"Bệnh sĩ" của cố tác giả Lưu Quang Vũ chưa bao giờ hết sức hút

Sau gần 3 tháng ngừng hoạt động nghệ thuật bởi dịch Covid-19, tất cả các sân khấu trên toàn quốc đã bắt đầu sáng đèn trở lại. Tuy nhiên, với cơ quan quản lý thì việc thu hút khán giả quay trở lại với sân khấu, duy trì thói quen mua vé... quả là một bài toán không dễ.

Để hỗ trợ cũng như tiếp lửa cho các nghệ sĩ làm nghệ thuật truyền thống, Bộ VHTTDL đã quyết định dùng một nguồn kinh phí để hỗ trợ một phần cho 12 nhà hát trực thuộc Bộ, trong đó nhà hát đi tiên phong, mở đầu cho sự trở lại của sân khấu kịch là Nhà hát Kịch Việt Nam với vở diễn "Bệnh sĩ" của cố tác giả Lưu Quang Vũ.

Chia sẻ về việc tiên phong sáng đèn trở lại sau thời gian dịch Covid-19, NSƯT Xuân Bắc - Phó Giám đốc Phụ trách Nhà hát Kịch Việt Nam cho biết: "Ngay khi nhận được tin, Nhà hát Kịch Việt Nam xin phép Bộ trưởng và Cục Nghệ thuật biểu diễn diễn vở "Bệnh sĩ" của tác giả tài hoa Lưu Quang Vũ. Bởi chúng tôi muốn tạo không khí vui vẻ cho khán giả và không muốn ngày sáng đèn đầu tiên trở lại lại mang đến một không khí nặng nề từ những vở chính kịch hay bi kịch xã hội. 

"Bệnh sĩ" của tác giả Lưu Quang Vũ là vở kịch nổi tiếng, ý nghĩa và thông điệp xã hội của tác phẩm cho đến thời điểm hiện tại vẫn mới. Hơn nữa, cái tên tác giả Lưu Quang Vũ bảo chứng cho sự thành công của nhiều vở diễn và bán vé. Bằng chứng là Nhà hát Kịch Việt Nam đã từng diễn gần 300 đêm, trong đó có Bắc Trung Nam, diễn ở nước ngoài như Châu Âu và phát trên truyền hình các trích đoạn. Trong suốt thời gian biểu diễn, chúng tôi luôn nhận được những câu hỏi bao giờ diễn vở này"...

Đêm diễn 23/5/2020 tại Nhà hát Lớn Hà Nội, vở "Bệnh sĩ" của cố tác giả Lưu Quang Vũ lại một lần nữa chứng minh sức hút, khi 598 ghế đã không còn chỗ trống, thậm chí nhiều người đã phải đứng để được xem kịch.

Vở kịch "Bệnh sĩ" là một trong nhiều tác phẩm hay của cố tác giả Lưu Quang Vũ và được Nhà hát Kịch Việt Nam dàn dựng thành công. Điều đặc biệt là những vấn đề mà tác giả đề cập trong tác phẩm cũng là những vấn đề xã hội còn nguyên tính thời sự đã được tác giả dự đoán từ gần 30 năm trước. "Bệnh sĩ" mang tính xã hội sâu sắc, phê phán tính "sĩ hão" của một số người trong xã hội thời bao cấp, nhưng vẫn có ý nghĩa thời sự trong cuộc sống hôm nay.

Nội dung vở kịch được bắt đầu khi ông chủ tịch xã Toàn Nha (nghệ sĩ Tuấn Hải) được Văn Sửu (nghệ sĩ Xuân Bắc) cố vấn đổi tên xã Cà Hạ thành Hùng Tâm. Với quyết tâm "phấn đấu để mỗi sáng mai thức dậy, người dân Việt Nam đều mơ ước là dân xã Hùng Tâm", ông chủ tịch đã gắn cho các xã viên những cái mác thật oách. Từ đó, những người nông dân chân chất, thật thà được mang các danh hão: Chủ nhiệm Trung tâm Công nghệ, Đội trưởng Xây dựng kiến thiết, Chủ nhiệm Công ty Dịch vụ, Chủ nhiệm Trung tâm Xay xát...

Cả xã Cà Hạ vốn chỉ có nghề trồng lúa, chăn nuôi, nay bỏ bê công việc để chạy theo cái mác mới là xã công nghiệp, lấy nghề làm pháo và buôn lông ngan, lông vịt làm mũi nhọn. Sau 8 tháng ra quân, điều to tát nhất mà cả xã làm được là xây một trung tâm xã với kiến trúc "dân tộc kết hợp với hiện đại", cột theo kiến trúc La Mã, cửa vòm Hy Lạp, ở giữa là đôi rồng chầu của Việt Nam. Ruộng vườn bỏ bê không ai trồng cấy, lợn gà không được chăm chút, ai cũng mải chạy theo những điều to tát mà ông chủ tịch xã vạch ra…

Vở kịch tạo nên những tràng cười sảng khoái, những tràng pháo tay rộn ràng với những tình huống hài hước cùng lối diễn tưng tửng của các nghệ sĩ, đặc biệt là tình huống ông Toàn Nha làm lễ báo công sau 8 tháng đổi mới với sự có mặt của các nhà văn, phóng viên truyền hình.

