Tảo mộ Tết trong truyền thống dân tộc

Tảo mộ Tết là hình thức tưởng nhớ người đã khuất vào mỗi dịp cuối năm người dân Việt Nam. Theo đó, vào trước ngày Tết Nguyên đán cổ truyền của dân tộc, các gia đình Việt sẽ lo sửa sang, thăm viếng phần mộ của người thân, làm sạch đẹp nơi an nghỉ của ông bà tổ tiên, người thân của mình.

Truyền thống tâm linh người Việt tin rằng, khi năm mới đến tất cả mọi thứ đều phải được chuẩn bị, sửa sang cho mới mẻ, kể cả nơi an nghỉ của ông bà, người thân. Tục ngữ Việt Nam có câu "cao nấm ấm mồ". Vì vậy, sửa sang nấm mồ cũng là một trong những việc hiếu đạo của con cái, thể hiện lòng kính trọng đối với đấng sinh thành, và các bậc tổ tiên đã khuất.

Vì vậy, khi sắp đến Tết Nguyên đán, người người, nhà nhà dù bận đến đâu cũng luôn sắp xếp thời gian để đi thăm viếng, chăm sóc phần mộ ông bà, cha mẹ, người thân của mình để tỏ lòng hiếu thuận. Thăm viếng phần mộ tổ tiên cũng là nét đặc trưng của văn hóa cổ truyền, một tục lệ trong "đạo thờ ông bà" của dân tộc ta vốn từ lâu đã trở thành truyền thống.

Tảo mộ trước Tết Nguyên đán là nét đẹp văn hoá của người Việt. Đây không chỉ là cách để con cháu hướng về cội nguồn, còn là một hoạt động mang tính dòng tộc rõ nét.

Đặc biệt, những dòng tộc lớn thường có những ngày tảo mộ được quy định rất cụ thể, thường ghi trong gia phả như một truyền thống của dòng tộc để con cháu ở các thế hệ sau tiếp tục thực hiện, cũng để thắt chặt tình yêu thương, đoàn kết đồng thời cũng mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc. Vì thế gia đình nào bận mấy cũng thu xếp thời gian tảo mộ cuối năm.

Dù tất bật thế nào đi chăng nữa trong cuộc mưu sinh, dù cả năm bôn ba làm ăn ở nơi xa, nhưng chốn quay về vẫn là gia đình.

Bên cạnh đó, dân gian cho rằng mỗi dịp tảo mộ cũng là một dịp giãi bày với ông bà, tổ tiên những chuyện đã xảy đến trong năm với cả gia đình, dòng họ; cũng là để thành tâm mời ông bà tổ tiên chuẩn bị cùng về ăn Tết với gia đình.

Họ tin rằng, nếu chăm chút đến mộ phần tổ tiên, thì sẽ được tổ tiên phù hộ độ trì cho công việc hanh thông, sức khỏe dồi dào.

Tảo mộ vào ngày nào tốt nhất?

Hằng năm, từ ngày 20 tháng Chạp đến chiều 30 Tết, mỗi gia đình Việt Nam lại thực hiện nghi thức tảo mộ, mời tổ tiên và những người thân đã khuất về nhà cùng ăn Tết.

Tùy điều kiện hoàn cảnh của mỗi gia đình, dòng họ và quỹ thời gian mỗi người mà ngày đi tảo mộ sẽ được ấn định để mọi người có thể tham gia một cách đông đủ nhất. Thông thường, mọi người sẽ chọn vào những ngày cuối tuần hoặc sẽ chọn theo ngày Hoàng đạo.

Ngày Hoàng đạo trong khoảng thời gian này gồm các ngày 2, 7, 8 tháng 2 năm 2021 (tức là ngày 21, 26, 27 tháng Chạp năm Canh Tý).

Theo sau phong tục này ta có tục rước ông bà vào trưa ngày 30 âm lịch, và đưa ông bà, thường là vào trưa mùng 3 hoặc mùng 4 Tết, tùy theo tập quán ở mỗi địa phương, và nếp sống của mỗi gia đình.

Thường thì ngày tiễn đưa ông bà cũng là ngày cuối cùng của những ngày nghỉ ngơi vui Tết, mọi người trong gia đình lại quay trở về với cuộc sống thường nhật. Họ trở về với lòng tin là sẽ được tổ tiên phù hộ cho những ngày tiếp sau đó.

×