Lienzo Charro (đấu trường) Ignacio Zermeño Padilla là một trong những điểm xem Charrería tuyệt nhất tại Thủ phủ Guadalajara của bang Jalisco, Mexico. (Ảnh: Alamy)

Charrería - Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại

Charrería (còn gọi là Charreada) là một trong những truyền thống lâu đời nhất và đã trở thành môn thể thao quốc gia của Mexico. Với sự thể hiện sâu sắc bản chất văn hóa Mexico, Charrería được UNESCO ghi nhận vào danh sách Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại từ năm 2016.

Charrería "El Paso" luôn khiến khách du lịch "bùng nổ" cùng những màn trình diễn đặc sắc của các Charros (cao bồi Mexico). (Ảnh: puertovallarta.net)

Charrería là sự kiện cạnh tranh tương tự như Rodeo - môn thể thao phát sinh từ các cuộc đấu vòng tròn thời thế kỷ 16 giữa những người đàn ông chăn nuôi gia súc (sau này rất nổi tiếng với tên gọi Charros - cao bồi Mexico) tại các Haciendas (đồn điền, trang ấp) của Mexico.

Charrería thực ra là một cuộc chơi, trong đó các Charros (cao bồi Mexico) mặc trang phục truyền thống, trình diễn một loạt thủ thuật chứng tỏ kỹ năng cá nhân về cưỡi ngựa và điều khiển chiến mã của mình, để cạnh tranh điểm tại đấu trường được gọi là Lienzo Charro.

Charrería là sự kiện Rodeo kinh điển nhất Mexico và được mô tả là "lịch sử sống", hoặc như một loại hình nghệ thuật được đúc kết từ nhu cầu cuộc sống lao động của người dân Mexico. (Ảnh: gdltours)

Cho tới trước thập niên 1950 Charrería vẫn là môn thể thao dành cho nam giới. Tuy nhiên nhiều phụ nữ Mexico cảm thấy họ cũng xứng đáng có một vị trí trong Lienzo Charro, nên đã quyết định tạo ra một phiên bản nữ của Charrería và đó là cách các Escaperamuzas (được ví như những Nữ Hoàng Rodero của Mexico) ra đời.

Ngày nay phụ nữ cũng có thể thi đấu trong các Charrería, nhưng những màn trình diễn của nam và nữ được tách biệt nghiêm ngặt. (Ảnh: diariodequeretaro.com.mx)

Những màn trình diễn của các Escaperamuzas cũng là cuộc thi đấu, với những đội hình gồm 8 phụ nữ mặc trang phục truyền thống Mexico và đeo nhiều phụ kiện cầu kỳ. Họ cưỡi ngựa cùng lúc và thực hiện những vũ đạo phức tạp theo tiếng nhạc, cạnh tranh để chứng tỏ kỹ năng kỵ sĩ theo nhóm.

Charros và Escaperamuzas - linh hồn của các Charrería

Escaperamuzas (Nữ hoàng Rodeo) cũng đã trở thành phần không thể thiếu của các Charrería. (Ảnh: caborcaboots)

"Charros và Escaperamuzas không kết hợp trong các màn trình diễn, mà chỉ kết hợp trong nhà thờ khi họ kết hôn" - Macarena Ramírez Hernández là một Escaramuza tiên phong tại bang Jalisco, đã cưỡi ngựa từ khi mới 4 tuổi, nói và nhấn mạnh:

"Về cơ bản màn trình diễn của các Escaperamuza như những vở ba lê trên lưng ngựa. Đó là khía cạnh phụ nữ của Charrería và là cách để họ đại diện cho phụ nữ Mexico cũng như cho di sản của đất nước".

Các màn trình diễn của Escaperamuzas như những vở ba lê trên lưng ngựa, rất cuốn hút khách du lịch khi tới Mexico. (Ảnh: diariodequeretaro.com.mx)

Cùng với các Charros (cao bồi Mexico) từ lâu đã nổi tiếng khắp thế giới, những đội Escaperamuzas (Nữ hoàng Rodeo) cũng đã trở thành phần không thể thiếu của các Charrería. Họ được coi như các nghệ sĩ, nhưng trên thực tế kỹ năng và quá trình khổ luyện cho thấy họ là những vận động viên Charrería thực thụ.

Theo truyền thống Charrería về cơ bản là hoạt động gia đình, được cha truyền cho con trai, mẹ truyền cho con gái từ khi con còn nhỏ. Bên cạnh đó cũng có những trường đào tạo ra các thế hệ "tay đua" Charrería.

Khách du lịch khi tới Mexico đều muốn được trải nghiệm những màn trình diễn sôi động và rực rỡ sắc màu của các Charros (cao bồi Mexico) và Escaperamuzas (Nữ hoàng Rodeo) tại Charrería. (Ảnh minh họa: caborcaboots)

Charrería hiện nay cũng phát triển cả trong các cộng đồng người nước ngoài ở Mỹ. Mới đây nhất là màn trình diễn khá ấn tượng nhân dịp Quốc khánh Mỹ 4/7/2021 của nhóm Escaperamuzas tại trang trại của bà Elda Bueno, 44 tuổi, ở ngoại vi thị trấn Snelling thuộc hạt Merced, bang California, cách biên giới với Mexico khoảng 644km về phía bắc.

Charros và Escaperamuzas không kết hợp trong các màn trình diễn, mà chỉ kết hợp trong nhà thờ khi họ kết hôn. (Ảnh: Pinterest)

Bà Elda Bueno cho biết nhóm Escaperamuzas của mình luyện tập chăm chỉ với mong muốn gìn giữ truyền thống lâu đời, cũng là để có cơ hội được trở về Mexico thi đấu…

×