúy Hằng – đại diện HTX nông sản Thuần Việt cho biết, là sản phẩm gia vị đang được nhiều người tiêu dùng trên cả nước ưa chuộng nhưng do ném là sản phẩm sản xuất theo mùa vụ nên chỉ phục vụ người tiêu dùng từ tháng 11 đến tháng 7 năm sau. Do đó, việc có giải pháp để bảo quản, chế biến sâu củ ném nhằm tiêu thụ trên thị trường quanh năm là rất cần thiết. Đó là lý do HTX nông sản Thuần Việt được thành lập vào năm 2024.

Theo chị Hằng, hiện nay HTX có 33 thành viên, trồng hơn 10ha ném. Bình quân mỗi năm HTX thu mua, chế biến, xuất bán ra thị trường từ 30-35 tấn ném tươi; 5-7 tấn ném đã qua chế biến, góp phần quan trọng vào việc tiêu thụ nông sản cho người dân trên địa bàn.

Đến nay, HTX đã có 3 sản phẩm được UBND tỉnh công nhận đạt OCOP 3 sao. Các sản phẩm nông sản của HTX đều được kiểm nghiệm chất lượng đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, được phát hành tem có trích xuất mã vạch cho sản phẩm ném, được Cục Sở hữu trí tuệ công nhận quyền sở hữu trí tuệ về nhãn mác và tên thương hiệu.

HTX dược liệu Trường Sơn ở huyện Cam Lộ (Quảng Trị) cũng cho ra sản phẩm tinh dầu tràm ngâm củ ném Mộc San, được UBND tỉnh Quảng Trị công nhân sản phẩm OCOP 4 sao.

Anh Lê Huệ - Giám đốc HTX dược liệu Trường Sơn cho biết, tinh dầu tràm ngâm củ ném là sản phẩm có chiết xuất tự nhiên từ cây tràm gió thiên nhiên cùng sự phối hợp hài hòa của củ nén, mang tới công dụng bảo vệ, chăm sóc sức khoẻ.

“Tôi mong rằng sẽ có nhiều cá nhân, đơn vị tạo ra các sản phẩm mới, đa dạng từ củ ném, giúp nông dân mở rộng thị trường tiêu thụ, nâng cao thu nhập” – anh Huệ chia sẻ.

Ông Trần Cẩn - Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quảng Trị cho rằng, để nâng cao chất lượng sản phẩm, bền vững trong sản xuất, nông dân cần trồng ném theo hướng hữu cơ, mang lại lợi ích kép về mặt môi trường và hiệu quả kinh tế, tạo bước đột phá trong chuyển đổi cơ cấu cây trồng, thích ứng với biến đổi khí hậu.

×