Liên kết với doanh nghiệp trồng khoai tây, lợi nhuận tăng 4 lần

Đã có 12 năm liên kết với PepsiCo trồng khoai tây để chế biến snack (bim bim), ông Phạm Văn Trị, Chủ tịch HĐQT Hợp tác xã Nông nghiệp Đơn Dương ở xã Tu Tra, huyện Đơn Dương (Lâm Đồng) cho biết, cái được lớn nhất ông nhận được khi tham gia chương trình chính là được tiếp cận quy trình sản xuất an toàn, thân thiện với môi trường, có lợi cho sức khỏe người sản xuất, người sản xuất.

Được biết, Tu Tra là một trong những vùng trọng điểm trồng khoai tây của huyện Đơn Dương. Trước năm 2008, bà con canh tác khoai tây theo cách truyền thống nên năng suất, chất lượng khoai tây không được như tiềm năng.

Khi PepsiCo về đặt vấn đề liên kết với bà con trồng khoai tây đảm bảo tiêu chuẩn để chế biến và xuất khẩu, ông Trị là người đầu tiên ở xã Tu Tra tham gia. 

"Từ khi được cán bộ kỹ thuật của PepsiCo và Syngenta hướng dẫn kỹ thuật canh tác, chăm sóc khoai tây, năng suất khoai đã cải thiện đáng kể, từ 20 tấn/ha/vụ (năm 2008) lên 35 tấn/ha/vụ (năm 2022). Năng suất tăng, công ty thu mua với giá cả hợp lý, gia đình tôi thu lãi 100 triệu đồng/ha/vụ, trước đây chỉ đạt 25 triệu đồng/ha/vụ, tức lợi nhuận tăng gấp 4 lần", ông Trị khoe.

Cũng theo ông Trị, hiện gia đình ông có 5ha liên kết trồng khoai tây với PepsiCo và Syngenta. Nhờ áp dụng đúng quy trình kỹ thuật, sản phẩm được bao tiêu, ông thu lãi 500 triệu đồng/năm nhờ trồng khoai tây.

 "Khi tham gia vào chuỗi trồng khoai tây, công ty đều cử cán bộ đồng hành hỗ trợ nông dân từ công đoạn làm đất, xuống giống, chăm sóc cho đến khi thu hoạch do đó người dân rất yên tâm, chỉ tập trung vào sản xuất, không còn lo lắng đầu ra tiêu thụ khoai tây", ông Trị nói.

Ông Trị cho biết, nhận thấy hiệu quả của mô hình trồng khoai tây liên kết với doanh nghiệp, đến nay 80% nông dân ở xã Tu Tra đã tham gia vào mô hình, còn trên địa bàn huyện Đơn Dương thì có khoảng 800ha khoai tây nằm trong chương trình liên kết với PepsiCo. 

Với một xã có đến 50% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số, những mô hình liên kết này sẽ giúp người dân nâng cao trình độ canh tác, cải thiện thu nhập. Riêng hợp tác xã của ông Trị, 40 thành viên đều tham gia chuỗi liên kết với doanh nghiệp trồng khoai tây.

Xuất khẩu 6.000 tấn khoai tây sang Thái Lan

Trao đổi với phóng viên về mô hình trồng khoai tây bền vững, ông Nguyễn Kim Hành - Giám đốc Nông học PepsiCo Việt Nam cho biết: "Trong thời gian qua, PepsiCo và Syngenta đã kết hợp cùng nhau tổ chức mô hình sản xuất khoai tây bền vững tại Lâm Đồng và các tỉnh Tây Nguyên. Qua mô hình, chúng tôi đã chuyển giao các tiến bộ khoa học kỹ thuật tới bà con nông dân nhằm nâng cao năng suất, giảm chi phí giá thành và nâng hiệu quả sản xuất khoai tây. Qua đó, chất lượng khoai tây đã đáp ứng được các yêu cầu của PepsiCo Việt Nam và PepsiCo trên toàn cầu".

