Lý Thế Dân và Chu Đệ giết người thân đoạt ngôi, hậu thế nhìn nhận ra sao?

Vào năm 626 sau Công Nguyên, Tần Vương Lý Thế Dân và Phóng Huyền Linh, Trường Tôn Vô Kỵ, Hầu Quân Tập, Úy Trì Cung và những người ủng hộ Lý Thế Dân đã phát động chiến dịch Huyền Vũ Môn, xử tử hai anh em Lý Nguyên Cát và Lý Kiện Thành và chỉ hai tháng sau Đường Cao Tổ Lý Uyên tuyên bố thoái vị nhường ngôi cho Lý Thế Dân.

Và cũng trong 700 năm tiếp theo, sau cái chết của Chu Nguyên Chương, người sáng lập ra Minh triều, cháu trai của ông là Chu Doãn Văn lên ngôi, khi đó Chu Đệ là Yên Vương cũng đã phát động kế hoạch Tĩnh Nan đánh vào kinh thành, khi đó Chu Doãn Văn đã không thể làm gì và kết quả Chu Đệ lên ngôi Hoàng đế, lấy niên hiệu là Vĩnh Lạc, xưng hiệu là Minh Thành Tổ.

Có thể nói cả Chu Đệ và Lý Thế Dân đều lên ngôi từ chính biến trong gia tộc, cũng là con thứ của Hoàng đế, đều tài năng xuất chúng, đều là người có công nhất của khai triều.

Sau khi cả 2 lên nắm quyền, nhà Đường và nhà Minh đều từng bước đạt đến đỉnh cao và thịnh vượng. Nhưng có điều thú vị là 2 người cùng ở vị trí, nhưng danh tiếng của Chu Đệ lại kém hơn nhiều so với Lý Thế Dân, tại sao lại như vậy?

Trước hết, đó là việc đối xử với chư hầu

Đường Thái Tông Lý Thế Dân chú ý đến việc điều hành đất nước với sự khoan hồng, độ lượng, ông thậm chí đối xử tốt với những người cận thần của Lý Nguyên Cát và Lý Kiện Thành như Ngụy Trưng. Lý Thế Dân lấy đạo trị dân, ông hạ mình cầu hiền, lắng nghe can gián, chọn dùng người đúng với khả năng, trị quốc chi đạo đều được hậu thế tôn sùng.

Chu Đệ sau khi vào cung đoạt ngôi lại xử tử tất cả những cận thần và hậu cung của Chu Doãn Văn, ông thích sử dụng binh mã để thống trị thiên hạ, đặc biệt là các cuộc thanh trừng đẫm máu của ông ở chốn hậu cung khiến người sau không khỏi hoảng sợ.

Xét về tính cách Chu Đệ là người khá nóng tính, còn Lý Thế Dân là người trẫm tĩnh, rất biết lắng nghe can giám của các đại thần.

Mặc dù Lý Thế Dân cũng không buông tha, và người đời sau thường lôi sự kiện Huyền Vũ môn để công kích Lý Thế Dân, nhưng thực sự theo nhiều tài liệu lịch sử, sự kiện Huyền Vũ Môn chính là "diệt trừ nghịch tặc, trấn an xã tắc" mà Lý Thế Dân phải làm. Ngoài ra sau khi lên ngôi ông đã thả 3000 cung nữ của Cao Tổ cho về quê với cha mẹ.

Trích trong Chiếu xá việc tiêu diệt Kiến Thành, Nguyên Cát – quyển 1 bộ thứ nhất Toàn Đường văn: "Hoàng thái tử Kiến Thành, thân tại vị trí con trưởng, ở ngôi thứ 2, xử sự không ngay chính, tham vọng muốn gánh vác. Thích gần kẻ tiểu nhân, nghe lời tà độc, vứt bỏ người thân, ngăn cách cốt nhục, mưu đồ phản nghịch, là kẻ độc ác bất hiếu. Tư đồ Tề vương Nguyên Cát, thân mang trách nhiệm nặng nề nhưng lại thiếu suy nghĩ, hưởng bổng lộc dày, chức vị không nhỏ. Nhưng y đã làm trái thiên kinh, hợp tác với tên đầu sỏ, trợ giúp Kiến Thành hành ác, tương trợ kích động, tâm địa đại nghịch vô đạo đã hiển lộ rõ ràng. Hai bọn họ hành ác, tội ác tày trời không đếm hết, gây họa không ngưng, đạt tới mức giết người hàng loạt".

Lý Thế Dân đích thân yêu cầu quan chép sử viết đúng sự thật:

Năm Trinh Quán thứ 14, Thái Tông nói với Phòng Huyền Linh rằng: "Không biết vì sao mà từ xưa, lịch sử đương đại được viết ra lại không cho Hoàng đế đích thân xem qua?"

