Vũ khí phương Tây viện trợ cho Ukraine. Ảnh Defense News

Đan Mạch đã công bố một kế hoạch mới vào năm ngoái để chi tiền viện trợ vào việc sản xuất vũ khí ở Ukraine. Kế hoạch này, hiện được gọi là "mô hình Đan Mạch", nhằm mục đích giúp Ukraine chống trả Nga.

Dự án này, nghĩa là vũ khí sẽ đến từ chính Ukraine thay vì từ các nhà sản xuất và kho dự trữ của châu Âu, được thiết kế để giải quyết các vấn đề chính của châu Âu trong việc cung cấp vũ khí: sản xuất chậm các thiết bị đắt tiền và không có đủ vũ khí dự phòng trong kho vũ khí của mình.

Theo Bộ Quốc phòng Đan Mạch, vào năm 2024, mô hình này đã hoàn tất việc mua sắm vũ khí, bao gồm hệ thống pháo và tên lửa, trị giá hơn 550 triệu đô la, với nguồn tài trợ đến từ các nguồn khác bao gồm Thụy Điển, Iceland và lãi suất tích lũy từ các tài sản bị đóng băng của Nga.   

Và các dấu hiệu cho thấy sự tăng trưởng mạnh mẽ của dự án. Ukraine cho biết họ kỳ vọng 1 tỷ đô la trong năm nay thông qua mô hình này và các đồng minh khác, như Canada, đang tham gia.

 Bộ trưởng Quốc phòng Đan Mạch Troels Lund Poulsen nói với Business Insider rằng, dự án chế tạo vũ khí mới cho đến nay "đã thành công rực rỡ".

Ông cho biết có ba lý do: tốc độ đưa hệ thống vào chiến trường, giá cả "khá thấp so với việc mua hệ thống pháo ở châu Âu" và thực tế là Ukraine có thể tự sản xuất phụ tùng thay thế và bảo trì tại chỗ, cho phép hệ thống vũ khí hoạt động lâu hơn.

Giải quyết các vấn đề của Châu Âu

Bộ trưởng Poulsen cho biết tốc độ sản xuất vũ khí của Ukraine cho thấy phương Tây "có rất nhiều điều phải học". Ông nói thêm rằng làm việc theo cách này đã mang lại cho các công ty Đan Mạch những hiểu biết đó, khiến đây trở thành "một giải pháp đôi bên cùng có lợi".

Bình luận của ông phản ánh những gì thủ tướng Đan Mạch đã nói hồi đầu tháng này khi bà cảnh báo các đồng minh rằng "chúng ta gặp vấn đề, các bạn ạ, nếu một quốc gia đang có chiến tranh có thể sản xuất nhanh hơn chúng ta".

Mô hình Đan Mạch được thiết kế để khắc phục một số rào cản lớn nhất mà các đối tác châu Âu của Ukraine phải đối mặt khi cung cấp hỗ trợ. Ukraine đã nhiều lần phải đối phó với tình trạng dự trữ vũ khí của đối tác không đủ, và ngay cả khi các nước châu Âu tăng cường chi tiêu quốc phòng, thì sản lượng vẫn được coi là không đủ.

Mối đe dọa về một cuộc tấn công của Nga, cũng như những câu hỏi về độ tin cậy của Mỹ với tư cách là một đối tác, đã khiến nhiều nước châu Âu cam kết sẽ tăng chi tiêu quốc phòng nhiều hơn nữa.

Ngành công nghiệp đang vật lộn với tình trạng thiếu hụt, tồn đọng và tín hiệu nhu cầu không chắc chắn. Tuy nhiên, có một động thái thúc đẩy tăng sản lượng. Tổng thư ký NATO Mark Rutte đã nói vào đầu tháng này rằng các công ty nên bắt đầu thêm dây chuyền sản xuất và cắt giảm thủ tục hành chính càng sớm càng tốt.

Những vấn đề này khiến cho các dự án như mô hình Đan Mạch trở nên cực kỳ quan trọng, cho phép Ukraine tự bảo vệ mình trong khi châu Âu cũng tăng cường kho dự trữ vũ khí của riêng mình.

Bộ trưởng Poulsen khuyến khích các đồng minh châu Âu tham gia nhiều hơn nữa, nói rằng "các nước châu Âu có thể cung cấp càng nhiều tài chính cho Ukraine thì họ càng có thể sản xuất nhiều hơn tại địa phương".