Theo ông Hành, năm 2022, diện tích khoai tây trong chuỗi liên kết đạt 1.175ha, năm 2023 tăng lên khoảng 1.400ha. Để đảm bảo bà con canh tác đúng kỹ thuật, hàng tuần cán bộ kỹ thuật của mô hình phải xuống thăm vườn để quản lý sâu hại, hướng dẫn bà con sử dụng thuốc an toàn, đảm bảo không còn tồn dư. 

"Một tin mừng là vừa qua đã có 6.000 tấn khoai tây của bà con trong mô hình được xuất khẩu sang Thái Lan", ông Hành nói.

Theo khảo sát của Cục Trồng trọt, tại Việt Nam, diện tích khoai tây những năm qua dao động từ 16.700 - 19.700 ha. Riêng năm 2017 đạt 19.700 ha. Năng suất khoai tây dao động từ 13,5 - 15,9 tạ/ ha; sản lượng dao động từ 237.000 - 313.000 tấn…

Để góp phần khắc phục những hạn chế của ngành hàng rau quả, năm 2019, Syngenta và PepsiCo đã cùng phối hợp triển khai mô hình hợp tác chiến lược trong sản xuất khoai tây bền vững tại Việt Nam thông qua việc thành lập nông trại sản xuất khoai tây bền vững, thử nghiệm áp dụng công nghệ kỹ thuật canh tác, quản lý dịch hại, quản lý an toàn nông dược và đào tạo nông dân…

Trong khuôn khổ hợp tác, PepsiCo hỗ trợ về kỹ thuật và cùng đầu tư ứng giống, phân bón với chi phí ước tính khoảng 40% cho một hecta, nông hộ đầu tư 60% cho việc thuê đất, nông dược, nhân công, điện nước; Syngenta xây dựng các mô hình trình diễn, hỗ trợ kỹ thuật, cung cấp giải pháp canh tác tiên tiến đã được nghiên cứu, điều chỉnh cho phù hợp với điều kiện khí hậu, sinh trưởng của từng địa phương trong quản lý các sâu bệnh hại tổng hợp trên cây khoai tây. 

Syngenta thường xuyên tổ chức các buổi tập huấn nông dân về cách sử dụng thuốc bảo vệ thực vật an toàn, hiệu quả và có trách nhiệm theo nguyên tắc 4 đúng và 5 quy tắc vàng; hỗ trợ lắp đặt các tủ đựng thuốc, bể thu gom vỏ bao gói thuốc sau khi sử dụng.

Niên vụ 2018 - 2019 diện tích khoai tây chỉ đạt 400 ha với gần 600 nông dân tham gia. Tính đến niên vụ 2021 - 2022, diện tích canh tác đã tăng gấp 3 lần với 1.269 ha với năng suất trung bình 27-28 tấn/ha, cao nhất 34 tấn ha. 

Tại Đắk Lắk, đánh giá cho thấy lợi nhuận ròng mùa khô của nông dân đạt khoảng 95 - 100 triệu đồng. Với năng suất bình quân 26 tấn/ha, lợi nhuận sau khi trừ chi phí sản xuất dự kiến là 90 - 100 triệu đồng/ha trong 4 tháng canh tác.

Ông Trần Thanh Vũ - Tổng Giám đốc Công ty TNHH Syngenta Việt Nam cho biết, trong giai đoạn 2022 - 2025, tại Lâm Đồng, Đắk Lắk và Gia Lai dự án phát triển nông trại khoai tây kiểu mẫu của Syngenta và PepsiCo sẽ tiếp tục được triển khai và mở rộng, mục tiêu quy mô sản xuất đạt trên 2.000 ha với hơn 1.000 nông dân tham gia dự án, hướng đến giúp người nông dân tăng năng suất và chất lượng khoai tây, đem về lợi nhuận thực tế sau công tác và thích ứng với biến đổi khí hậu, góp phần vào công cuộc bảo vệ môi trường trong nông nghiệp. 

×