Phòng Huyền Linh trả lời rằng: "Chuyện trong lịch sử được ghi chép khách quan là có thiện có ác, thực tế thì có mấy bậc quân vương làm được không vi phạm phép tắc. Họ vì sợ những việc làm sai trái của mình được truyền lại cho đời sau mà muốn dùng quyền lực ép xóa đi, do đó họ không được xem".

Lý Thế Dân nói: "Ý của Trẫm khác với cổ nhân. Nay muốn tự mình xem lịch sử quốc gia, nếu là việc thiện thì không cần phải bàn luận gì nữa. Nhưng nếu có việc không thiện, cũng muốn xem xem một chút để lấy đó làm bài học giáo huấn mà răn đe bản thân, tu sửa bản thân. Khanh cứ giữ bổn phận viết đúng sự thật lịch sử của mình".

Thái Tông nhìn thấy Sự biến Huyền Vũ môn ngày 4 tháng 6, thấy nói nhiều mà viết ít, thế là ông bảo với Phòng Huyền Linh: "Xưa kia Chu Công diệt Quản Thúc Tiên, Sái Thúc Độ mà giúp cho nhà Chu được an ổn, Quý Hữu dùng rượu độc giết chết Thúc Nha mà giúp nước Lỗ được an toàn. Nay những việc Trẫm đã làm, cũng là nghĩa cử đó, giúp cho thiên hạ xã tắc an ổn, làm lợi cho vạn dân mà thôi. Việc Sử quan chấp bút, có gì viết nấy không cần giấu giếm? Nên loại bỏ những gì không đúng sự thật, hãy viết đúng sự thật".

Thị vệ đi theo là Trung Ngụy Trưng tấu rằng: "Thần nghe nói rằng người ở vị trí tôn quý vô cùng sẽ không cần lo sợ điều gì. Chỉ có sử sách là viết lại những chuyện trừng phạt cái ác tuyên dương cái thiện, nếu viết sử sách không trung thực thì người đời sau xem gì? Nay Bệ hạ bảo Sử quan chỉnh sửa lại đúng trách nhiệm, thật hợp với công đạo vậy". (Trích "Trinh Quán chính yếu – Quyển 7 – Luận văn sử").

"Sự biến Huyền Vũ môn" vốn là một việc tốt soi sáng thiên thu vạn đại, "an xã tắc, lợi vạn dân", Thái Tông nói như vậy, vô cùng có tình có nghĩa, lời nói tràn đầy chính khí, sử quan chấp bút, đường đường chính chính, có gì viết nấy.

Thứ hai, thành tựu sau khi lên ngôi

Lý Thế Dân và Chu Đệ đều là những Hoàng đế hiếm có trong lịch sử Trung Quốc. Những thành tựu của 2 bậc đế Vương này vô cùng rực rỡ. Nhưng xét về những thành tựu sau khi lên ngôi Lý Thế Dân có nhiều điểm nổi bật.

Dưới thời trị vì của Lý Thế Dân, ông đã bình định Đột Quyết, tự mình chinh phục Cao Ly và tất cả các chế độ thiểu số xung quanh đều đầu hàng.

Về kinh tế, ông cũng ban hành một loạt bộ luật để thúc đẩy phát triển kinh tế, dựa trên cơ sở của việc thu phục nhân tài. Thời kỳ của Đường Thái Tông là thời kỳ đỉnh cao và thịnh vượng của triều đình Trung Hoa.

Nhà Đường dưới thời Thái Tông phát triển về kinh tế và hùng mạnh về quân sự, trở thành đất nước rộng lớn nhất và hùng mạnh nhất trên thế giới thời bấy giờ. Nhà Đường bao quát vùng đất gồm hầu hết lãnh thổ Trung Quốc ngày nay, một phần lớn Trung Á kéo dài đến phía đông Kazakhstan.

Đối với Minh Thành Tổ Chu Đệ, ông đã đánh bại các bộ lạc Mông Cổ trong năm cuộc chinh phạt phương bắc trong thời kỳ của mình và tổ chức các chuyến đi thúc đẩy kinh tế với phương Tây, uy tín của đất nước ngày càng nâng cao, nhiều nước quy phục và cống nạp, về mặt văn hóa đã biên soạn bộ bách khoa toàn thư "Vĩnh Lạc đại điển" lớn nhất trong lịch sử thế giới.

Các công trình vĩ đại của nhà Minh như Tử Cấm Thành ở Bắc Kinh ngày nay, quần thể kiến trúc Đạo gia núi Võ Đang, và Tháp Lưu Ly ở Nam Kinh đều là những tuyệt tác về kiến trúc.

Có thể nói cả hai đều đã có những thành tích xuất sắc, nhưng trong lịch sử chúng ta thường dựa vào những thành tựu và giá trị đặt định văn hóa cho tương lai của những nhân vật. Về lịch sử có thể bị viết sai, hoặc bị người đời sau hiểu sai, nhưng về mặt kết quả, nó không thể bị sai lệnh.

×