Tướng về hưu là bộ phim gây được tiếng vang trong sự nghiệp đạo diễn, NSND Nguyễn Khắc Lợi. Đây là bộ phim được chuyển thể từ truyện ngắn cùng tên của nhà văn Nguyễn Huy Thiệp. Tác phẩm đánh dấu bước ngoặt của đạo diễn Nguyễn Khắc Lợi trong sự nghiệp của mình.

Với Tướng về hưu, đạo diễn Nguyễn Khắc Lợi đã phát huy đúng tinh thần truyện ngắn của nhà văn Nguyễn Huy Thiệp, khi số phận con người thời hậu chiến với câu chuyện đau xót về việc tình cảm gia đình đã mất đi trong "cơn lốc" của thời mở cửa, một vị tướng rời quân ngũ trở về gia đình và hoàn toàn lạc lõng trong đời sống đang thay đổi với những giá trị bị đảo lộn hàng ngày...

Dàn diễn viên của Tướng về hưu gây được ấn tượng sâu sắc trong lòng khán giả. Trải qua hơn 30 năm, họ đã trở thành những tên tuổi lớn trong làng phim Việt.

Nghệ sĩ Mạnh Linh vai ông Thuấn trong Tướng về hưu

Nghệ sĩ Mạnh Linh đóng vai ông Thuấn – vai chính trong phim Tướng về hưu. Đảm nhận vai ông Thuấn, nghệ sĩ Mạnh Linh đã làm nên một vị tướng về hưu trên màn ảnh không thể nào quên. Năm 1988, với nhiều đóng góp cho sân khấu kịch, ông được Nhà nước phong tặng danh hiệu cao quý Nghệ sĩ Nhân dân.

Tuy vậy, năm 1996, khán giả lại vô cùng bất ngờ khi nghe tin nghe tin Mạnh Linh liên quan đến vụ án xù nợ của con gái. Ông bị buộc tội đồng phạm với con gái trong việc vay tiền mà không trả được và phải nhận án 8 năm tù giam. Nhưng vì tuổi cao sức yếu (lúc này ông đã 70 tuổi), ông được về quê Bắc Ninh để dưỡng bệnh cho đến khi hưởng lệnh đặc xá. Đây cũng là nguyên nhân khiến cho ông bị tước danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân. Tính đến năm 2024, trường hợp của Mạnh Linh được xem là trường hợp duy nhất bị tước danh hiệu này.

Được biết, sau khi được đặc xá, nghệ sĩ Mạnh Linh chuyển về sống tại Hà Nội cùng vợ và các cháu. Những năm tháng tuổi già, vợ chồng ông phải sống trong một căn hộ khá chật chội, rộng chỉ vỏn vẹn 12m. Bản thân ông phải đối diện với rất nhiều bệnh như: tiểu đường, huyết áp cao, rối loạn tiêu hoá.... Cuộc sống của hai vợ chồng nghệ sĩ Mạnh Linh khó khăn, thiếu thốn.

Nghệ sĩ Mạnh Linh là nghệ sĩ sân khấu - điện ảnh tài năng của làng nghệ thuật phía Bắc. Ông được xem là thế hệ diễn viên sân khấu thứ hai của Việt Nam sau Thế Lữ, Đào Mộng Long, Song Kim. Ông từng được phân công làm Đoàn trưởng Đoàn kịch Bắc, Phó Giám đốc rồi Giám đốc Nhà hát Kịch Việt Nam. Nam nghệ sĩ từng để lại nhiều dấu ấn qua hàng loạt vai diễn ấn tượng trong các vở: Chuông đồng hồ điện Kremlin; Khúc thứ ba bi tráng; Người cầm súng; Bài ca Điện Biên…

Bên cạnh vai trò diễn viên, Mạnh Linh còn là người dàn dựng cho nhiều vở kịch đặc sắc của Nhà hát Kịch Việt Nam như: Người thầy cũ của Thiết Vũ; Sư già và em bé của Kính Dân; Chiếc vuốt cọp của Thanh Hương. Ông cũng là diễn viên chính trong phim truyện nhựa đầu tiên của nền điện ảnh cách mạng Việt Nam Chung một dòng sông năm 1959.

Nghệ sĩ Nhân dân Hoàng Cúc vai Thủy trong Tướng về hưu

Trong Tướng về hưu, NSND Hoàng Cúc thủ vai Thủy - cô con dâu của ông Thuấn. Một phân cảnh gây ám ảnh với khán giả là khi Thủy mang nhau thai trẻ con từ Bệnh viện Sản – nơi mình làm việc về để xay ra nuôi đàn chó béc giê nhằm mục đích kinh doanh đã gây chấn động.

NSND Hoàng Cúc với đôi mắt sắc lẹm, giọng nói đúng chất nhân vật Thủy đã thuyết phục được người xem. Nhờ vai diễn này, bà đã giành giải Diễn viên nữ xuất sắc tại Liên hoan phim Việt Nam năm 1990.

