Những ngày giữa tháng 11, khi nhiệt độ vùng cao xã Háng Đồng (Bắc Yên, tỉnh Sơn La) xuống thấp hơn, mưa bắt đầu xuất hiện nhiều và nặng hạt thì cũng là thời điểm tôi theo chân những người tuần rừng lên với các bản vùng cao của xã Háng Đồng-nơi được mệnh danh là “biển mây” của núi rừng Tây Bắc.

Nơi đây còn mang trong mình những cảnh đẹp độc nhất phù hợp với du lịch khám phá cùng với những món ngon của đất trời, trong đó có món nấm Cánh Chuồn - sản vật được người đi rừng nơi đây ưa dùng, một trong những loại nấm được bao bọc bởi khí hậu mát lạnh đặc trưng với những làn sương trắng bạc quanh năm giăng kín núi rừng…

Vùng cao xã Háng Đồng quanh năm được ủ trong sương giá và mây trắng.

Không giống như nấm mối - loại nấm cũng được mệnh danh là một trong những món ngon của núi rừng thường xuất hiện sau mưa dài ngày và nắng. Nấm mối chỉ có từ khoảng đầu tháng 5 Âm lịch đến trung tuần tháng 6 Âm lịch thì nấm Cánh Chuồn lại có quanh năm, thường mọc trên các thân cây gỗ khô nằm tiếp xúc trực tiếp với đất.

Nấm Cánh Chuồn mọc quanh năm trên những thân cây gỗ khô ở những khu rừng ẩm ướt.

Nói là cây gỗ khô mục nhưng phải là trong những cánh rừng già, có khí hậu lạnh và ẩm ướt quanh năm. Do vậy, không phải ai đi rừng cũng may mắn gặp và được thưởng thức loại nấm này. Chỉ những người đi vào những khu rừng hội tụ đủ các yếu tố trên mới có thể gặp được nấm Cánh Chuồn.

Nấm Cánh Chuồn chỉ nằm trong những khu rừng già, ẩm ướt, quanh năm có sương mù.

Để tìm được loại nấm này, ngoài việc đi vào đúng những khu rừng ẩm ướt và có khí hậu lạnh quanh năm, người đi hái nấm phải đi bộ vài tiếng đồng hồ, thậm chí là cả ngày đường ngược núi, xuyên rừng.

Bởi nếu muốn hái được nấm Cánh Chuồn, phải có sự “đầu tư” như vậy mới có thể tìm được nấm mọc trên những thân hoặc cành cây khô đang dần mục chứa trong mình đầy hơi ẩm cùng sương giá. Khi đó, người đi tìm nấm sẽ bắt gặp hình ảnh quen thuộc với những chùm nấm mọc lúp xúp như những cánh rừng Cọ chạy dài ở mặt trên của những thân cây nằm song song với mặt đất.

Để bắt gặp được loại nấm Cánh Chuồn, phải đi bộ hàng tiếng đồng hồ, thậm chí là cả ngày đường xuyên rừng, ngược dốc.

Nấm mọc lúp xúp như những cánh rừng Cọ chạy dài ở mặt trên của những thân cây nằm sát mặt đất.

Khi nấm mới mọc thì nhìn như hạt đỗ, vừa vừa thì cánh nấm to bằng cái cúc áo và đạt đúng kích cỡ thì to gấp 6 lần cái cúc áo. Về đặc điểm nhận dạng, mặt hướng lên trời của nấm Cánh Chuồn màu nâu đất với những đường khía đặc trưng của họ nhà nấm; mặt dưới nhẵn và có màu hơi bạc. Loại nấm này không có cuống, mọc sát từ thân gỗ ra luôn.

Nấm được hái về, cũng xử lý như cách thông thường là ngâm và rửa như rau. Tuy nhiên, khi rửa phải nhẹ tay để tránh giập nát và mất đi hương vị của núi rừng. Nấm ngon nhất là được hái vào buổi sáng và sau khi hái về được chế biến ngay sẽ giúp người ăn cảm nhận rõ được vị thơm, ngọt thanh thanh đặc trưng của loại nấm này và khi nhai có cảm giác rộm roạm trong miệng.

Mặt trên của nấm Cánh Chuồn màu nâu đất với những đường khía đặc trưng của họ nhà nấm, mặt dưới nhẵn và có màu hơi bạc.

Nếu loại nấm này có mặt ở các phiên chợ thì cũng có giá từ 300.000 đồng đến 350.000 đồng/kg. Tuy nhiên, như đã nói để mua được loại nấm này ở chợ rất hy hữu. Và nếu có mặt ở các phiên chợ thì chỉ vèo cái là bán sạch trơn.

Loại nấm này có mặt ở chợ được bán với giá từ 300.000 đồng đến 350.000 đồng/kg và không đủ bán.

Ai đã từng được thưởng thức món ngon của núi rừng nấm Cánh Chuồn sẽ không quên hương vị thơm ngon, nguyên thủy của món nấm rừng này. Khi được thưởng thức loại nấm này rồi, mới thấy không hề ngoa ngôn khi những người đi rừng coi đây là một trong những món ngon của núi rừng, sản vật của đất trời Tây Bắc…

×