"Ông chủ tịch xã quyết định cho học sinh nghỉ học, mượn lớp học làm chuồng lợn, biến thành khu chuồng trại chăn nuôi lớn. Kho lông ngan, lông vịt để làm nguyên liệu cho ngành sản xuất phất trần, chổi lông gà không đủ thì chất những bao rơm bên dưới, để những bao lông gà lông vịt lên trên...

Mọi chuyện chỉ bị lật tẩy sau quá trình đấu tranh nội tâm của nhân vật Hưng (nghệ sĩ Dũng Nam). Anh quyết định công bố mình chỉ là thuyền trưởng một con tàu kéo xà lan chở phân đạm cho nông dân, chứ chẳng phải truyền trưởng tàu viễn dương như mọi người phong…

Có khán giả xem "Bệnh sĩ" tới 4 lần không biết chán

Có mặt tại Nhà hát Lớn Hà Nội, bạn trẻ Xuân Huy - sinh viên năm thứ hai Học viện Báo chí tuyên truyền cho hay: "Đây là lần đầu tiên tôi đi xem kịch Lưu Quang Vũ, nhưng vở kịch đã khiến tôi bị cuốn hút từ đầu tới cuối. Đặc biệt với những tình huống hài hước, châm biếm được nghệ sĩ Xuân Bắc, Phú Đôn diễn, tôi không thể nhịn cười. 

Tôi biết, tác giả Lưu Quang Vũ viết vở kịch này trước khi ông mất. Sau mấy chục năm, những vấn đề ông đưa vào vở kịch đến ngày hôm nay vẫn rất đúng, vẫn là những bức xúc mà người dân hàng ngày đối mặt".

Còn cụ Hoàng Văn Nghĩa - 75 tuổi, trú tại quận Đống Đa thì cho biết: "Đây là lần thứ 3 tôi đi xem kịch của tác giả Lưu Quang Vũ và lần nào tôi cũng cười. Những vấn đề được đề cập trong vở kịch cũng là những bức xúc trong xã hội ngày nay. Ví dụ nhân vật Toàn Nha trong vở kịch là một nhân vật điển hình của sự ngu dốt, lố bịch và rồ dại, là tâm điểm của sự châm biếm, đả kích của bà con trong cuộc sống. 

Căn bệnh sĩ diện hão, rởm đời trong vở kịch cũng ngày càng trầm trọng, trở thành một chứng bệnh trầm kha của xã hội ngày nay như: Các trường học muốn là trường điểm, chạy theo thành tích nên học sinh học vẹt, mất sự tư duy sáng tạo; Các nghệ sĩ  khoe khoang đủ thứ hàng hiệu, tiền tỷ nhưng thực tế lại dùng hàng rởm, đồ đi mượn...".

Rất nhiều khán giả sau khi xem xong "Bệnh sĩ", bước ra khỏi khán phòng của Nhà hát Lớn Hà Nội với nụ cười trên môi, gương mặt thảnh thơi, thích thú khi vừa được thưởng thức một vở kịch đầy tiếng cười. Nhiều khán giả đều có chung nhận xét, rất thích đi xem kịch Lưu Quang Vũ, dù rất bận nhưng nếu biết nhà hát nào diễn kịch Lưu Quang Vũ là sẽ bằng mọi cách sắp xếp, gác lại công việc để đi xem. "Kịch Lưu Quang Vũ quá hay, dù đã được viết cách đây cả thập kỷ nhưng tính thời sự đến nay vẫn rất đúng, vẫn nói lên được nỗi lòng của người dân", một khán giả chia sẻ khi bước ra từ Nhà hát Lớn Hà Nội.

Bản thân NSƯT Xuân Bắc, người đã vào vai Văn Sửu trong "Bệnh sĩ" cũng thừa nhận, anh đã từng chứng kiến có khán giả đi xem vở kịch này tới 4 lần, mỗi lần đi xem dẫn hết người nhà tới bạn bè đi xem cùng.

Có thể nói, trải qua 4 thập kỷ, nhưng kịch và cái tên Lưu Quang Vũ vẫn luôn có sức hút đặc biệt với khán giả, dù ở thế hệ nào, trung niên hay thanh niên. Sân khấu Việt Nam suốt 4 thập kỷ qua dù có lúc thăng hoa, sôi động hay trầm lắng, nhưng tất cả đều gắn với kịch Lưu Quang Vũ. 

Nhờ vào tài năng và sự sáng tạo phi thường của ông mà kho kịch bản của sân khấu Việt Nam đã có được 50 kịch bản sân khấu và hầu hết đều được dàn dựng thành công, được công chúng đón nhận và yêu thích. Các vở kịch của ông khi được các nhà hát công diễn luôn trong tình trạng cháy vé.

×