Nhắc đến NSND Hoàng Cúc, người xem không chỉ nhớ đến vai Thủy mà trong thập niên 90 bà còn là gương mặt nổi trội của Nhà hát Kịch Hà Nội. Nữ diễn viên gốc Tuyên Quang gây tiếng vang qua các vở như: Người đàn bà sau tấm cửa sổ xanh, Tôi và chúng ta, Em đẹp dần lên trong mắt anh, Nghĩ về mình, Ăn mày dĩ vãng, Thầy khóa làng tôi, Mùa hoa sữa…

Với điện ảnh và truyền hình, NSND Hoàng Cúc cũng tạo được hiệu ứng với khán giả qua các phim như: Bỉ vỏ, Sa bẫy, Hồi chuông màu da cam, Dòng sông khát vọng, Kiếp phù du... Nhưng có lẽ vai Thủy của Tướng về hưu vẫn là cột mốc khó quên trong cuộc đời làm nghệ thuật của NSND Hoàng Cúc. Vẻ đẹp của đôi mắt sắc lẹm, giọng nói nhấn nhá của NSND Hoàng Cúc đã làm trọn vẹn vai diễn nàng dâu nhà tướng phải bươn chải trong thời kỳ kinh tế thị trường.

Cách đây không lâu, nữ nghệ sĩ gạo cội có mặt trong dự án phim của VTV mang tên Hoa hồng trên ngực trái.

NSND Hoàng Cúc tiết lộ với việc chiến đấu với căn bệnh ung thư đã hơn 10 năm nay. Tuy nhiên, nhờ có gia đình chăm sóc và đặc biệt là luôn giữ tinh thần tích cực, bà đã vượt qua bạo bệnh để sớm trở lại với nghệ thuật. Ở tuổi U70, nữ nghệ sĩ vẫn đầy lạc quan, luôn muốn cống hiến cho nghệ thuật.

Nghệ sĩ Nhân dân Trần Hạnh vai ông Cơ trong Tướng về hưu

Nghệ sĩ Trần Hạnh vào vai ông Cơ – người cha mất hết cơ nghiệp, cùng với con gái được gia đình ông Thuấn cho ở nhờ.

NSND Trần Hạnh nghỉ hưu năm 1989 nhưng cũng từ đó ông được công chúng biết đến nhiều hơn qua các vai diễn trong các bộ phim điện ảnh và truyền hình. Vai diễn điện ảnh đầu tiên của ông là vai nam chính cho phim Chiếc bình tiền kiếp của đạo diễn Nguyễn Hữu Phần.

Sau đó, ông tham gia hàng loạt phim khác như: Tướng về hưu, Hãy tha thứ cho em, Cỏ lau, Người đàn bà thứ hai, Làng nổi... Bộ phim điện ảnh cuối cùng mà ông tham gia là phim Cha cõng con, vai ông già mù.

Nghệ sĩ Trần Hạnh sinh năm 1929 tại Hà Nội, là nghệ sĩ sân khấu và diễn viên gạo cội của nền điện ảnh Việt Nam. Ông là một trong số những nghệ sĩ đầu tiên nhận danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú do Nhà nước trao tặng năm 1994. Sau hơn 20 năm, cho tới ngày 29/8/2019, ông chính thức được trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân.

NSND Trần Hạnh qua đời năm 2021, trước đó sức khỏe của ông yếu dần trong vòng 2 năm. Tay chân yếu dần khiến NSND Trần Hạnh phải từ bỏ việc đi xe máy. Dù di chuyển chậm chạp, khó khăn hơn trước nhưng thời điểm đó nam nghệ sĩ cố gắng tự lo mọi sinh hoạt hàng ngày.

Nghệ sĩ Nhân dân Hoàng Dũng vai Khổng trong Tướng về hưu

NSND Hoàng Dũng đảm nhận vai Khổng – kẻ có quan hệ ngoài luồng với Thuỷ (NSND Hoàng Cúc). Tuy rằng đây chỉ là vai phụ, nhưng đã để lại không ít những ấn tượng trong khán giả.

NSND Hoàng Dũng sinh năm 1956 tại Hà Nội và từng giữ chức Giám đốc Nhà hát kịch Hà Nội (2007-2017). Ông được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân, danh hiệu cao nhất mà nhà nước Việt Nam trao tặng cho những người biểu diễn nghệ thuật, năm 2007. 

NSND Hoàng Dũng được biết đến với nhiều vai diễn đa dạng màu sắc. Một trong những vai diễn gần đây ghi dấu ấn mạnh mẽ của NSND Hoàng Dũng chính là vai ông trùm Phan Quân trong Người phán xử.

Cuối tháng 12/2020, NSND Hoàng Dũng phải phẫu thuật vì bệnh về cột sống trở nặng. Trước đó, trong buổi ra mắt phim Trở về giữa yêu thương tại Hà Nội, NSND Hoàng Dũng xuất hiện trong tình trạng đi lại rất khó khăn. Ông phải nhờ người chở và dìu đến điểm tổ chức họp báo.

Mặc dù được các y bác sĩ và gia đình tận tình chăm sóc nhưng NSND Hoàng Dũng đã không thể vượt qua cơn bạo bệnh, ông từ giã cõi tạm ở tuổi 65.

×