Điều đó loại bỏ sự chậm trễ trong sản xuất và nhu cầu vận chuyển hàng hóa khắp châu Âu, mang lại cho Ukraine lợi thế "vì họ không phải chờ đợi để nhận được thiết bị".

Ngoài ra, cũng làm rõ cho Ukraine về những thiết bị mà đất nước này thực sự có sẵn để sử dụng trong trận chiến. Bộ trưởng Poulsen cho biết đó là "một phần quan trọng của kế hoạch trong hoạt động quân sự", biết "khi nào bạn nhận được những gì bạn cần trong bối cảnh quân sự".

Việc không có khả năng lập kế hoạch trước là một vấn đề nghiêm trọng đối với người Ukraine. Những người lính không thể lập kế hoạch cho các hành động trong tương lai vì họ không biết chắc chắn loại vũ khí nào họ sẽ nhận được từ đối tác.

Hỗ trợ quốc phòng của Ukraine

Bộ trưởng Quốc phòng Thụy Điển Pål Jonson nói với BI rằng, đầu tư vào quốc phòng của Ukraine có nghĩa là "người Ukraine có thể tăng cường khả năng tự lực của mình khi họ có thể cung cấp tài sản và năng lực ra tiền tuyến cho binh lính của mình".

Ông cho biết sự gia tăng sản lượng quốc phòng của Ukraine trong năm qua "là rất ấn tượng", đồng thời nói thêm rằng "họ đã chuyển đổi phần lớn toàn bộ cơ sở công nghiệp của mình và đưa vào tình trạng sẵn sàng chiến đấu, và sản lượng công nghiệp đã tăng đáng kể trong năm qua".

Ngành sản xuất của riêng Ukraine đã tăng vọt, với việc nước này hiện đang sản xuất máy bay không người lái, tên lửa, lựu pháo, đạn dược và các loại vũ khí khác. Nhiều công ty quốc phòng phương Tây cũng đã bắt đầu sản xuất vũ khí tại Ukraine, bao gồm cả nhà sản xuất vũ khí Đức Rheinmetall, công ty đã mở một nhà máy tại Ukraine và cho biết sẽ mở thêm các nhà máy tại đó.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết 30% thiết bị quân sự mà Ukraine sử dụng năm ngoái được sản xuất trong nước.

Nhưng nhiều loại vũ khí quan trọng mà Ukraine dựa vào vẫn được sản xuất ở nước ngoài và Ukraine đang phải vật lộn với tình trạng thiếu hụt, lịch trình giao hàng không đồng đều và khả năng các đối tác như Mỹ có thể đảo lộn các chuyến hàng của họ.

Ông Zelensky gần đây cho biết Ukraine sắp hết tên lửa cho hệ thống phòng không Patriot do Mỹ sản xuất. Ukraine đang tìm kiếm giấy phép từ Mỹ để sản xuất tên lửa Patriot.

Bộ trưởng Poulsen mô tả Ukraine có "năng lực sản xuất khổng lồ trong các công ty quốc phòng của họ", nhưng có một vấn đề. Các nhà sản xuất quốc phòng của Ukraine cho biết họ có thể sản xuất vũ khí trị giá 20 tỷ đô la một năm nhưng chỉ nhận được 6 tỷ đô la đơn đặt hàng.

Mô hình Đan Mạch nhằm mục đích cung cấp cho Ukraine một lộ trình đầy hứa hẹn và có thể phát triển để có nguồn cung cấp vũ khí ổn định, nhưng nó vẫn chỉ cung cấp một phần nhỏ viện trợ mà Ukraine đang nhận được. Không rõ dự án này có thể mở rộng đến mức nào.

Phần lớn châu Âu đã tuyên thệ sẽ tiếp tục ủng hộ Ukraine, quốc gia đang đứng giữa Nga và phần còn lại của lục địa. Nhưng cần phải làm nhiều hơn nữa, đặc biệt là nếu Mỹ đang rút lui.

Vào tháng 1, Thụy Điển đã công bố gói hỗ trợ lớn nhất từ trước đến nay cho Ukraine, với hơn 1 tỷ đô la. "Chúng tôi khuyến khích những nước khác cũng làm nhiều hơn nữa", ông Jonson nói.

×