Nông dân chặn đường bằng máy kéo trong cuộc biểu tình hôm 3/4 ở Szczecin, tây bắc Ba Lan. Ảnh: EPA

Nông dân Ba Lan đang đe dọa 'phá hoại' chuyến thăm Warsaw của Tổng thống Volodymyr Zelensky trong bối cảnh ngũ cốc Ukraine tràn ngập thị trường.

Tổng thống Ukraine dự kiến sẽ đến thăm thủ đô của Ba Lan hôm 5/4 để bày tỏ lòng biết ơn đối với tình đoàn kết của hai nước trong cuộc xung đột với Nga, nhưng các nhà sản xuất ngũ cốc của Ba Lan đang cảnh báo rằng họ có thể xuống đường để "phá hỏng" dịp này.

Marcin Sobczuk, người đứng đầu Hiệp hội Nông dân Zamość, cho biết: "Warsaw nên suy nghĩ lại về vấn đề này". Ông cho biết hiệp hội sẵn sàng "làm hỏng" chuyến thăm và nói thêm: "Có rất nhiều ý tưởng, nhưng còn quá sớm để nói về nó".

Là một phần trong sáng kiến của Liên minh châu Âu (EU), tất cả các mức thuế và hạn ngạch đã được dỡ bỏ đối với xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine sang 27 quốc gia thành viên của khối nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc vận chuyển sản phẩm trên khắp thế giới, bao gồm cả châu Phi, nơi mà lệnh phong tỏa của Nga đối với hàng xuất khẩu của Ukraine đã gây ra nhiều khó khăn. 

Tuy nhiên, ngũ cốc không thể chuyển ra khỏi một số quốc gia phía đông EU, bao gồm Ba Lan, Hungary và Romania, buộc giá giảm ở các quốc gia này và gây ra sự phẫn nộ trong các cộng đồng nông dân.

Thủ tướng Ba Lan, Mateusz Morawiecki, cho biết ông sẽ yêu cầu Ủy ban châu Âu và các quốc gia thành viên áp đặt lại các rào cản đối với xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine. Tuy nhiên, những người nông dân Ba Lan cho rằng chính phủ chưa thực sự hành động.

"Chúng tôi nghĩ rằng chính phủ coi trọng chúng tôi, nhưng hóa ra lại khác", Sobczuk nói.

Ba Lan là một trong những nước cổ vũ lớn nhất cho Ukraine kể từ khi Nga triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt vào tháng 2/2022, đồng thời thúc giục EU tiến hành các biện pháp trừng phạt Moscow.

Ông Morawiecki là một trong những nhà lãnh đạo châu Âu đầu tiên đến thăm Kiev, và ông là người ủng hộ mạnh mẽ việc Ukraine sớm trở thành thành viên của EU, khi đó các nhà xuất khẩu của nước này sẽ được hưởng thương mại tự do và không bị cản trở.

Tuy nhiên, tình hình dần thay đổi, với việc chính phủ gần đây giảm cung cấp tài chính cho người tị nạn Ukraine và hiện đang báo hiệu sự phản đối của họ đối với việc tích lũy ngũ cốc của Kiev.

Ngũ cốc đang được gom lại do thiếu khả năng vận chuyển. Cụ thể hơn, các đoàn tàu chở hàng Ukraine sử dụng khổ đường ray khác với khổ đường ray của các tuyến đường sắt EU cũng như Ba Lan ưu tiên nhập khẩu than sau lệnh cấm của Nga.

Nhu cầu từ châu Phi cũng giảm kể từ suy thoái kinh tế toàn cầu.

Trong bối cảnh xung đột tiếp diễn, nông dân địa phương ngày càng lớn tiếng phàn nàn rằng họ đang bị cắt giảm sản lượng bởi lượng nhập khẩu ngũ cốc của Ukraine, vốn tăng lên 2,45 triệu tấn vào năm 2022 từ mức gần 100.000 tấn trong một năm bình thường.

Các quốc gia thành viên EU gần đây đã phê duyệt 56,3 triệu euro hỗ trợ cho nông dân Bungari, Ba Lan và Rumani. Tuy nhiên, số tiền này chỉ như "muối bỏ biển". Đầu tháng này, Bộ trưởng Nông nghiệp Ba Lan, Henryk Kowalczyk, đã bị chỉ trích trong cuộc thảo luận nhóm với ủy viên nông nghiệp EU, Janusz Wojciechowski.

×